Willis Carrier
Willis Carrier | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 26 Kasım 1876 Angola, New York |
| Ölüm | 7 Ekim 1950 (73 yaşında) |
| Milliyet | Amerikalı |
| Mezun olduğu okul(lar) | Cornell Üniversitesi |
| Meslek | Mühendis |
| Tanınma nedeni | Modern klimayı icat etmesi |
Willis Haviland Carrier (26 Kasım 1876 – 7 Ekim 1950), daha çok modern klimayı icat etmesiyle tanınan Amerikalı bir mühendisti. Carrier, 1902'de ilk elektrikli klima ünitesini icat etti. 1915'te ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme (HVAC) sistemlerinin üretimi ve dağıtımında uzmanlaşmış bir şirket olan Carrier Corporation'ı kurdu.
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Willis Haviland Carrier, 26 Kasım 1876'da Angola, New York'ta Duane Williams Carrier (1836–1908) ve Elizabeth R. Haviland'ın (1845–1888) oğlu olarak dünyaya geldi. 1894'te Angola Akademisi'nden, 1897'de Buffalo Lisesi'nden mezun oldu.[1][2]
1897'de Cornell Üniversitesi'nde eğitimine başladı ve 1901'de Mühendislik Yüksek Lisans derecesi ile mezun oldu.[3][4]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Carrier, mezun olduktan sonra, Buffalo Forge Şirketi'ne araştırma mühendisi olarak işe başladı.
17 Temmuz 1902'de, Brooklyn, New York'taki Sackett-Wilhelms Lithographing & Publishing Company'de yaşanan bir hava kalitesi sorununa çare olarak[5] dünyanın ilk modern klima sistemi olarak kabul edilen sistemin çizimlerini sundu. Yazın hava o kadar nemliydi ki kağıtlar büyüyüp küçülüyordu ve bu da düşük kaliteli görüntülere yol açıyordu, çünkü renkli baskı işlemi aynı kağıdın her biri farklı renkte mürekkeple dört defaya kadar basılmasını gerektiriyordu.[6]
1902 yılındaki kurulum, nem kontrolünün eklenmesiyle klimanın doğuşunu işaret etti. Bu, alandaki otoritelerin klimanın dört temel işlevi yerine getirmesi gerektiğini kabul etmesine yol açtı:
- Sıcaklığı kontrol etme
- Nemi kontrol etme
- Hava sirkülasyonunu ve havalandırmayı kontrol etme
- Havayı temizleme
Birkaç yıl süren geliştirme ve saha testlerinin ardından, 2 Ocak 1906'da Carrier, dünyanın ilk püskürtmeli klima ekipmanı olan Hava Arıtma Cihazının ABD patent 1.085.971 numaralı ABD patentini aldı. Bu cihaz, havayı nemlendirmek veya nemini almak üzere tasarlanmıştı; ilk işlevi suyu ısıtmak, ikinci işlevi ise suyu soğutmaktı.
1908'de, Buffalo Forge Company'nin bir yan kuruluşu olarak Amerika Carrier Air Conditioner Company kuruldu ve başkan yardımcısı Willis Carrier idi.[7]
3 Aralık 1911'de Carrier, Amerikan Makine Mühendisleri Derneği'nin yıllık toplantısında iklimlendirme konusunda belki de şimdiye kadar hazırlanmış en önemli belgeyi - Rasyonel Psikrometrik Formüllerini - sundu " Psikrometrinin Magna Carta'sı" olarak tanındı.[7][8] Bu belge, bağıl nem, mutlak nem ve çiy noktası sıcaklığı kavramlarını birbirine bağlayarak, iklimlendirme sistemlerinin eldeki gereksinimlere tam olarak uyacak şekilde tasarlanmasını mümkün kıldı.
1914'ün sonlarında Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, Carrier'ın 12 yıldır çalıştığı Buffalo Forge Company, faaliyetlerini tamamen imalatla sınırlamaya karar verdi. Sonuç, yedi genç mühendisin, 26 Haziran 1915'te New York'ta Carrier Engineering Corporation'ı oluşturmak için hayat boyu biriktirdikleri 32.600 $'ı bir araya getirmesiydi. Bu yedi kişi Carrier, J. Irvine Lyle, Edward T. Murphy, L. Logan Lewis, Ernest T. Lyle, Frank Sanna, Alfred E. Stacey, Jr. ve Edmund P. Heckel idi. Şirket sonunda Newark, New Jersey'deki Frelinghuysen Bulvarı'na yerleşti.
Büyük Buhran ve sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]1920'lerde santrifüjlü soğutma makinesinin geliştirilmesine ve binaları soğutmak için klima kullanımının ticari olarak yaygınlaşmasına rağmen şirket, Ekim 1929'daki Wall Street Çöküşü sonucunda, diğer birçok şirket gibi malî zorluklarla karşılaştı. 1930'da Carrier Engineering Corp., Brunswick-Kroeschell Company ve York Heating & Ventilating Corporation ile birleşerek Carrier Corporation'ı kurdu ve yönetim kurulu başkanı Willis Carrier oldu.
Büyük Buhran, konut ve ticari klima kullanımını yavaşlattı. Şirket, Carrier'ın 1937'de birleşip şirketini Syracuse, New York'a taşımasına kadar New Jersey ve Pennsylvania'da dört şehre yayıldı. Şirket, New York'un merkezindeki en büyük işverenlerden biri haline geldi.
Willis Carrier'ın 1939 New York Dünya Fuarı'ndaki iglo şeklindeki standı[9] ziyaretçilere klimanın geleceği hakkında bir fikir verdi, ancak popüler hale gelemeden 2. Dünya Savaşı başladı. 1950'lerin savaş sonrası ekonomik patlaması sırasında, klimanın popülaritesi muazzam bir şekilde artmaya başladı. Günümüzde klima ve HVAC, birçok Amerikan evinde ve işyerinde temel bir unsurdur.
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Carrier, 1930 yılında Japonya ve Kore'de Toyo Carrier ve Samsung Applications'ı kurdu. Güney Kore şu anda dünyanın en büyük klima üreticisidir. Carrier Corporation, geniş alanları soğutmak alanında, soğutma makinelerinin tasarım ve üretiminde öncü olmuştur. Yaz aylarında endüstriyel üretimi artırmış ve klima Amerikan yaşamında devrim yaratmıştır. Şirket, 1980 yılında United Technologies Corporation'ın bir yan kuruluşu haline gelmiş ve 2020 yılında bağımsız bir halka açık şirket olarak yeniden ayrılana kadar bu şekilde kalmıştır.[10] Carrier Corporation, ticari ve konut tipi HVAC ve soğutma alanında dünya lideri olmaya devam etmektedir. 2018 yılında Carrier Corporation'ın satışları 18,6 milyar dolar olmuş ve 53.000 kişi istihdam edilmiştir.
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Carrier, Cornell'de Edith Claire Seymour ile tanıştı ve 29 Ağustos 1902'de evlendiler.[11] Edith Claire Seymour 1912'de öldü[12] 16 Nisan 1913'te Jennie Tifft Martin ile evlendi[13] 1939'da öldü.[12] 7 Şubat 1941'de Terre Haute, Indiana'dan Elizabeth Marsh Wise ile evlendi[12] Carrier ve üç karısı da New York, Buffalo'daki Forest Lawn Mezarlığı'na gömüldü.[14] Carrier'ın Howard Carter Willis adında bir çocuğu oldu. Ayrıca Jennie Martin'den,[15] Vernon Gardner Carrier (1903–1985) ve Earl Gardner Carrier'dan (1905–1983) iki çocuk daha evlat edindi.
Carrier bir Presbiteryendi[15]
Ödüller ve tanıma
[değiştir | kaynağı değiştir]Willis Carrier, bilime ve endüstriye yaptığı katkılardan dolayı 1935'te Lehigh Üniversitesi tarafından mühendislik derecesi[16] ve 1942'de Alfred Üniversitesi tarafından fahri Edebiyat Doktoru derecesi ile ödüllendirildi; Carrier, 1942'de Frank P. Brown Madalyası ile ödüllendirildi; ve ölümünden sonra Ulusal Mucitler Onur Listesi'ne (1985) ve Buffalo Bilim Müzesi Onur Listesi'ne (2008) dahil edildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Commencements - Angola, June 20". The Buffalo Weekly Express. Buffalo, NY. 21 Haziran 1894. s. 7. 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "The High School Commencement". Buffalo Evening News. 25 Haziran 1897. s. 3. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "Cornell Scholarships". Buffalo Evening News. 2 Ekim 1897. s. 4 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "Early Cornell Engineering Alumni Inventors". engineering.library.cornell.edu. 16 Ekim 2019. 19 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021.
- ^ Carlson (12 Temmuz 2012). "Did You Know The First Air Conditioner Ever Was Installed In Brooklyn?". Gothamist. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ The Factory: A Social History of Work and Technology. ABC-CLIO. 2018. s. 10. ISBN 978-1440853333. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ a b Nancy Blumenthal (2021). Buffalo Business Pioneers. s. 67. ISBN 978-1467146685. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2023.
- ^ Ruby (1 Temmuz 2019). "Air Conditioning". Innowiki (İngilizce). 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2019.
- ^ The 1939 New York World's Fair
- ^ Joe (6 Nisan 2020). "Raytheon Technologies, Otis And Carrier Begin Regular Way Trading". Forbes. 9 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021.
- ^ "Home News". Springville Journal. Springville, NY. 4 Eylül 1902. s. 5. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ a b c "Elizabeth M. Wise Wedded to Willis H. Carrier". The Courier-News. Bridgewater, NJ. 13 Şubat 1941. s. 10. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "Carrier-Martin". Buffalo Evening News. 21 Nisan 1913. s. 8. 24 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ Willis Haviland Carrier: Father of Air Conditioning, Garden City: Country Life Press, 1952
|ad=ve|soyadı=eksik (yardım). - ^ a b Molly (1999). Willis Carrier. Time/CBS News "People of the Century". Simon and Schuster. s. 64. ISBN 978-0-684-87093-9. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
Willis Carrier, who read and sought out knowledge until his death at 73, married three times (twice a widower) and adopted two children, neither of whom survive. In classic American-businessman fashion, he was a Presbyterian, a Republican and a golfer.
- ^ The Lehigh Story (PDF), Beytüllahim: Self Published, 1946, s. 95, 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)20 Temmuz 2023
|ad=ve|soyadı=eksik (yardım).
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rasyonel Psikrometrik Formüller, Willis H. Carrier (1911)
- Taşıyıcının Otomotiv Klimasındaki Rolü 11 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived</link>
