Uygurlar listesi
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Bu liste; geçmişte yaşamış veya şu an yaşamakta olan, bir sebepten dolayı tanınan Uygurların listesidir. Doğum yılına göre sıralıdır.
Akademisyenler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rahile Davut (d. 1966), antropolog, Sincan Üniversitesi öğretim üyesi
- Taşpolat Teyip (d. 1958), coğrafyacı, Sincan Üniversitesi Başkanı
- İlham Tohti (d. 1969), ekonomist
- Ömer Molla Berdaş ( D. 1936) Coğrafya Profesör, Sincan Üniversitesi
Sanat
[değiştir | kaynağı değiştir]Müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]- Amannisa Hanım (1526-1560 veya 1534-1567), Sultan Abdürreşit Han'ın eşi, ünlü müzisyen, şair ve Uygur Oniki Makam ustası.
- Dilber Yunus (1958-), lirik soprano.
- Abdurehim Heyit (1962-), Uygur halk sanatçısı ve bestekâr.
- Murat Nasırov (1969-2007), Uygur asıllı Rus oyuncu ve şarkıcı.
- Erkin Abdulla (1978-), modern halk müziği, Uygur popu ve flamenko müzisyeni.
- Dilnaz Ahmediyeva (1980-), Uygur asıllı Kazak şarkıcı.
Edebiyatçı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Abdulhalûk Uygur (1901-1933), Uygur devrim savaşçısı ve şair.
- Zunun Kadiri (1911-1989), Uygur hikâyeciliğinin gelişmesine büyük katkısı olan şair.
- Ziya Samedi (1914–2000), Uygur milliyetçi ve yazar.
- Lutpulla Mutellip (1922-1945), şair.
- Abdurehim Ötkür (1923-1995), Uygur modern edebiyatındaki önemli isimlerden biri, yazar ve şairdir
- Turgun Almas (1924-2001), Uygur asıllı Çin'in alimi, yazar, şair ve tarihçi.
- Memtimin Hoşur (1944-), yazar.
- Ahmetcan İsmail (1965-), Yazar, Uygur tababet doktoru, müzisyen, diyetisyen, sinolog ve sosyo-psiko bilimci.
Oyuncular
[değiştir | kaynağı değiştir]- Madina Memet (1989-), oyuncu.
- Dilraba Dilmurat (1992-), ünlü dizi oyuncusu, TikTok influencer'ı.
- Gülnezer Bextiyar (1992-), oyuncu.
Siyaset
[değiştir | kaynağı değiştir]Siyasetçiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kasar Kağan (?-832), Uygur Kağanlığı hükümdarı.
- Ahmad Alaq (?-1503), 1487-1503 yılları arası Doğu Türkistan hanı.
- Cihangir Hoca (1790-1828), Çin'e akınlar düzenlemiş Uygur lideri.
- Vali Han (?-1865), Uygur lideri, Cihangir Hoca'nın oğlu.
- Hoca Niyaz (1889-1941), Doğu Türkistan bağımsızlık hareketi lideri.
- Burhan Şehidi (1894-1989), Uygur asıllı Çin siyasetçisi.
- Mehmet Emin Buğra (1901-1965), Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıydı.
- Ahmetcan Kasımi (1914-1949), eski Doğu Türkistan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Uygur siyasetçi.
- Dolkun Isa ( d. 1967), Dünya Uygur Kurultayı başkanı, siyasetçi
- Nur Bekri (1961-), Çin Komünist Partisi üyesi siyasetçi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin valisi.
- Salih Hudayar (1993-), Doğu Türkistan Sürgün Hükümetinin başbakanı, Uygur-Amerikan politikacı.
Aktivistler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Erkin Alptekin (1939-), gurbetçi aktivist.
- Rabia Kadir (1948-), Uygur halkının insan hakları için mücadele eden aktivist.
- Örkeş Dölet (1968-), 1989 Tiananmen Meydanı protestolarında önemli rol oynayan Çin muhalifi.
- Hüseyincan Celil (1969-), Uygur hakları savunucusu, imam.
- İlham Tohti (1969-), bölücülük suçlamasıyla müebbet hapis cezasına çarptırılmış Uygur ekonomist ve aktivist.
Diğer
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dadash Babazhanov (1922-1985), Sovyet Kahramanlik Madalyası, asker.