Bisiklet yarışı
Bisiklet yarışı, çeşitli tipte bisikletlerin kullanıldığı yarışma sporu. Yol bisikleti yarışı, bireysel zamana karşı, Cyclo-cross, dağ bisikleti yarışı, pist bisikleti yarışı, BMX ve bisiklet pisti yarışı'nı da içeren birkaç kategoriden oluşmaktadır. Bisiklet yarışı, Olimpik sporlardandır. UCI bisiklet yarışlarını organize eden ve bisiklet sporunu yöneten kuruluştur.
Bisiklet yarışları dünya çapında bir popülariteye sahip olmakla birlikte, özellikle Avrupa'da çok daha gözde bir spordur. Bisiklet yarışlarıyla bilinen ülkeler arasında özellikle; Fransa, İtalya, İspanya, Almanya, Belçika, İsviçre, Danimarka ve Hollanda gibi ülkeler ön plandadır. Uluslararası alanda bilinen diğer ülkelerden bazıları ise; Avustralya, Lüksemburg, Birleşik Krallık ve ABD gibi ülkelerdir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk bisiklet yarışı 31 Mayıs 1868'de Parc de Saint-Cloud, Paris'te, 1200 m'lik bir yarış olarak düzenlenmiştir. Bu yarışı, demir tekerlekli ağaçtan bisikleti kullanan James Moore adında gurbetçi bir İngiliz kazanmıştır.[1] Bu bisiklet şu anda Ely, Cambridgeshire, İngiltere'deki müzede sergilenmektedir.
Uluslararası Bisiklet Birliği, 14 Nisan 1900'de Belçika, ABD, Fransa, İtalya ve İsviçre tarafından, 1892'de kurulan ICA'nın yerine geçecek şekilde kurulmuştur.
Yarış tipleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yol bisikleti
[değiştir | kaynağı değiştir]Yol bisikleti yarışı, hem takımlar hem de bireysel olarak çeşitli yollarda düzenlenen yarışmalar ve yarışlardır. Bu yarışlar, tek günlük yarışlar ve klasikler, kriteryum ve zamana karşı yarışlardan; çok etaplı yarışlarla Büyük Turlar olarak adlandırılan turlara kadar uzanmaktadır.
Yarışlar, tipik olarak ilkbahardan sonbahara kadar düzenlenmektedir. Kuzey yarımküreli çoğu bisikletçi kış aylarında Avustralya gibi yerlerde yarışarak ya da antrenman yaparak geçirmektedir. Profesyonel yarışlar; üç haftalık Büyük Turlar olarak adlandırılan yarışlar; Tour de France, Giro d'Italia ve Vuelta a España'dan, çok etaplı yarışlar; Tour de Suisse ve Tour of California'ya, tek günlük Klasikler; Ronde van Vlaanderen ve Milan-San Remo'ya kadar çeşitlilik gösterir. En uzun tek günlük yarış USA Cycling tarafından düzenlenen LOTOJA'dır. Logan, Utah'tan Jackson, Wyoming'e kadar uzanan 332 km'lik bir uzunluğa sahiptir. Kriteryumlar, özel bir mesafe kat etmekten ziyade, 1 millik bir uzunluktan daha kısa turlar veya 60, 90 vs. dakikalardan oluşan yarışlardır. Kriteryumlar, Kuzey Amerika'da en popüler olan yol bisikleti yarışı çeşididir. Belçika'da genellikle tek günlük yarışlar popülerdir. Yol yarışlarında bisikletçiler aynı anda start alırlar. Yol yarışlarının yanı sıra bireysel zamana karşı ve takım zamana karşı da yarış tipine göre yollarda yapılabilmektedir.
Pist bisikleti
[değiştir | kaynağı değiştir]Pist bisikleti yarışı, parke pistler ve velodromlarda düzenlenen yarışlardır. Yarışlar oldukça çeşitlidir, bireysel ve takım, iki kişilik sprinterler, çeşitli grup ve kitle başlangıç yarışları kategorileri olarak ayrılabilir. Yarışmalarda fren ve arka dişlinin bulunmadığı bisikletler kullanılır.
Cyclo-cross
[değiştir | kaynağı değiştir]Bisiklet krosu, ilk olarak yol yarışçıları tarafından boş olarak geçirdikleri soğuk aylarda, antrenman stillerini çeşitlendirmek amacıyla yapılmış spordur. Yarışlar tipik olarak sonbahar ile kış mevsimlerinde ve patikalar, ormanlık yollar, çim, dik tepeler, engeller barındıran bu nedenle zaman zaman bisikletçinin bisiketini taşımasını gerektiren, 2–3 km'lik parkurlardan oluşmaktadır. Büyükler kategorisindeki yarışlar 30 dakika ve 1 saat arasında parkur şartlarına göre değişmektedir. Bu spor geleneksel yol yarışı kültürüne sahip Belçika (özellikle Flandra) ve Fransa'da yaygındır.
Dağ bisikleti
[değiştir | kaynağı değiştir]Dağ bisikleti yarışları, yol harici olarak düzenlenen ve orta kademeden yüksek kademeye kadar teknik gerektiren yarışlardır. Birçok çeşidi vardır; ana kategorileri; kros ve tepe inişidir, fakat aynı zamanda 4X veya dört kros yarışı da vardır.
BMX
[değiştir | kaynağı değiştir]BMX, yol harici düzenlenir. BMX yarışları sprint yarışlarıdır ve bilerek yol harici düzenlenmektedir. Tek vitesli bisikletlerle, tek veya turlu parkurlarda yol harici düzenlenir. Bisikletçiler, toprak zeminde bisikletlerini yönlendirirler.
Bisiklet denemeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bisiklet denemeleri, bisikletçilerin bisikletlerini doğal ve yapay engeller karşısında ayaklarını yere basmadan yönlendirmesi şeklindeki bir spordur. Motosiklet denemeleri ile birbirilerine benzemektedirler. Puanlar, bisikleti idare yeteneklerine göre verilmektedir.
Bisiklet pisti
[değiştir | kaynağı değiştir]Bisiklet pisti, 70–90 m uzunluğundaki açık havada, toprak zeminde düzenlenen, bisiklet yarışlarıdır.
Motor-destekli yarış
[değiştir | kaynağı değiştir]Motor-destekli bisiklet yarışları, bisikletlere motorlar takılarak, bisiklet hızlarının yükseltildiği yarışlardır.
Ortalama hız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kapalı ortamdaki hızlar, yollardaki hızlardan daha iyi sonuçlar vermektedir. Hızı etkileyen diğer faktörler; yol profili, rüzgar şartları, sıcaklıklar ve yüksekliktir. 2009 Rusya'daki bir yarışta, Kevin Sireau başlangıçtan 200 metre mesafeye kadar, 76.4 km/s'lik hıza ulaşmayı başardı. Ortalama hızlar açık bir şekilde mesafenin artmasıyla düşüş göstermektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Maso, B. (tr. Horn, M.) (2005), The Sweat of the Gods, Mousehold Press, pp. 1–2, ISBN 1-874739-37-4
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cycling on International Paralympic Committee website 19 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
