Badminton
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Kasım 2018) |
Tüytop[1] ya da badminton, raket ve bir tür tüylü topla oynanan tenis benzeri bir oyundur.
Kaz tüyünden yapılan bir top ve raketle oynanan bir oyun olan Badminton, badminton topu'nun file üzerinden rakip alana atılması ve geri dönmemesini sağlamak amacına dayanan bir spor dalıdır.
Tenis oyunları grubundan olması nedeniyle rakipler arasında bir net (file) bulunur. Dolayısıyla herkes kendine ayrılan sahada oynar, topu (tüytop) oldukça zararsızdır, böylece yaralanma veya sakatlanma riski en düşük etkinliklerdendir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]MÖ 5.yüzyılda Çinliler Badminton'un atası sayılan Ti Jian Zi adı verilen bir oyun oynarlarmış. Yine badmintona benzeyen bir oyun,19.yüzyıl ortalarında Hindistan'da poona adıyla oynanıyormuş. Birçok açıdan günümüz badmintonuna benzeyen bu oyunu gören İngiliz subaylar, 1860 yıllarında bunu ülkelerine getirmişler. Beauford Dükü'nün kızları bu oyunu ilk defa Badminton Evi'nde oynamışlardır. Badminton ismi de bu salondan gelmektedir.
İlk kurallar
[değiştir | kaynağı değiştir]J.L. Baldwin isimli sporcu, bu sporun kurallarını ilk koyan kişidir. 1870'li yıllarda Hindistan'dan dönen İngiliz subayları, Badminton'u J.L. Baldwin'in koyduğu kurallara göre oynamaya başlamışlardır. Dört yıl gibi kısa sürede İngiltere'de ilk badminton kulübü kuruldu ve kuralları belirlenen oyun ülke geneline yayıldı. Daha sonra, çeşitli ülkelere yayılan badminton, 1934'te Uluslararası Badminton Federasyonu'nun kurulması ile yeni bir ivme kazanmıştır. 1934'ten beri özellikle Çin ve Endonezya bu oyunda hayli başarılı olmaktadırlar.
Kurallar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bu oyunda temel prensip topu karşı tarafa atarak puan almaktır,
- Yalnızca servis kullanan sporcu veya sporcular puan alabilir.
- Bu oyunun her seti 21 puandır,
- Bir set üzerinden 21 puan aracılığı ile 2 puan üzerinde olan taraf kazanmış olur.
- Badmintonda aradaki puan farkı 2 oluncaya kadar oyun devam edebilmektedir fakat skor 29-29 olduğunda 30. sayıyı alan taraf oyunu kazanacaktır.
- Oyuna başlama durumu hakemin yazı-tura atmasıyla gerçekleşmektedir.
- Yazı ve turayı kazanan taraf sahayı ya da topu seçme hakkına sahip olmaktadır.
- Başlangıç vuruşu esnasında, servis sırasında her iki ayak da yerde olması gerekiyor.
- Eğer top fileyi aşmaz ise, sahanın dışına çıkarsa ya da boy hizasını geçerse puan kaybı yaşanmaktadır.
John Leech Arşivi'nden, 1854 [1][ölü/kırık bağlantı]
Olimpiyatlar ve Badminton
[değiştir | kaynağı değiştir]Badminton, ilk kez 1972 Münih oyunlarında olimpiyat sahnesine gösteri sporu olarak çıkmıştır. Yine, 1988'de Seul'de bir kez daha denenen badminton, 1992'de Barselona'da esas spor olarak ilk kez oynanmıştır. Asya ülkelerinin yanı sıra Danimarka ve İngiltere de bu oyunda en iyi olan ülkeler arasında yer almaktadır. Badminton esasında atası sayılan sporlardan çok farklılaşmamıştır. Denebilir ki, 1800'lerde nasıl oynanıyorsa, bugün de aşağı yukarı aynı şekilde oynanmaktadır.
Türkiye'de badminton
[değiştir | kaynağı değiştir]31 Mayıs 1991'de Türkiye Badminton Federasyonu kurulmuştur. 104 üye olarak 3 Kasım 1991'de Uluslararası Badminton Federasyonu'na tam üye olmuştur. Türkiye'de ilk kez düzenlenen Badminton Ligi Tespit Müsabakaları 11 Bölgeden 24 takımın katılımı ile 4-7 Nisan 1994 tarihleri arasında Ankara'da gerçekleştirilmiştir. Üniversiteler 1. ve 2. Liginden başka, 10'u 1.Lig, 20'si Bölgesel lig olmak üzere toplam 30 kulübün mücadele ettiği deplasmanlı Badminton Ligi'ne 2000 yılında minikler ligi de dahil olmuştur.[2]
Malzemeler
[değiştir | kaynağı değiştir]1 adet mantar ya da plastik bir başlığa takılı 14 ya da 16 tüyden oluşan, ağırlığı 4,73 g ile 5,50 g arasında değişen "kuş" adı verilen tüylü bir top, 2 adet raket ve esnek ayakkabılar (yaralanmaları engellemek için).
Badminton teorik olarak her yerde oynanabilir. Ancak rüzgâr alan yerlerde oynanamaz. Kapalı spor salonları çok uygundur. 6.10 m X 13.40 m ebatındaki kortla çok fazla yer işgal etmez.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2017.
- ^ "Tarihçe". www.badminton.gov.tr. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dünya Badminton Federasyonu29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türkiye Badminton Federasyonu13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Badminton hukuku
- Badminton tarihi
- WorldBadminton.com25 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Badminton Central24 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Badders.com
- Badzine.info17 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Akdeniz Oyunları'nda badminton
- Yaz Olimpiyatları'nda badminton
- Dünya Badminton Federasyonu
- Türkiye Badminton Federasyonu
- Speed badminton
