Santa Barbara, Kaliforniya
| Santa Barbara, Kaliforniya | |
|---|---|
Şehir - County Merkezi | |
City of Santa Barbara Santa Barbara Şehri | |
 | |
 Bayrak  Mühür | |
Takma ad: Birleşik Amerika Rivierası | |
 Santa Barbara Sehri ve Kontlugu haritası | |
| Ülke |  Birleşik Devletler |
| Eyalet |  Kaliforniya |
| Kontluk |  Santa Barbara Kontluğu (County) |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Helene Schneider (Demokratik Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 108697 km² |
| • Su | 58.275 km² (22.500 mil²) |
| Rakım | 15 m |
| Nüfus (2010)Nüfus Sayımı | |
| • Toplam | 88.410 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | UTC-08.00 (PZD) |
| • Yaz (YSU) | UTC-07.00 (PZD) |
| Alan kodu | 805 |
Resmî site www.santabarbaraca.gov | |
Santa Barbara, ABD'nin batısında Büyük Okyanusu sahilinde, denize dikçe inen "Santa Knez Sıradağları" eteklerinde Kaliforniya eyaletinde bir tatil şehridir. "Santa Barbara Kontluğu (County)"nun merkez şehridir. Los Angeles'ın kuzeybatısındadır. Ilıman iklimi, uzun kumlu sahilleri ve eski tip kırmızı kiremitlerle kaplı çatıları bulunan ve bazıları Amerika'ya göre gayet eskiden yapılmış binaları ile "Birleşik Amerika Rivierası" takma adını almıştır. Santa Barbara şehri ABD'de, New York şehrinin Manhattan beldesi (borough), Seattle ve Miami'den sonra en yüksek gelirli kişilerin ikamet ettikleri yerleşim yeridir. Nüfusu şehir sınırları içinde (1 Nisan 2010 tarihli nüfus sayımına göre) 88.410 kişi ve 2014 son nüfus tahminine göre 91.196 kisidir. Şehre bağlı varoşlar "Goleta", "Montecito" ve "Carpinteria" olup şehirde yaklaşık 400.000 kişi yaşamaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yapılan arkeolojik araştırmalara göre Santa Barbara ve civarındaki sahillerde ilk yerli insan yerleşim izleri 13.000 yıl öncesine kadar gitmektedir. Bu yerleşimlerin bu civarda yerli olarak Çumaşlar adını taşıyan yerli Kızılderililer kabilesinin asılları olduğu kabul edilmektedir. Çumaşlar adlı yerli halk İspanyol koloniciler gelene kadar çok mütevazı ahşap kulübeler ve Santa Ynez Dağları'nda bulunan mağaralarda yaşamaktaydılar. İlk beyaz ırktan keşifçi gemiciler Santa Barbara Kontluğu arazilerine geldikleri zaman bu arazilerin güneyinde bulunan 5 köy yerleşiminde 8.000-10.000 kişi Çumaş yerli halk yaşamaktaydı.[1]
İlk beyaz ırktan Santa Barbara mevkine gelen kişi İspanya Krallığı adına keşif yapmaya çıkan Portekiz asıllı João Cabrilho olup bu keşifçi denizci gemisi ile 1542'de modern adı "Santa Barbara Boğazı (Channel)" olan deniz bölgesini geçti ve modern Santa Barbara liman mevkiinde kısa bir müddet demir atıp kaldı. Bu boğaza "Santa Barbara Boğazı" ve şehrin mevkine "Santa Barbara" adını veren ve bu boğaz adalarının birine de ad veren 1602'de İspanyol denizci Sebastián Vizcaíno oldu. 1779'de İspanyol Gaspar de Portolà karadan bir keşif seferi ile şehrin mevkine geldi ve bu keşif seferine iştirak eden Fransisken keşiş Juan Crespi burada bulunan yerli halkın yaşadığı köye "Laguna de la Concepçion" ismini verdiğini ilan ettiyse de bu isim tutulmayıp yerleşke ismi daha önce Vizcaíno'nın adlandırdığı gibi "Santa Barbara " olarak kaldı.[1]
1780'de Amerika kıtasında İspanyol kolonisi olan Yeni İspanya Genel Valiliği (Virreinato de Nueva España)'ne bağlı olan Las Californias eyaleti (Provincia de las California) genel valiliğinin kuzey sınırlarını daha iyi idare etmek için yapılan koloniyel idare reformu ile "Kuzey Vilayetler Genel Kaptanlığı (Capitanía General de las Provincias Internas )" vilayeti adı altında genel valilikten daha bağımsız olarak reorganize edildi ve bu yeni vilayet kısmının valilik ve komutanlığına Yeni İspanya Genel Valisi'nin yeğeni olan Teodoro de Croiz getirildi. Teodoro de Croiz kendine bağlı olan vilayetlerin merkezi yerleşkelerinde "Presedio" adı verilen tahkimli idare konakları bina ettirmeye başladı.[1]
Santa Barbara'ya ilk gelip burada yaşamak için yerleşen beyazlar 1782'de Felipe Neve komutasında altınde bulunan İspanyol birlik askerleri, aileleri ve İspanyol kesişleri olmuştu. Askerler aileleri ile birlikte geldiler. Bu yerleşimciler ilk defa günümüze kadar gelen tahkimli idare konağı olan Santa Barbara "Presidio" binasını inşa ettiler. Yerleşmeciler ve ailelerinin yaşaması için bu binanın etrafına kerpiçten ikamet evleri inşa ederek ilk beyaz Santa Barbara kasabasını kurdular. Katolik FransiSken tarikatından kesişlerse Santa Barbara ve çevresinde arazilerde yaşayan Çumaş kabilesinden olan yerlileri Hristiyanlığa dönüştürmek amacı ile Papaz Junipero Serra idaresine bir seri Fransisken Tarikatı Misyonu kurmaya başladılar. 4 Aralık 1786'da "Santa Barbara Misyonu" binasını kurup yerli halka açtılar. Santa Barbara Misyonu'na su getirmek için kurulan bir baraj, bir su kemeri ve suyolları yerli Çumaş işçileri kullanılarak yapıldı. 1790lı yıllarda Çumaş yerlileri beyazların Avrupa'dan taşıdığı hastalıklara (özellikle çiçek hastalığına) doğal bağışıklıkları bulunmadığı için büyük sayıda öldüler ve sayılari gayet azaldı.[1]
Santa Barbara'nın İspanya kolonisi olduğu dönemde en önemli olay 1812'de olan tahminen 7.1 şiddetinde deprem ve bundan ortaya çıkan tsunami oldu. Bu felaket yeni kurulmakta olan kasaba ve Santa Barbara Misyon binasının yerle bir olmasına neden oldu. Kesişler 1820'yede daha büyük yeni bir Misyon binası yaptırdılar. Günümüze kadar gelen ve İspanyollarca kurulmuş Kaliforniya misyon binalarının en iyi korunmuş olanı Santa Barbara Misyon binası bu yeni yapıdır.
Santa Barbara'ya ilk gelip burada yaşamak için yerleşen beyazlar 1782'de Felipe Neve komutasında altında bulunan İspanyol birlik askerleri, aileleri ve İspanyol kesişleri olmuştu. Askerler aileleri ile birlikte geldiler. Bu yerleşimciler günümüze kadar gelen Santa Barbara "Presidio " binasını inşa ettiler ve yerleşmecilerde bu binanın etrafına kerpiçten ikamet evleri inşa ederek ilk beyaz Santa Barbara kasabasını kurdular. Katolik Fransisken tarikatından keşişlerse Santa Barbara ve çevresinde arazilerde yaşayan Çumaş kabilesinden olan yerlileri Hristiyanlığa dönüştürmek amacı Papaz Junipero Serra idaresinde bir seri Fransisken Tarikatı Misyonu kurmaya başladılar. 4 Aralık 1786'da "Santa Barbara Misyonu" binasını kurup yerli halka açtılar. Santa Barbara Misyonu'na su getirmek için kurulan bir baraj, bir su kemeri ve suyolları yerli Cumas işçileri kullanılarak yapıldı. 1790lı yıllarda Cumas yerlileri beyazların Avrupa'dan taşıdığı hastalıklara (özellikle çiçek hastalığına) doğal bağışıklıkları bulunmadığı için büyük sayıda öldüler ve sayılarai gayet azaldı.[1]
Santa Barbara'nın İspanya kolonisi olduğu dönemde en önemli olay 1812'de olan tahminen 7.1 şiddetinde deprem ve bundan ortaya çıkan tsunami oldu. Bu felaket yeni kurulmakta olan kasaba ve Santa Barbara Misyon binasının yerle bir olmasına neden oldu. Kesişler 1820'yede daha büyük yeni bir Misyon binası yaptırdılar. Günümüze kadar gelen ve İspanyollarca kurulmuş Kaliforniya misyon binalarının en iyi korunmuş olanı Santa Barbara Misyon binası bu yeni yapıdır.
Coğrafya, iklim ve çevre
[değiştir | kaynağı değiştir]Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Santa Barbara Los Angeles şehir merkezinden 145 km batıkuzeybatı yönünde Büyük Okyanus sahilinde kurulmuş bir yerleşim merkezidir. Santa Barbara Kontluğu'na bağlı ve şehrin önündeki uzun bir kumsal okyanus sahiline, Güney Fransa'da bulunan Akdeniz kıyısındaki Riviera bölgesi coğrafyası ve iklimine benzediği için, "Amerikan Rivierası" adı verilmektedir. Şehrin arkasında doğu-batı yönünde dikçe yamaçlarla uzanan "Santa Ynez Sıradağları"'nın kumtaşından oluşan tepelerin bazıların rakımları 1200m'yi geçmekte olup bu yüksek dağ yamaçları ve üzerlerinde bulunan "chaparal" adı verilern küçük ağaç ve çalılardan oluşan bir çeşit maki tipi bitki örtüsü şehre dramatik bir doğal fon sağlamaktadır. Şehre daha yakın olarak ve "Santa Barbara Misyon" binasının hemen yanında ve doğusunda bulunan alçak rakımlı doğu-batı yönlü tepeler sırtı üzerinde "Riviera" adlı yol bulunmakta ve bu tepeler sırtı "Alameda Padre Serra Pathway (Peder Serra'nın Patikası)" adını taşıyan bir yol tarafından aşılmaktadır.
"Birleşik Amerika Nüfus Sayım Bürosu" verilerine göre şehrin sınırları içinde kalan yüzölçümü 108.697 kilometre kare olup bunun %53,61'i (58.275 kilometre karesi) denizden oluşur. Bu kadar büyük şu alanı kaplaması nedeni Santa Barbara ana yerleşim bölgesinin uzağında, körfezin karşı kıyısında bulunan "Santa Barbara Havaalanı"'nın da şehir sınırları içine alınması istenmesi ve şehrin deniz kıyılarını havaalanın önündeki kıyılara bağlayan deniz parçasının da bundan dolayı şehir sınırları içine alınmasıdır.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Santa Barbara iklimi tipik Akdeniz iklimi yani tüm yıl boyunca gayet ılıman geçmekle ve kışın en yüksek yağmur yağdığı mevsim olmakla karakterize edilmektedir. Birleşik Amerika Ulusal Hava Hizmeti verilerine göre Santa Barbara şehri, tüm ABD ülkesinde, Hawai dışında, en ılıman iklimin bulunduğu yerleşim merkezi olarak tasvir edilmektedir.
Şu tablo Santa Barbara şehri gözlemevi için aylık en yüksek ısı ortalamaları, aylık ortalama ısı ortalamaları ve aylık en düşük ısı ortalamaları ile aylık toplam yağış gözlemlerini vermektedir:
 Santa Barbara, ABD iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 17,6 | 18,1 | 18,5 | 19,7 | 20,3 | 21,8 | 23,3 | 24,1 | 24 | 22,8 | 18 | 18 | 20,7 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 11,1 | 12/2 | 12,9 | 14 | 15,2 | 16,9 | 18,6 | 19,3 | 18,8 | 16,8 | 13,7 | 13,5 | 15,1 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 4,6 | 6,2 | 7,3 | 8,4 | 10,1 | 12 | 13,8 | 14,6 | 13,6 | 10,8 | 7,1 | 4,5 | 9,4 |
| Ortalama yağış (mm) | 81 | 91 | 71 | 28 | 5 | 0 | 0 | 5 | 13 | 13 | 51 | 55 | 414 |
| Kaynak: .[2] | |||||||||||||
Çevre
[değiştir | kaynağı değiştir]
Santa Barbara'da dünyada en çok bilimsel olarak incelemiş doğal ham petrol sızıntısı bulunmaktadır. Bu sızıntı şehrin "Kaliforniya Üniversitesi Santa Barbara (UCSB)"'nin batı kampüsü arazisinde bulunmakta ve "Coal Oil Point (Kömür Petrolü Burnu)" adı ile anılmaktadır. Bu sızıntı günde yaklaşık 20 ton ham petrol sızdırmaktadır ve bu sızıntılar bu yakınlarındaki deniz kumluk sahillerinde küçük siyah yumrular şeklinde bulunmaktadır.
Bu doğal ham petrol sızıntısı yanında zaman saman şehir arazilerinde buluna ham petrol kuyularından beklenmedik patlamalar ve sızıntılarla ham petrol arziye yayılmaktadır. Bunlardan 1969 Santa Barbara petrol sızıntısı olarak anılan en büyüğü 8 Ocak 1969'da Union Oil Sireti'nin Dos Cuadras Petrol Kuyusu'nda bir patlamadan 10 gün kapatılamayan bir sızıntı ortaya çıkmış ve yaklaşık 80.000-100.000[1] varil ham petrol Santa Barbara deniz sahillerine yayılmış ve tahminen 10.000'in üzerinde deniz kuşunun ölümüne neden olmuştur.
Santa Barbara'nın Büyük Okyanus sahillerinin yakınlarında denizde takriben 30 tür balina, yunus ve fok yaşamaktadır. Denizde yaşayan memeliler grubu hayvanlar bu sahilerde kolayca gözlenebildiği için Santa Barbara şehrinin bir tatil eğlencesi şeklini almıştır. Her yıl 1 Mayıs - 1 Ağustos döneminde bu deniz memelilerini gözlemlemek için Santa Barbara'dan özel turistik feribotlarla düzenli turistik gezintiler organize edilmektedir.
Parklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Santa Barbara'da irili ufaklı birçok park bulunmaktadır. Kayda değer bazıları:
- Alameda Parkı
- Elings Parkı
- Alice Keck Park Memorial Gardens
- De La Guerra Plaza
- Skofield Parkı
- Parma Parkı
- Shoreline Parkı
- Douglas Family Preserve
- East Beach
- Leadbetter Beach
- West Beach
- Hendry's Beach
- Andree Clark kuş cenneti
Üniversiteler
[değiştir | kaynağı değiştir]- University of California, Santa Barbara
- Santa Barbara City College
- Westmont College
- Brooks Institute of Photography
- Music Academy of the West
- Santa Barbara Business College
- Antioch University
- Fielding Graduate University
Santa Barbara ve civarında yaşamış ve yaşayan ünlüler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Katy Perry, şarkıcı
- Emma Watson, oyuncu
- David Woodard, yazar ve orkestra şefidir
- Billie Joe Armstrong Greenday grubunun solisti şarkıcı
- Michael Jackson, şarkıcı
- Douglas Adams, yazar
- Dame Judith Anderson, aktris
- Jennifer Aniston, aktris
- Marc Anthony, şarkıcı
- Rona Barrett, köşe yazarı
- T. Coraghessan Boyle, yazar
- Henry Brant, besteci
- Jeff Bridges, oyuncu
- Mary Brunner, Manson Family member
- Ashleigh Brilliant, yazar, karikatürist, köşe yazarı
- Charles Champlin, köşe yazarı
- Charlie Chaplin, oyuncu, film yapımcısı
- Julia Child, chef, television personality
- Thor Nis Christiansen, seri katil
- Warren Christopher, devlet adamı
- John Cleese, oyuncu
- Gary Collins, oyuncu
- Kevin Costner, oyuncu
- Fred Couples, golfçü
- David Crosby, müzisyen
- Tom Cruise, oyuncu
- Tom DeLonge, müzisyen
- Doug Davidson, oyuncu
- Ellen DeGeneres, talk show sunucusu
- Bo Derek, aktirist
- Kirk Douglas, oyuncu
- Jane Fonda, aktirist (1977 - 1991)[3]
- John Forsythe, oyuncu
- Anne Francis, aktirist
- Dennis Franz, oyuncu
- Peter Racine Fricker, besteci
- Lynette Fromme, attempted assassin, Manson Family member
- Whoopi Goldberg, komedyen, aktris
- Andy Granatelli, race car owner
- Martha Graham, müzisyen
- Martin Gore, müzisyen Depeche Mode
- Maggie Grace, aktris
- Sue Grafton, yazar
- Lena Horne, aktirist, şarkıcı
- Jack Johnson, surfer, müzisyen, film-maker
- Bruce Johnston, müzisyen
- Carole King, müzisyen
- Lora Knight, heiress, believed to be the wealthiest woman in the United States in the 1930s
- Cheryl Ladd, aktirist
- Avril Lavigne, şarkıcı
- Charles Lloyd, caz saksofonisti
- Christopher Lloyd, oyuncu, producer
- Kenny Loggins, müzisyen
- Jennifer Lopez, şarkıcı, aktirist
- Julia Louis-Dreyfus, aktirist
- Mike Love, müzisyen (Beach Boys)
- Rob Lowe, oyuncu
- Ross Macdonald, yazar
- Karl Malden, oyuncu
- Charles Manson, leader of murder cult
- Steve Martin, oyuncu
- George Michael, müzisyen, Wham
- Dennis Miller, komedyen
- Robert Mitchum, oyuncu
- Mary Ann Mobley, aktris
- Peter Noone, müzisyen (Herman's Hermits)
- Jack Palance, oyuncu
- Brad Pitt, oyuncu
- Ronald Reagan, oyuncu, politikacı
- Ivan Reitman, direktör
- Jason Reitman, direktör
- Jane Russell, aktirist
- Laura Schlessinger, radyo talk show sunucusu, yazar
- Charles R. Schwab
- Elizabeth Short, posthumously well-known as the Black Dahlia
- Edie Sedgwick, model, aktirist, and companion to Andy Warhol
- Joshua Seth, seslendirici ve komedi hipnotist
- Kelly Slater, surfçü
- George Washington Smith, mimar
- Alan Thicke, oyuncu
- Cheryl Tiegs, model
- John Travolta, oyuncu
- Eddie Vedder, müzisyen
- Paul Walker, oyuncu
- Joe Walsh, musician, singer, song writer, member of the Eagles
- Ty Warner, serbest girişimci, emlak taykonu
- Stuart Whitman, oyuncu
- Brian Wilson, Beach Boys grubu elemanı
- Oprah Winfrey, TV suncusu
- Jonathan Winters, komedyen
- Dick Wolf, prodüktör
- Robert Zemeckis, direktör
Kardeş şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]Santa Barbara'nın resmen 8 tane kardeş şehri vardır:
Dingle, İrlanda, 2003
Palma de Mallorca, İspanya, 1972
Puerto Vallarta, Meksika 1972
San Juan, Metro Manila, Filipinler, 2000
Toba City, Japonya, 1966
Weihai, Çin Cumhuriyeti, 1993
Kotor, Karadağ, 2013
, Paternò, İtalya, 1978
Fotoğraflar
[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Santa Barbara, Santa Barbara County Merkez Konağı'ndan kırmızı kiremitli çatılı binalar üzerinden limana bakış. -
Santa Barbara, ilk "Motel 6". -
Santa Barbara, "Santa Ynez Sıradağları" manzarası -
Santa Barbara, Okyanus üzerinden "Santa Monica Dağları"na doğru gün doğumu. -
Santa Barbara, okyanus üzerinde gün batımı. -
Santa Barbara, "Şehir Halk Kütüphanesi". -
Santa Barbara, Santa Barbara County Merkez Konağı'ndan şehir merkezi ve eski İspanyol Misyon Binası. -
Santa Barbara, sörfçüler. -
Santa Barbara, Misyon Binası videosu (1 dakika, 29 saniye).
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Theo Radic, Syükhtun, [1] 2 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:20.2.2017)
- ^ Climate-zone.com 20 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Gözlemler Santa Barbara gözlemevinden
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2007.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Santa Barbara - Vikigezgin27 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Santa Barbara şehrinin resmi sayfası24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- City flag: http://flagspot.net/flags/us-ca-sb.html11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Santa Barbara Kaliforniya resmi websitesi
- Yerel bilgiler: http://www.edhat.com18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Enformasyon Sayfalari: http://www.santabarbara.com/
- Otobus tarifeleri
- Santa Barbara depremleri9 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Santa Barbara Deniz Müzesi5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- tane bedava izleme izinli Santa Barbara'da yaşayan Nobel Odulu kazanmis UCSB akademisyeni Alan Heeger ile söyleşi videoları26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- tane bedava izleme izinli Walter Kohn ile söyleşi videoları27 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
