Abdulhamid Bey Kaytabaşı
| Abdulhamid Bey Kaytabaşı | |
|---|---|
| |
| Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı | |
| Görev süresi Aralık 1919 - 28 Nisan 1920 | |
| Yerine geldiği | Süleyman Sülkeviç |
| Yerine gelen | Feshedildi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 10 Temmuz 1884 Tiflis, Tiflis Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 12 Temmuz 1920 (36 yaşında) Bakü, Azerbaycan |
| Bitirdiği okul | Pavel Askeri Okulu |
| Mesleği | Asker |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Rus İmparatorluğu Azerbaycan
|
| Branşı | Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri |
| Hizmet yılları | 1908 - 1920 |
| Rütbesi | Tümgeneral |
| Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı |
Abdulhamid Bey Kaydabaşı (Azerice:Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı; 10 Temmuz 1884, Tiflis - Haziran 1920, Bakü), asker, Rus İmparatorluğu Yarbayı, Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin Tümgenerali ve 1919-1920 yılları arasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Dedesi Abdulmecid Bey 18. yüzyılın sonlarında İstanbul'dan Tiflis'e taşınmıştır. Abdülmecid Bey bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğun'da bir alayı komuta etmişti. Bu nedenle kendisine "Haytabaşı" unvanı verildi. Daha sonra Rus yetkililer bu unvanı çarpıttı ve "Haytabaşı" "Kaydabaşı" haline geldi. Abdulhamidin babası Yarbay Şerif Ağa Kaytabaşı Kafkasya Askeri Yönetim Başkomutanlığında uzun yıllar tercüman olarak görev yapmıştır. Şerif Ağa iki kez evlenmiştir. İkinci eşinden olan Abdulhamid Bey 1884 yılının 10 Temmuzunda Rus İmparatorluğu'na bağlı Tiflis Guberniyası'nın merkezi Tiflis şehrinde dünyaya gelmiştir. Annesi Qazax'dan olan toprak sahibi Ali Ağanın kızı Hatice Hanım olmuştur.
Rus Ordusu dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Abdulhamid Bey 1908 yılında Pavel Askeri Okulu'nu bitirmiştir. Subay olarak 261. Şamaxı Piyade Alayında Elisabethpol şehrinde hizmet etmiştir. Birinci Dünya Savaşı başladıktan sonra 3. Kafkas Ordusu'nun 52. Piyade Kolordusu'nun 205. Piyade Alayın'da hizmet etmiş ve savaşmıştır. 5 Ekim 1914'te Dembnyak köyü yakınlarında yaralanmış ve 1915'te kurmay kaptanlığına terfi etmiştir.[2] 1916'da kaptan rütbesine terfi ettirilen Abdulhamid Bey Kafkaz Ordusu Karargahı Genel Müdirliyi yönetim dairesi başkan yardımcısı olarak atanmıştır.
1918'de Yarbay rütbesine yükselen Abdulhamid Bey Kafkaz Cebhesi Başkomutanı Orgeneral M.A. Przhevalsky'nin emriyle oluşturulan Müslüman Kolordusu'nda (26 Haziran 1918'den beri Azerbaycan Özel Kolordusu) hizmet vermeye devam etti. 18 Mart 1918'de Transkafkasya hükûmetinin bir kararıyla albaylığa yükseltildi.[3]
Azerbaycan Halk Cumhuriyeti dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]15 Kasım 1918'de, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Savaş Bakanı General Mehmandarov'un emriyle Albay Abdulhamid Bey Kaytabaşı Genelkurmay Başkanlığı'na nöbetçi general olaraq terfi ettirilmiştir.
Abdulhamid Bey Ocak 1919'da ADR askeri departmanının askeri birimleri, müdürlükleri ve kurumlarının personelinin geliştirilmesi komisyonunun bir üyesi oldu. 25 Haziran 1919'da Azerbaycan Cumhuriyeti hükûmetinin emriyle Abdulhamid Bey Kaytabaşı Tümgeneralliğe yükseltildi. Aralık 1919'dan itibaren geçici olarak Genelkurmay Başkanı olarak görev yaptı.[4] Abdulhamid Bey en deneyimli subaylardan biri olarak kabul ediliyordu.[5]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Azerbaycan'ın Sovyetleştirilmesi sonrasında Habib Bey Selimov ideoloji nedenlerden dolayı istifa etti.[6] Bundan sonra, Abdulhamid Bey kısa bir süre de olsa, Azerbaycan Sovyet Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı yaptı. Ancak, Haziran 1920'de Gence İsyanına karıştığı suçlamasıyla vuruldu.[4][7]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nazirli, Shamistan (2006). Азербайджанская Güllələnmiş Azərbaycan Generalları [Executed Azerbaijani Generals]. Baku: Archives. ss. 90-93.
- ^ Именной список потерь.№1, Именные списки потерь солдат и офицеров 1 мировой войны 1914-1918 гг. (по полкам и бригадам), стр.46
- ^ Мехман Сулейманов. Кавказская исламская армия и Азербайджан. — Баку, 1999, с. 48
- ^ a b "AZƏRBAYCANLILARIN II DÜNYA MÜHARIBƏSINDƏ IŞTIRAKI" [Participation of Azerbaijanis in the World War II] (PDF). 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2011.
- ^ Mahir Mammadli (26 Haziran 2011). "Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yaradılmasından 93 il ötür" [93 years pass since the establishment of Azerbaijani Armed Forces]. ANS. 5 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2011.
- ^ Mehman Süleymanov. Azərbaycan Ordusunun tarixi. — Bakı: Maarif nəşriyyatı, 2018. — С. 228. — ISBN 978-9952-37-140-6.
- ^ "GÜLLƏLƏNMİŞ AZƏRBAYCAN GENERALLARINDAN BIR QİSMİ" [A partial list of executed Azerbaijani generals]. Azadliq Radiosu. 12 Ocak 2007. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2011.