Güney Karolina
| Güney Karolina | |
|---|---|
State of South Carolina | |
  | |
Takma ad: The Palmetto State | |
Sloganlar: Dum spiro spero* (Latin, 'While I breathe, I hope') Animis opibusque parati† (Latin, 'Prepared in mind and resources') | |
 Eyaletin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki konumu | |
| Ülke |  ABD |
| Eyalet olmadan önce | Province of South Carolina |
| ABD'ye katılışı | 23 Mayıs 1788 (8.) |
| Başkent | Columbia |
| En büyük şehir | Charleston[1] |
| En büyük metro | Greenville |
| İdare | |
| • Vali | Henry McMaster (C) |
| • Vali vekili | Pamela Evette (C) |
| Yasama organı | Genel Kurul |
| • Üst meclis | Senato |
| • Alt meclis | Temsilciler Meclisi |
| Yargı | Güney Karolina Yüksek Mahkemesi |
| ABD senatörleri | Lindsey Graham (C) Tim Scott (C) |
| ABD temsilcileri | 6 Cumhuriyetçi 1 Demokrat (liste) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 82.932 km² |
| Yüzölçümü sırası | 40. |
| Boyutlar | |
| • Uzunluk | 420 km |
| • Genişlik | 320 km |
| Rakım | 110 m |
| En yüksek nokta | 1,085 m (3.559 ft) |
| En alçak nokta | 0 m (0 ft) |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 5.124.712[2] |
| • Sıra | 23. |
| • Yoğunluk | 60,6/km² |
| • Yoğunluk sırası | 19. |
| • Ortalama hanehalkı geliri | 50,570 $[3] |
| • Gelir sıralaması | 43. |
| Demonim | Güney Karolinalı |
| Dil | |
| • Resmî dil | İngilizce |
| • İGE | 0.890 |
| • İGE yılı | 2018 |
| Zaman dilimi | [[UTCEastern]] (-05.00) |
| • Yaz (YSU) | [[UTCEDT]] (-04.00) |
| USPS abbreviation | SC |
| Enlem | 32°2′ N to 35°13′ N |
| Boylam | 78°32′ W to 83°21′ W |
Resmî site sc.gov | |
Güney Carolina (İngilizce: South Carolina), Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde bir eyalettir.[4] Kuzeyinde Kuzey Karolina, güneydoğusunda Atlas Okyanusu ve güneybatısında Savannah Nehri boyunca Georgia ile sınırlanmıştır.[4] Güney Carolina, 2020 nüfus sayımına göre 5.124.712 kayıtlı nüfusuyla ABD'nin en geniş 40. ve en kalabalık 23. eyaletidir.[4] 2019'da GSYİH'si 213,45 milyar dolardı. Güney Carolina 46 ilçeden oluşmaktadır. Başkent, 2019'da 133.273 nüfusa sahip Columbia'dır; en büyük şehri ise 2020 nüfusu 150.227 olan Charleston'dur.[5] Greenville–Anderson–Mauldin metropol bölgesi, 2018'de 906.626 nüfus tahminiyle eyaletteki en büyük bölgedir.
Güney Carolina, İngiliz kolonisini ilk kuran İngiltere Kralı I. Charles'ın onuruna verildi ve Carolus Latince "Charles" anlamına geliyordu. 1712'de Güney Karolina Eyaleti kuruldu. On Üç Koloniden biri olan Güney Carolina, 1719'da bir kraliyet kolonisi oldu. Amerikan Devrimi sırasında, Güney Carolina 1776'da Amerika Birleşik Devletleri'nin bir parçası oldu. Güney Carolina, 23 Mayıs 1788'de ABD Anayasasını onaylayan sekizinci eyalet oldu. 20 Aralık 1860'ta Birlikten ayrılma lehinde oy kullanan ilk devlet. Amerikan İç Savaşı'ndan sonra, 9 Temmuz 1868'de Amerika Birleşik Devletleri'ne yeniden kabul edildi. 20. yüzyılın başlarından ortalarına kadar, devlet eyalet çapında birçok tekstil fabrikası ve fabrika inşa edildiğinden ekonomik ilerlemeyi görün. Güney Carolina'nın ekonomik çeşitliliği, havacılık ve uzay, tarım ticareti, otomotiv üretimi ve turizm gibi sektörlerde 21. yüzyılın başlarına kadar devam edecekti.
Güney Carolina içinde doğudan batıya üç ana coğrafi bölge, Atlas kıyı ovası, Piedmont ve Upstate Güney Carolina'nın kuzeybatı köşesindeki Blue Ridge Dağları vardır. Güney Carolina, sıcak nemli yazlar ve ılıman kışlar ile nemli bir subtropikal iklime sahiptir. Güney Carolina'nın doğu kıyı ovası boyunca birçok tuz bataklığı ve haliç bulunur. Güney Carolina'nın güneydoğusundaki Lowcountry, Atlas Okyanusu boyunca uzanan bir bariyer adaları zinciri olan Sea Islands'ın bölümlerini içerir.
Eyaletin tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Eyaletin kayda geçen tarihi İspanyol kâşif Hernando de Soto'nun 1540 yılında Güney Karolina kıyılarına uğramasıyla başladı. 1670 yılında bir İngiliz kolonisi olan Barbados'tan gelen göçmenler günümüzdeki Charleston kenti'ne yerleştiler. Bölgeye Karolinalar adı verildi. 1712 yılında Karolinalar Kuzey Karolina ve Güney Karolina olarak ikiye ayrıldı. 1729 yılında Güney Karolina resmen Birleşik Krallık'a ait bir koloni olarak kabul edildi. 15 Mart 1776 tarihinde Güney Karolina Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti. Güney Karolina Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında hazırlanan ilk anayasayı onaylayan ilk eyalet idi. Bağımsızlığın ilanından sonra da 23 Mayıs 1788 tarihinde resmen ABD'nin 8. eyaleti oldu.[6]
Amerikan İç Savaşı'nın patlak vermesi üzerine 20 Aralık 1860 tarihinde ABD'den ayrılan ilk güneyli eyalet yine Güney Karolina'ydı. Savaşa çok sayıda askerle katılan Güney Karolina savaş sırasında çok büyük bir hasara uğradı. Kuzeyli general William Tecumseh Sherman'ın orduları eyaletin başkenti Columbia'yı ele geçirerek yerle bir ettiler. Amerikan İç Savaşı Güney Karolina eyaletinin ekonomisine çok büyük bir darbe vurdu. Günümüzde hâlen eyalet birçok ekonomik göstergeler açısından 50 eyalet arasında en alt sıralarda yer almaktadır.[7]
Nüfus yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Güney Karolina nüfusunun yaklaşık % 70'i beyaz, % 30'u ise siyah ırktan oluşmaktadır. Güney Karolina'ya ilk yerleşen Avrupalıların büyük bir bölümü Protestan İrlandalılardı. Afrikalı köleler 20. yüzyıla kadar nüfusun çoğunluğunu oluşturmaktaydılar. Ancak 20. yüzyıl başlarında özgürlüğünü kazanmış siyah ırktan gelen onbinlerce eski kölelerinin ABD'nin kuzey eyaletlerine göç etmeleri üzerine Güney Karolina'nın nüfus yapısı değişti ve beyazlar çoğunluk kazandılar. Günümüzde eyalet nüfusunun bu eski ögelerinin yanı sıra Latin Amerikalı göçmenler nüfusun % 3'ünü oluşturmaktadırlar, ancak oranları hızla artmaktadır. Din olarak Protestanlar eyalet nüfusunun % 84'ünü oluştururlar.[8]
Kentler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Güney Karolina eyaletinin başkenti ve en büyük kenti Columbia'dır. İki diğer önemli kent ise güneydoğu kıyısında yer alan Charleston ve kuzeybatıdaki Greenville kentleridir.[9] Diğer önemli kentler:
- Anderson
- Aiken
- Beaufort
- Florence
- Georgetown
- Greenwood
- Hilton Head Island
- Moncks Corner
- Mount Pleasant
- Myrtle Beach
- Newberry
- Orangeburg
- Rock Hill
- Spartanburg
- North Augusta
- Sumter
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Population of Cities in South Carolina". World Population Review. 2019. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2019.
- ^ Bureau, US Census (26 Nisan 2021). "2020 Census Apportionment Results". The United States Census Bureau. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ "Median Annual Household Income". The Henry J. Kaiser Family Foundation. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2016.
- ^ a b c Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
- ^ "Demographics | Charleston, SC - Official Website". www.charleston-sc.gov. 16 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2025.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:0isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "The Port Royal Experiment - Social Welfare History Project". web.archive.org. 15 Şubat 2017. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
- ^ "Harvard Magazine". web.archive.org. 4 Eylül 2018. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
- ^ "kentler hk". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Önceden Amerika Konfedere Devletleri'ne bağlı eyaletler | ||
|---|---|---|
Alabama · Arkansas · Florida · Georgia · Louisiana · Mississippi · Kuzey Karolina · Güney Karolina · Tennessee · Teksas · Virginia | .svg){kind=small} | |
