Atatürk Anıtı (Canberra)
Kemal Atatürk Anıtı, Avustralya'nın başkenti Canberra'daki Anzak Bulvarı bünyesinde yer alan anıt.
Yarbay Mustafa Kemal (1881-1938), I. Dünya Savaşı'nın Gelibolu cephesinde, Arıburnu'nda yaşanan çatışmalarda 19. Türk piyade alayına komuta etmiş ve Anzak akınına direnmiştir.[1] Daha sonra Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran ve bu devletin ilk cumhurbaşkanı olma görevini de üstlenen Mustafa Kemal, Türk parlamentosu tarafından Atatürk soyadıyla ve ("Türklerin Babası") unvanı ile onurlandırılmıştır.[1]
Çatışmalardan yetmiş yıl sonra, Avustralya ve Yeni Zelanda birliklerinin çıkarma yaptığı yer Türk Hükûmeti tarafından "Anzak Koyu" olarak tanınmıştır. Avustralya Hükümeti de bu jeste karşılık olarak Atatürk Anıtı'nın çevresinde bir bahçenin yapımına başlamıştır. Türk ve Anzak askerlerin savaş boyunca sergiledikleri üstün çaba ve kahramanlık gösterilerinin anısına inşa edilen yapı, Anzak Bulvarı'nda bir düşman asker anısına hazırlanmış olan tek anıttır.
Tasarım
[değiştir | kaynağı değiştir]Anıt, dönel bir zemin üzerinde hilal biçimindeki bir duvardan oluşmaktadır. Duvar biçimi Türk bayrağındaki hilal ile beş köşeli yıldızı[2] andıran anıtın ortasında Gelibolu'dan getirilmiş toprağın saklandığı bir zaman kapsülü bulunmaktadır. Anıt, PDCM mimarlık şirketi tarafından tasarlanmıştır.
Duvarın ortasında Türk heykeltıraş Hüseyin Gezer imzalı bir bronz Atatürk büstü yer almaktadır.[2] Atatürk'ün büst üzerinde yazılı şu sözleri savaşın bedelinin ne olduğunu açıkça belirtmesi açısından önem taşımaktadır:
"Bu memleketin toprakları üstünde kanlarını döken kahramanlar! Burada dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır, huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır."
Anıtın çevresi, Gelibolu'daki "Yalnız Çam"'dan alınan tohumlarla yetiştirilen Halep çamlarıyla kaplıdır.
Yenileme çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Anıt 2007 yılında Büyükelçi Murat Ersavcı'nın girişimleri ve Avustralya Muharip Gaziler Bakanlığının katkıları ile yenilenmiş ve iki ülke arasındaki dostluğun nişanesi olarak Anzak Günü'ne adanmıştır.
Zemin, duvardaki hilal örgesine eşlik etmesi amacıyla geniş bir beş köşeli yıldızla süslenmiştir. Yıldızın köşeleri, ana büstte kullanılan granit sütunlarla varsıllaştırılmış ve bu bölümlere aydınlatma sistemi eklenmiştir. Anıtın yanında yer alan bayraklar ise ön bölüme taşınmıştır.
Fotoğraflar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Anıtın 2007'deki yenileme çalışmaları sonrası görünümü -
Anıt ve bayraklar (önceki durum) -
Anıt duvarı
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Atatürk Anıtı, Canberra10 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Atatürk (Mustafa Kemal)". Australian War Memorial. 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
- ^ a b "Anzac Parade Walking Tour Podcast - Kemal Ataturk Memorial". Australian Government - National Capital Authority. 22 Aralık 2014. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.