Yayoiler

Yayoiler (弥生人, Yayoi jin), Yayoi döneminde Japon takımadalarında yaşamış insanları ifade eden bir terimdir. Bu terim, genellikle Yayoi döneminde Kore Yarımadası başta olmak üzere Güneydoğu Asya, Güney Çin gibi Asya kıtasının çeşitli bölgelerinden Japonya'ya göç eden göçmen kökenli Yayoi halkını; Japonya'da zaten bulunan Jōmon halkının yeni kültürü doğrudan benimsemesiyle ortaya çıkan yerli Yayoi halkını; ve bu iki grubun karışımından oluşan melez Yayoi halkını kapsar.[1]
Arkeolojik araştırmalarda, "Yayoi halkı" ifadesi belirli bir etnik grubu değil, Yayoi döneminde çevre bölgelerden Japonya'ya göç eden çeşitli tarımcı toplulukları kapsayan genel bir terim olarak kullanılır. Bu grupların, Japon takımadalarında uzun süredir yaşayan Jōmon halkıyla yavaş yavaş kaynaşarak günümüz Japon halkının temelini oluşturduğu düşünülmektedir.[2]
Yayoi kültürünün bölgelere göre etkisi farklılık göstermektedir. Özellikle Kyūshū, Okinawa ve Tōhoku gibi bölgelerde Jōmon özellikleri daha baskınken; Kansai ve Shikoku gibi bölgelerde Yayoi özellikleri daha güçlüdür.[3]
Genel Bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]Jōmon insanlarının iskelet yapısı ve yüz hatları oldukça tutarlıdır; dönemler ya da bölgeler arasında büyük farklılıklar göstermez. Buna karşılık, geniş anlamda Yayoi insanı olarak sınıflandırılan iskelet kalıntıları ise daha çeşitlidir ve bölgesel ve zamansal farklılıklar belirgindir. Yayoi döneminde, Jōmon halkına çok benzeyen bireyler (Jōmon-tipi Yayoi insanı), Kore Yarımadası'ndaki halklara benzer fiziksel özellikler taşıyanlar (göçmen kökenli Yayoi insanı) ve her iki grubun karışımını yansıtan bireyler (melez Yayoi insanı) bulunmaktaydı.[4]
Genetik araştırmalar, Japonlar, Koreliler ve Çinlilerin Y kromozomu dizilimlerinde belirgin farklar olduğunu göstermektedir. Bu durum, Yayoi döneminin başlangıcından itibaren göçmen grupların Japonya'ya kademeli olarak geldiğini, ancak yerli Jōmon halkıyla tamamen çatışma içinde değil, uyum içinde kaynaşarak ve melezleşerek günümüz Japon halkını oluşturduklarını düşündürmektedir。[2]
Ayrıca, Japon takımadalarına Jōmon döneminden bile önce farklı bölgelerden çeşitli insan gruplarının akın ettiği ve Yayoi insanlarının da birden fazla köken hattına sahip olduğu varsayılmaktadır. Yani Yayoi halkı homojen bir yapıdan ibaret değildi.
Bu tarihsel ve biyolojik çeşitlilik, günümüz Japon halkı içinde, aynı etnik kökene sahip olmalarına rağmen farklı fiziksel görünümlerin bulunmasının temel nedenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "日本史/弥生時代". 名古屋刀剣ワールド (Japonca). 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2025.
- ^ a b "第4章 弥生時代の生活 2.食料 | 弥生ミュージアム". www.yoshinogari.jp. 20 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2025.
- ^ "地方別に見た縄文人の影響は? 高めなのは九州・東北:朝日新聞". 朝日新聞 (Japonca). 14 Ekim 2020. 22 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2025.
- ^ a b "第6回 縄文人よりずっと多様な弥生人、DNAが語る意外なルーツと影響". natgeo.nikkeibp.co.jp (Japonca). 16 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2025.