Tarihsel üstkurmaca
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Ağustos 2019) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Tarihsel üstkurmaca (Ingilizce Historiographic metafiction), tıpkı üstkurmaca ve metinlerarasılık gibi postmodern edebiyatla birlikte edebiyat terminolojisine kazandırılmış bir terimdir. Kanadalı edebiyat eleştirmeni ve yazar Linda Hutcheon tarafından ortaya atılmıştır.
Hutcheon'a göre, tarihsel üstkurmaca tekniğiyle yazılmış eserler "hem çok yoğun bir şekilde kendilerini yansıtan metafiction), hem de bununla çelişkili olarak ayrıca tarihsel olaylar ve şahıslara atıfta bulunan, genellikle popüler olmuş yapıtlardır".
Metinle oyun oynamaya, parodiye ve edebiyat aracılığıyla tarihi yeniden kurma veya farklı bir şekilde anlam vermeye dayandığı için, tarihsel üstkurmaca özünde postmodern bir sanat tekniğidir. Tarihi aşkın bir olgu ya da determinist bir yaklaşımla neden-sonuç ve temsil ilişkilerine dayalı "belli" bir kavram olarak görmekten ziyade; tarihselliği ele almayı daldan dala atlayan, duruma göre değişen ve hepsinden öte metinsel bir şey olarak görür. Tarihi bu yeniden ele alış, kültürel olarak marjinelleştirilmiş unsurlara karşı, insanların gözünde yeni bir bakış açısı ve kimlik oluşturur. Başlangıçta gayet politik amaçlı olsa da tarihsel üstkurmaca, birlikte yaşama ve tarihsel temsil meselelerini sorunsallaştırma amacındadır.
Eserlerini yazarken bu tekniği kullanan en önemli yazarlardan biri Sri Lanka asıllı Kanadalı romancı ve şair Michael Ondaatje'dir. İngiliz Hasta, Aslan Postuna Bürünmek, Coming Through Slaughter (Kiyimdan gecerek gelmek) ve Running in the Family (Aile içinde oluşanlar) isimli eserlerinde tarihsel üstkurmaca öğeleri rahatlıkla görünmektedir. Ayrıca yirminci yüzyılın başı ve ortalarındaki Pakistan ve Hindistan tarihlerini kurmaca düzlemde yeniden yazma amacı gütmesi nedeniyle Salman Rushdie'nin romanları Utanç ve Geceyarısı Çocukları da tarihsel üstkurmaca tanımı içinde düşünülmektedir.
Çağdaş Türk Edebiyatı'nda tarihsel üstkurmacaya örnek olarak İhsan Oktay Anar verilebilir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hutcheon, Linda: Historiographic Metafiction. Parody and the Intertextuality of History 28 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Hutcheon, Linda. (1988) A Poetics of Postmodernism: History, Theory, Fiction. New York:Routledge ISBN 978-0415007061 (İngilizce)