WikiShia
 | Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Site türü | İnternet Ansiklopedisi |
|---|---|
| Diller | 10 dilde yayın yapmaktadır: Türkçe, İngilizce, Arapça, Farsça, Urduca, Fransızca, İspanyolca, Endonezyaca, Almanca, Rusça |
| Sahip(ler)i | Dünya Ehlibeyt Kurultayı |
| Slogan | Özgür Ansiklopedi |
| URL | http://www.wikishia.net/ |
| Ticari? | Hayır |
| Başlatılma | Haziran 2014) |
| Durumu | Aktif |
WikiShia (Farsça: ویکیشیعه); uluslararası internet ağında yayınlanan sanal bir ansiklopedi olup hedefi On İki İmam Şia'sını tanımayla ilgili olan bütün konu ve kavramları (tarih, coğrafya, fıkıh, usul, inançlar, isimler, etkinlikler gibi) açıklamaktır. Bu amaca ulaşmak için gerekli olan isim, sözcük ve kavramlar bu sanal ansiklopedide açıklanmaktadır.
WikiShia'da analizlerden, kişisel görüşlerden ve ayrıca ispat edilmemiş yeni kuramlardan uzak bir biçimde bilimsel ve tarihi anlaşmazlıklarda yargıda bulunmak okuyuculara bırakılmaktadır. Dolayısıyla WikiShia bu konularda tarafsızdır.
Mezhepsel ihtilaflar göz önünde bulundurulduğundan, WikiShia yazarları imkân ölçüsünde iki büyük İslam fırkasının da (Şia ve Sünni) kabul ettiği ilk kaynak eserlerden yararlanmalıdır.
Tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Oluşumunun nedenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel olarak din ve özel olarak da İslam ve Şiilik konusu, sanal ansiklopedilerde haklarında çok geniş bilgilerin olduğu konulardandır. Ancak sanal ansiklopedi yazarlarının İslami bilgi ve uzmanlık sahibi olmamaları veya İslam veya Şiilik inancı taşımamalarından dolayı İslami doktrin ve kavramlar hakkında yazılan makalelerde hatalı bilgilere rastlanabilmektedir.
Şii inançları hakkında dijital içeriklerde var olan sorunlar göz önüne alındığında ve Şii dünyasının ihtiyaçları ve aynı şekilde diğer araştırmacıların asil Şii ve İslami inançlara daha kolay ulaşım sağlaması konusu göz önünde bulundurulduğundan, internet ortamında bu sitelere alternatif bir ansiklopedinin oluşturulmasına karar verildi. Bu bağlamda, Dünya Ehlibeyt Kurultayı Kültür İşleri İdaresi, Ehlibeyt öğretilerini tanıtmayı amaçlayan WikiShia adlı dijital ansiklopedi projesini hayata geçirmiştir.
Faaliyetine başlaması
[değiştir | kaynağı değiştir]22 Mayıs 2013 tarihinde WikiShia yazarları arası ilk koordinasyon toplantısı düzenlendi ve birkaç eğitim dersinden sonra 17 Haziran 2013 tarihinde WikiShia'nın ilk makalesi sanal âlemde yayınlandı.
2013 yılının haziran ayında sitenin kullanıcı adı verilmeden internet kullanıcıları tarafından görülmesi sağlandı.
Resmî açılışı
[değiştir | kaynağı değiştir]WikiShia, 22 Haziran 2014 tarihinde Tahran'da düzenlenen Sibtu'n Nebi; İmam Hasan Kongresinde İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından resmi olarak açılışı yapıldı.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İçerik alan ve genişliği
[değiştir | kaynağı değiştir]WikiShia ansiklopedisinin muhtevası şunlardan ibarettir: İtikat, kişi ve karakterler, kitaplar, mekanlar, hadise ve vakıalar, tören ve merasimler, Ehlibeyt'e inanan fırkalar, Şiilik tarihi ve bir şekilde Ehlibeyt ve onların takipçileriyle ilintili olabilecek her türlü husus ve konu.
Bütün Müslümanların inandığı veya İslam tarihi ile irtibatlı olan genel İslami mefhumlar da WikiShia'da zikredilmiştir. Bir şekilde Ehlibeyt mektebi ile bağlantılı olduğundan dolayı WikiShia'da tanıtılan İslam'ın diğer fırkalarıyla irtibatlı olan mefhumlar veya WikiShia'da sık kullanılan kavramlar.
İçeriğinin denetimi
[değiştir | kaynağı değiştir]WikiShia'da yer alan maddelerin içerik ve muhtevası kontrol edilmektedir. Dolayısıyla Şia'nın tanıtımı noktasında güvenilir bir kaynak olarak istinatta bulunulabilir.
WikiShia hâlihazırda sınırlı bir şekilde faaliyet göstermektedir, ama ileriki zamanlarda Ehlibeyt mektebi öğretilerini terviç ve yaymak adına yetenekli ve ilgili bütün Şiaların katkıda bulunmasını sağlamak için özgürleştirmeyi planlamaktadır. Bu ansiklopediye giriş yöneticilerin onayı ile mümkün olacaktır. WikiShia'daki bu özellik, makalelerin ilmi değerini artırmak için kullanıcılara makalelerin yazılımında müşareket ve işbirliği olanağı sağlamaktadır.
Tarafsızlık ilkesi
[değiştir | kaynağı değiştir]WikiShia, Şii İslam'ın Caferî mezhebine mensup olan Ehlibeyt mektebinin öğretilerini açıklama, tanıtma ve bu çerçevedeki dini, tarihi ve kültürel mirası yaygınlaştırma amacı taşıyan bir dijital ansiklopedi olarak faaliyet göstermektedir. Bu bağlamda, sitede yer alan içeriklerin tarafsızlık ilkesine riayet edilerek hazırlanmasına özen gösterilmekle birlikte, makalelerin çoğu Ehlibeyt mektebinin bakış açısını esas almakta ve bu yaklaşımı savunma niteliği taşımaktadır.
WikiShia'da yer alan makaleler, birincil kaynaklara dayalı akademik araştırmalar veya hakemli bilimsel yayınlar değildir. Bununla birlikte, mevcut klasik ve modern kaynaklardan derlenen bilgiler temelinde oluşturulmuş, sistematik ve öğretici içeriklerdir. Bu çerçevede, WikiShia'nın amacı ilmî problemleri çözmekten ziyade, okuyuculara güvenilir kaynaklardan derlenmiş bilgi sunmak ve konuya dair farklı yaklaşımların anlaşılmasına katkı sağlamaktır.
Ansiklopedide yer alan yazarlar kendi şahsi görüşlerini değil, kaynaklarda yer alan bilgileri nesnel biçimde aktarmaya özen göstermelidir. Bilimsel ve tarihî ihtilaf içeren konularda hüküm vermek veya kesin yargılarda bulunmak WikiShia'nın politikalarıyla bağdaşmamaktadır. Bu tür durumlarda, farklı görüşlerin sunulması ve okuyucunun kendi değerlendirmesini yapmasına imkân tanınması esas alınmaktadır.
Çoklu dil ağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Makaleler birkaç dilde yayınlanmaktadır. Çoğu Şialar için ve aynı şekilde Şia ve Şia'yı tanıma ilgilileri için diğer dillerdeki Şii kaynakların çok sınırlı olmasından ötürü, sunulan bu imkân Ehlibeyt mektebinin daha fazla terviç ve tebliğ edilmesine ve Teşeyyü'nün hakikatini sahih bir dille tanıtılmasına sebep olabilir.
- WikiShia şu anda dünya genelinde yaygın 10 dille makale ve yazı yayınlamaktadır:
- Farsça 21 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Arapça 27 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İngilizce 11 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türkçe 2 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Urduca 21 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İspanyolca 27 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fransızca 10 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bahasa Indonesia 17 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Almanca 19 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Rusça 21 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
WikiShia Türkçe bölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünya Ehlibeyt Kurultayı çatısı altında yayın hayatına başlayan wikishia.net Ehlibeyt Mektebi'nin sanal ansiklopedisi olma yolunda gerekli adımlarını hızla atıyor. Şu anda dünya genelinde yaygın sekiz dille makale ve yazı yayınlayan WikiShia, en kısa zamanda hem dil sayısını hem de makale sayısını arttırmayı planlıyor.
Türkçe dilinin de olduğu WikiShia sanal ansiklopedisinde şu ana kadar yayınlanan Türkçe makale sayısı 1154.[1]
Diğer özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]WikiShia ansiklopedisi, içeriklerin süreklilik arz eden biçimde geliştirilmesini ve zenginleştirilmesini mümkün kılan dinamik bir yapıya sahiptir. Bu kapsamda, her makale güncellenebilir nitelikte olup, mevcut içeriklere yeni bilgiler eklenebilmekte ya da gerekli görülen yerlerde düzenlemeler yapılabilmektedir. Bu özellik, WikiShia'nın güncel, güvenilir ve geniş kapsamlı bir bilgi kaynağı olarak hizmet sunmasına katkı sağlamaktadır.
Her makalenin üst kısmında yer alan “Geçmişi gör” bölümü sayesinde, söz konusu madde üzerinde yapılan tüm değişiklikler ayrıntılı biçimde kayıt altına alınmaktadır. Bu sistem, kullanıcıların makalede zaman içinde gerçekleştirilen düzenlemeleri ve ilgili değişiklikleri yapan kullanıcıları görmesine imkân tanımaktadır. Ayrıca, “Son değişiklikler” sayfası üzerinden tüm platform genelindeki güncellemeler takip edilebilmektedir. Bu yapı, içerik şeffaflığı ve denetlenebilirliği açısından önemli bir rol üstlenmektedir.
WikiShia, kullanıcıların geçmiş sürümlere ve daha önce yapılan değişikliklere erişimini kolaylaştıran bir altyapıya sahiptir. Böylece makalenin gelişim süreci geriye dönük olarak izlenebilmekte ve gerekli durumlarda önceki içeriklere başvurulabilmektedir.
Platform, içerikler arası bağlantı ve kavramsal bütünlük konusunda da kullanıcı dostu bir yapı sunmaktadır. Her madde içerisinde geçen terim veya kavramlar, başka bir sayfaya bağlantı verilmek suretiyle açıklanmakta; böylece okuyucu, ek bir arama motoru kullanmaksızın doğrudan ilgili kavramın sayfasına yönlendirilebilmektedir. Bu iç bağlantı sistemi, okuyucunun metin içerisinde geçen tüm kavramları kolaylıkla anlamasına ve konuyu daha derinlemesine kavramasına olanak tanımaktadır.
WikiShia'nın çok dilli yapısı sayesinde, her makale mümkün olduğunda platformun diğer dillerindeki karşılıklarıyla ilişkilendirilmekte; bu durum küresel çapta bilgiye erişimi kolaylaştırmaktadır.
Her makalenin sonunda, konunun ait olduğu kategori başlıkları yer almaktadır. Bu kategoriler, genel (küllî) başlıklar altında alt konuları (cüz'î meseleleri) bir araya getirerek ansiklopedik bir fihrist işlevi görmektedir. Böylece kullanıcılar, benzer içeriklere sistematik bir yapıyla ulaşabilmektedir.
Ayrıca WikiShia, içeriklerin yapısal bütünlüğünü artırmak amacıyla çeşitli şablonlardan faydalanmaktadır. Navbox ve Navbar şablonları, bir makale ile ilişkili olan diğer başlıklara kolay erişim sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. Navbar, ilgili bağlantıları yatay veya dikey bir kutu içerisinde toplayarak kullanıcıya konular arası geçiş imkânı sunar. Bu yapı, başlıklar arası yatay düzlemde bağlantı kurulmasına olanak tanır.
Infobox (bilgi kutusu) şablonu ise, makalenin en üst kısmında yer almakta ve konuya dair temel bilgileri özet biçimde sunmaktadır. Bu sayede kullanıcı, makalenin tamamını okumadan önce ana bilgileri hızlıca edinebilir.
Her sayfanın üst kısmında yer alan “Tartışma” sayfası ise, kullanıcılar ile yazarlar/editörler arasında doğrudan iletişim kurulmasına zemin hazırlar. Bu alan, makale hakkında öneri, eleştiri ve katkı sunmak isteyen kullanıcıların görüşlerini ifade edebileceği interaktif bir platformdur. Tartışma sayfaları, içeriklerin geliştirilmesine katkı sağlayan, çok sesliliği destekleyen önemli bir diyalog ortamı işlevi görmektedir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "İstatistikler". 15 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- www.wikishia.net12 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.