Araban, Gaziantep
| Araban | |
|---|---|
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Gaziantep |
| Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Özgür İşçimen |
| • Belediye başkanı | Mehmet Özdemir (MHP) |
| Rakım | 566 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 32.846 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 33.136 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0342 |
| İl plaka kodu | 27 |
Araban, Gaziantep ilinin bir ilçesidir.
Araban'da yazların sıcak ve kurak, kışların serin ve yağışlı geçtiği Akdeniz iklimi hüküm sürer. Sıcaklık sıfırın altına pek düşmez, karlı gün sayısı ortalama bir veya iki gündür. Akdeniz bitkisi olan zeytin, bağ, limon ve turunçgiller iklim şartlarına elverişlidir. Tarım olarak zeytin yetiştiriciliği ve fıstık yetiştiriciliği yaygındır. Nizip zeytini bu bölgeye has bir zeytin türüdür.[2]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]
Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan 1148-1150 yıllarında Araban Kalesi'ni ele geçirmiş, daha sonra 1155'te Atabey Nureddin Mahmud Zengi, Araban'ı Selçuklulardan almıştır. Bu tarihten sonra yöre, Halep Eyyubileri, Anadolu Selçukluları (1218), Memlûklular, İlhanlılar (1259), Memlûklular (1260), Dulkadiroğulları ve tekrar Memlûkluların hakimiyeti altına girmiştir.
Yavuz Sultan Selim zamanında bölge, Osmanlı topraklarına 1517'de katılmış, 1523 yılından sonra Birecik Sancağı'nın Rumkale kazasına bağlanmıştır. Gaziantep'e bağlı olan Araban, Cumhuriyetin ilanından sonra Raban isimli bir kasaba iken, ismi sonradan değişmiştir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer almaktadır. Güneyinde Karadağ ve Yavuzeli ilçesi, kuzeyinde Adıyaman'ın Besni ilçesi, batısında Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi, doğusunda ise Fırat Nehri ve Şanlıurfa'nın Halfeti ve Bozova ilçeleri ile çevrilidir. Gaziantep ilinin kuzeydoğusunda 250 km²lik genişlikteki Araban Ovası'nda yer almakta olup, ismini de bu ovadan almıştır.
Araban 1000–1500 m yüksekliğinde bir plato üzerinde yer almaktadır. İlçe topraklarının etrafı dağlarla çevrilmiştir. Batısında Kartal (Sof) Dağları doğu-batı doğrultusunda uzanır. Kuzeyde Beşparmak dağları ile çevrilidir. İlçe Fırat Nehri'nin batısında ve bu nehre dökülen karasu Irmağı'nın kenarındadır. Fırat Nehri Araban'ın Şanlıurfa ili ile doğal sınırını çizer. Karasu Araban Ovası'nın içerisinden geçerek Fırat'a dökülür.
Gaziantep'e 67 km uzaklıktaki ilçe, denizden 610 m yüksekliktedir. İlçenin yüzölçümü 592 km²’dir.[3]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1960[4] | 12.284 | 1.782 | 10.502 |
| 1965[5] | 19.535 | 2.303 | 17.232 |
| 1970[6] | 23.532 | 3.563 | 19.969 |
| 1975[7] | 25.072 | 5.381 | 19.691 |
| 1980[8] | 26.868 | 8.213 | 18.655 |
| 1985[9] | 34.076 | 11.176 | 22.900 |
| 1990[10] | 36.773 | 14.275 | 22.498 |
| 2000[11] | 31.819 | 10.666 | 21.153 |
| 2007[12] | 31.861 | 9.805 | 22.056 |
| 2008[13] | 31.770 | 9.651 | 22.119 |
| 2009[14] | 31.949 | 9.758 | 22.191 |
| 2010[15] | 32.213 | 9.863 | 22.350 |
| 2011[16] | 32.136 | 9.915 | 22.221 |
| 2012[17] | 32.091 | 10.063 | 22.028 |
| 2013[18] | 32.102 | 32.102 | veri yok |
| 2014[19] | 31.835 | 31.835 | veri yok |
| 2015[20] | 31.837 | 31.837 | veri yok |
| 2016[20] | 31.987 | 31.987 | veri yok |
| 2017[20] | 32.292 | 32.292 | veri yok |
| 2018[20] | 32.846 | 32.846 | veri yok |
| 2019[20] | 32.761 | 32.761 | veri yok |
| 2020[20] | 33.136 | 33.136 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarım en önemli geçim kaynağıdır. Pamuk, buğday, arpa, mısır, sarımsak, Antep fıstığı tarımı önceliklidir. Yer yer meyve ve sebze bahçeleri görülse de bu ailelerin günlük ve dönemlik ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir. Sanayi ve turizm gelişmemiştir.
Altyapı bilgileri
[değiştir | kaynağı değiştir]İdari birimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Araban, 1957 yılında ilçe olmuştur.[21]
Belediyeler
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçeye bağlı olan bir belediye vardır. Bu da merkez Araban Belediyesidir.
Turizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölgede birçok yerde tarihi zenginlik göze çarpmaktadır: Araban'ın kaleleri, harabeleri, ilk çağlardan kalan tarihi öneme sahip mezarlıklar ve birçok alanda yazıtlar. Araban kalesi eşkıya sığınağı olduğu için Osmanlı döneminde eşkıyanın barınmaması için yıktırılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2012.
- ^ "Gaziantep ve çevresinin iklimi" (PDF). 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. Erişim tarihi: 2025-12-11.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Araban Nüfusu - Gaziantep". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Gaziantep Araban Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "7033 sayılı Kanun" (PDF). Resmî Gazete. 27 Haziran 1957. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Araban Belediyesi 18 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Araban Kaymakamlığı 5 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Otorite kontrolü |
|
|---|
