İşçi sınıfı

Massachusetts Genel Hastanesi'nin bina inşaatı işiyle uğraşan iki inşaat işçisi

Etiyopya'daki St. Paul Hastanesi Kalp Merkezi'nde çalışan, işçi sınıfı olarak kabul edilen inşaat işçileri, 2017

İşçi sınıfı, ücret veya maaş karşılığında çalışan bireylerden oluşan bir alt gruptur ve bu sınıfa kimlerin dâhil olduğu tanıma göre değişiklik gösterebilir. İşçi sınıfı üyeleri, geçimlerini esas olarak ücretli emekten elde ettikleri gelirle sağlarlar. Amerika Birleşik Devletleri'nde yaygın olarak kullanılan işçi sınıfı tanımları, genellikle bu sınıfı mavi yakalı ve pembe yakalı işlerde çalışanlarla, gelir düzeyleri orta sınıfa dâhil olmak için yetersiz kalan bireylerle sınırlar ya da her iki grubu da kapsar. Buna karşılık, sosyalist yaklaşımlar işçi sınıfını bu tanıma uyan tüm çalışanları kapsayacak şekilde tanımlar; dolayısıyla bu bakış açısıyla, sanayileşmiş ekonomilerdeki çalışan nüfusun neredeyse tamamı işçi sınıfı olarak değerlendirilebilir.

Tanımlar

Marksist tanım: Proletarya

Karl Marx, işçi sınıfını ya da proletaryayı, emek gücünü ücret karşılığında satan ve üretim araçlarına sahip olmayan bireyler olarak tanımladı. Ona göre, toplumun zenginliğini üreten asıl kesim bu sınıftır. Marx, köprüleri inşa eden, mobilyaları yapan, gıdayı yetiştiren ve çocuklara bakanların işçi sınıfı olduğunu, ancak bu insanların ne toprağa ne de fabrikalara sahip olduklarını savundu. Proletaryanın bir alt kesimi olan lümpen proletarya, gündelik işçiler ve evsizler gibi aşırı yoksul ve işsizlerdir. Marx, bunları sınıf bilincinden yoksun olarak değerlendirdi.

1900-1901 yıllarında komünist sınıflı toplum anlayışı. Çizim, “Rus Sosyalistler Birliği”nin bir broşürüne dayanmaktadır.

Marksist bakış açısına göre, ücretli emekle çalışanlar ve refah devleti yardımlarına bağımlı olanlar işçi sınıfına dâhildir; buna karşılık, birikmiş sermaye üzerinden geçimini sağlayanlar bu sınıfa ait değildir. Bu temel ayrım, sınıf mücadelesinin özünü oluşturur. Komünist Manifesto'da Karl Marx ve Friedrich Engels, işçi sınıfının kaderinin kapitalist sistemi ortadan kaldırmak olduğunu savunurlar. Buna göre, burjuvazinin diktatörlüğü yerine proletarya diktatörlüğü kurularak, sınıf sisteminin temelini oluşturan toplumsal ilişkiler ortadan kaldırılacak ve ardından, "her birinin özgür gelişiminin, herkesin özgür gelişiminin koşulu olduğu" komünist bir topluma geçilecektir.

Diğer tanımlar

Diğer tanımlarda, işçi sınıfına üyeliğinin tanımı yaptığı işin niteliğine göre ele alınır (beyaz yakalı/mavi yakalı), gelir ve eğitimin önemi göz önünde bulundurulur. Fakat akademik sosyal sınıf çalışmalarında bu bireyler kategorilendirilirken işçi sınıfı üyesi olarak ele alınır; yüksek nitelikli işçi, vasıfsız işçi gibi.

Kapitalizmin, bürokrasi ve teknolojinin artan etkisiyle birlikte bir kişiyi işçi sınıfına hangi kriterlerin üye yaptığı günümüzde de tartışılmaktadır.

Ayrıca bakınız

• Küreselleşme
• Çıraklık
• Sosyal sınıf
• Sosyal hareketlilik
• Sınıf bilinci