William Harvey - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kaynakça

William Harvey

  • Afrikaans
  • العربية
  • مصرى
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Беларуская
  • Български
  • বাংলা
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Català
  • Нохчийн
  • کوردی
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Gaeilge
  • Galego
  • עברית
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • Kurdî
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Malagasy
  • Македонски
  • മലയാളം
  • မြန်မာဘာသာ
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • ଓଡ଼ିଆ
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • Português
  • Română
  • Русский
  • संस्कृतम्
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Sakizaya
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • ไทย
  • Tagalog
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • 中文
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
William Harvey
Doğum1 Nisan 1578(1578-04-01)
Kent, İngiltere
Ölüm3 Haziran 1657 (79 yaşında)
Londra
EğitimGonville and Caius College
Padova Üniversitesi
Kariyeri
DalıTıp
Anatomi
Doktora
danışmanı
Hieronymus Fabricius
İmza

William Harvey (1 Nisan 1578, Folkestone - 3 Haziran 1657, Londra), İngiliz tıp doktorudur. Kalbin dolaşımını ve işlevini keşfetti. Modern fizyoloji biliminin öncülerindendir.

1593 yılında girdiği Cambridge Üniversitesi'ndeki Gonville and Caius College'dan 1597 yılında Bachelor of Arts diplomasıyla mezun oldu.[1] Burada sanat ve tıp eğitimi gördü. Tıp eğitimini Avrupa'da dönemin tıp alanında en iyi eğitim kurumu olan Padova Üniversitesi'nde sürdürdü, burada alanında büyük katkıları olan anatomist Hieronymus Fabricius'un öğrencisi oldu. 25 Nisan 1602'de buradan mezun oldu, aynı yıl İngiltere'ye döndü.[2] 1609'da St. Bartholomew Hastanesi'ne doktor olarak atandı. 1618'de önce I. James'in daha sonra da I. Charles'in özel hekimliğine getirildi. Kalpten başlayan kan dolaşımını doğru olarak tanımlayan ilk kişi olarak bilinmektedir. Her ne kadar İspanyol doktor Michael Servetus kan dolaşımını ondan çeyrek yüzyıl kadar önce tanımlamış olsa da, kalıcı belgeler olmadığı için bu olay Harvey'e atfedilmektedir.

Harvey 1657 yılında ölmüştür. İlk defa Royal College'de kan devriyle ilgili konuşması ile kendini kabul ettirdi. Kalbin girişinden vücuttaki damarlara geçişini görerek kanın yiyeceklerden karaciğerde üretildiğini düşündü. Köpekler, domuzlar ve balıklarda ve diğer bazı hayvanlar üzerindeki deney ve müşahadeleriyle kan dolaşımı üzerinde 1628 yılında küçük bir bölüm neşretti. Bu çalışması tıpta büyük bir inceleme sayıldı. Halbuki bundan üç yüz sene önce Türkistanlı İbn-i Nefis Ali bin Ebü'l-Hazm (1210-1290) akciğerlerdeki kan dolaşımının şemasını çizmişti. Harvey kan devrini, kılcal damarlardan toplar damarlara geçerek kalbin sağ tarafına ve ciğerlerdeki kanın kalbin sol tarafına geçişini teferruatlı olarak anlatmıştır. Kanın atardamarlardan kılcal damarlara geçişini tam olarak açıklığa kavuştururken, kılcal damarlardan toplar damarlara geçişini mikroskopla inceleyemedi. Aristoteles (Aristo) ile Galen (Calinus) ve diğer tanınmış bilginlerin fikirlerinden istifade ederek batıda kan devrini açıklığa kavuşturdu. Taze kanın devamlı olarak yapılmadığını, fakat devamlı vücutta dolaştığını söyledi. Kalp kuvvetli olarak pompalarken kanın vücutta dolaştığını ve kalp atışıyla nabzın aynı anda olduğunu açıkladı.

Harvey son çalışmasını 1651'de hayvanlarda üreme ile ilgili olarak yaptı.

William Harvey (1578-1657) de Motu Cordis çalışmasından.

Kalbin yapısını, kapakçıklarını ve ven kapaklarını inceleyen Harvey, bu yapıların kanın tek yönde akışını sağladığı, dolayısıyla da kanın dolanması gerektiği sonucuna varmıştır ve kanın kalbin sol karıncığından aort damarı ile çıkarak bütün vücuda dağıldığını ve tekrar venlerle kalbe döndüğünü göstermiştir. Buna büyük kan dolaşımı diyoruz.

Ayrıca Harvey embriyoloji ile ilgilenmiştir. Bu çalışmaları sonucunda canlının ancak canlıdan meydana gelebileceğini savunmuştur. Canlının cansızdan üremesi söz konusu olamaz. Böylece Harvey, Aristoteles'in canlıların kendinden üreme ile çoğalabileceği görüşüne karşı çıkmış oluyordu. Harvey, devrindeki birçok bilim insanı gibi, yöntem çalışmalarıyla ilgilenmiş deneysel yöntemi fizyolojiye uygulamaya çalışmıştır. Bunun çeşitli örneklerini çalışmalarında görmek mümkündür.[kaynak belirtilmeli]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "William HARVIE". Cambridge Üniversitesi Mezun Veritabanı. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017. 
  2. ^ "William Harvey". Encyclopaedia Britannica. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017. 
  • g
  • t
  • d
Biyoloji tarihi
Alanlar,
disiplinler
  • Zirai bilim
  • Anatomi
  • Biyokimya
  • Biyoteknoloji
  • Botanik
  • Ekoloji
  • Evrim düşüncesi
  • Genetik
  • Jeoloji
  • İmmünoloji
  • Tıp
  • Model organizmalar
  • Moleküler biyoloji
  • Moleküler evrim
  • Paleontoloji
  • Pikoloji
  • Bitki sistematiği
  • RNA biyolojisi
  • Zooloji (1859-günümüz)
  • Zooloji (1859 öncesi)
The homunculus
Enstitüler
  • Cold Spring Harbor Laboratory
  • Laboratory of Molecular Biology
  • Marine Biological Laboratory
  • Max Planck Topluluğu
  • Pasteur Enstitüsü
  • Rockefeller Üniversitesi
  • Rothamsted Research
  • Stazione Zoologica Anton Dohrn
  • Woods Hole Oceanographic Institute
Teoriler,
kavramlar
  • Hastalık yapıcı mikrop teorisi
  • Santral dogma
  • Darwinizm
  • Büyük varlık zinciri
  • Yaşam hiyerarşisi
  • Lamarkizm
  • Bir gen bir enzim hipotezi
  • Eobiont
  • RNA dünyası hipotezi
  • Dizi hipotezi
  • Kendiliğinden oluşum
  • Miazma teorisi
Tarihî
Klasik
Antik Çağ
  • Aristoteles
    • Aristoteles'in biyolojisi
    • Üretim ve Yolsuzluk Üzerine
    • Historia animalium
  • Teofrastus
    • Historia Plantarum
  • Dioskorides Pedanius
    • De materia medica
  • Galen
Rönesans,
Yeni Çağ
  • Conrad Gessner
    • Historia animalium
  • Andreas Vesalius
    • De Humani Corporis Fabrica Libri Septem
  • William Harvey
    • De Motu Cordis
  • Frederik Ruysch
  • Jan Swammerdam
  • Antonie van Leeuwenhoek
  • Regnier de Graaf
  • Marcello Malpighi
  • Robert Hooke
    • Micrographia
  • Francesco Redi
Evrim
19.
yüzyıl
  • Linnaeus
    • Systema Naturae
  • Georges-Louis Leclerc
    • Histoire Naturelle
  • Lamarck
    • Philosophie Zoologique
  • Humboldt
  • Charles Lyell
    • Principles of Geology
  • Charles Darwin
    • Türlerin Kökeni
    • İnsanın Türeyişi
  • Gregor Mendel
  • Alfred Russel Wallace
  • Henry Walter Bates
Modern
sentez
  • William Bateson
  • Theodosius Dobzhansky
    • Genetics and the Origin of Species
  • R. A. Fisher
  • E.B. Ford
  • J. B. S. Haldane
  • Ernst Mayr
  • Thomas Hunt Morgan
  • George Gaylord Simpson
  • Hugo de Vries
  • Sewall Wright
Günümüz
  • Stephen Jay Gould
  • William Donald Hamilton
  • Lynn Margulis
  • Aleksandr Oparin
  • George C. Williams
  • Carl Woese
Mikrobiyoloji
  • Ferdinand Cohn
  • Alexander Fleming
  • Felix d'Herelle
  • Robert Koch
  • Louis Pasteur
  • Martinus Beijerinck
  • Lazzaro Spallanzani
  • Sergei Winogradsky
Gelişim biyolojisi,
evrimsel gelişim
  • Karl Ernst von Baer
  • Gavin de Beer
  • Sean B. Carroll
  • Scott F. Gilbert
  • Walter Gehring
  • Ernst Haeckel
  • François Jacob
  • Edward B. Lewis
  • Jacques Monod
  • Christiane Nüsslein-Volhard
  • Eric F. Wieschaus
  • E. B. Wilson
Genetik,
Moleküler
biyoloji
Deneyler
  • Griffith (1928)
  • Luria-Delbrück (1943)
  • Avery-MacLeod-McCarty (1944)
  • Miller-Urey (1952)
  • Hershey-Chase (1952)
  • Meselson-Stahl (1958)
  • Crick, Brenner et al. (1961)
  • Nirenberg-Matthaei (1961)
  • Nirenberg-Leder (1964)
Kişiler
  • Barbara McClintock
  • George Beadle
  • Seymour Benzer
  • Rosalind Franklin
    • Photo 51
  • James Dewey Watson ve Francis Crick
    • "Molecular structure of Nucleic Acids"
  • Linus Pauling
    • "Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease"
  • Fred Sanger
  • Max Perutz
  • John Kendrew
  • Sydney Brenner
  • Joshua Lederberg
  • Walter Gilbert
  • Kary Mullis
  • Emmanuelle Charpentier
  • Jennifer Doudna
Ekoloji
  • Rachel Carson
  • Frederic Clements
  • Charles Elton
  • Henry Gleason
  • Arthur Tansley
  • Eugenius Warming
Etoloji
  • Nikolaas Tinbergen
  • Karl von Frisch
  • Konrad Lorenz
  • Frans de Waal
  • Jane Goodall
  • İvan Pavlov
İlgili konular
  • Bilim tarihi
  • Biyoloji felsefesi
    • Teleoloji
  • Etnobotanik
  • Öjenik
  • Yaratılış-evrim tartışmasının tarihi
  • İnsan Genom Projesi
  • Humboldtçu bilim
  • Doğa tarihi
  • Doğa felsefesi
  • Doğal teoloji
  • Din ve bilim arasındaki ilişki
  • Biyoloji ve organik kimyanın zaman çizelgesi
  • Kategori Kategori
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BIBSYS: 13032541
  • BNE: XX1724032
  • BNF: cb122160891 (data)
  • CANTIC: a10952615
  • GND: 118546481
  • ISNI: 0000 0001 2095 8361
  • LCCN: n79021742
  • LNB: 000115687
  • MGP: 125274
  • NDL: 00522442
  • NKC: nlk20000079343
  • NLA: 35177011
  • NLG: 247032
  • NLI: 987007262584005171
  • NLK: KAC202311906
  • NSK: 000051651
  • NTA: 068478275
  • RERO: A003351420
  • SELIBR: 205433
  • SNAC: w6hh751t
  • SUDOC: 030822556
  • TePapa: 70363
  • Trove: 852994
  • VIAF: 29584187
  • WorldCat (LCCN): n79-021742
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Harvey&oldid=36585214" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Bilimsel devrim
  • The King's School, Canterbury'de eğitim görenler
  • Anatomi tarihi
  • Britanyalı biyologlar
  • Britanyalı anatomistler
  • Gonville and Caius College'da öğrenim görenler
  • St Bartholomew's Hospital Tıp Fakültesinde öğrenim görenler
  • 1578 doğumlular
  • 1657'de ölenler
  • İngiliz hekimler
  • İngiliz anatomistler
  • Cambridge Üniversitesinde öğrenim görenler
  • 17. yüzyılda İngilizler
  • İngiliz Anglikanlar
  • Padova Üniversitesinde öğrenim görenler
Gizli kategoriler:
  • Bilgi alt kutulu maddeler
  • İmzası Vikiveri'den çekilen kişiler
  • Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler
  • BIBSYS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CANTIC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • MGP tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLG tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NSK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NTA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • TePapa tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Trove tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 18.14, 30 Aralık 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
William Harvey
Konu ekle