Sırp-Hırvatça
| Sırp-Hırvatça | |
|---|---|
| Yugoslavca | |
| srpskohrvatski / hrvatskosrpski српскохрватски / хрватскосрпски | |
| Etnisite | Sırplar, Hırvatlar, Boşnaklar, Karadağlılar, Bunyevatslar |
| Konuşan sayısı | 19 milyon (tarih gerekli) |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
| Standart formlar | |
| Diyalektler | Štokavski (standart)
Torlački (tartışmalı)
|
| Yazı sistemi | Latin (Gaj) Kiril (Sırp) Yugoslav Braille alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil | Sırbistan (Sırpça) Hırvatistan (Hırvatça) Bosna-Hersek (Boşnakça, Hırvatça, Sırpça) Karadağ (Karadağca) Kosova (Sırpça)[1]  Avrupa Birliği (Hırvatça) |
| Tanınmış azınlık dili |  Avusturya (Burgenland) Macaristan (Baranya ili'nde) İtalya (Slavomolisano) Romanya (Carașova ve Lupac'da) Slovakya[2] Çekya[3] Kuzey Makedonya[4] |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | sh (onaylanmamış) |
| ISO 639-2 | scr |
| ISO 639-3 | hbs – kapsayıcı kod Bireysel kodlar: srp – Sırpça hrv – Hırvatça bos – Boşnakça svm – Slavomolisano kjv – Kajkavski |
| Glottolog | moli1249[5] |
 | |
Sırp-Hırvatça;[6] Latin: srpskohrvatski, Kiril: српскохрватски veya Latin: hrvatskosrpski, Kiril: хрватскoсрпски),[7] Sırbistan, Hırvatistan, Bosna Hersek ve Karadağ'da konuşulan bir bir Güney Slav dilidir. Sırp-Hırvatça karşılıklı anlaşabilir dört[8] standart çeşite sahip[9] bir çok merkezli dildir.
Bazı kullanımlarda Yugoslavca olarak da belirtilir. Bosna Savaşı'ından sonra Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti devlet üç resmî dili bulunan bir ülke hâline gelmiştir. Bugünkü durumda hepsi ayrı bir etnik unsuru gösteren Boşnakların dili Boşnakça, Ortodoks Sırpların dili Sırpça ve Katolik Hırvatların dili Hırvatça olmuştur. Bu diller, Balkanlar’da Bosna-Hersek, Sırbistan, Karadağ, Hırvatistan’da resmiyette ve kullanımdadırlar.
Söz varlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Alıntı kelimeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırp-Hırvatçada Osmanlı Türkçesi kökenli yaklaşık 1190 sözcük bulunmaktadır.[10] Bazı Türkçe kelimeler olduğu gibi kullanılmakla beraber telaffuz edilişlerinde küçük farklılıklar vardır.
Aşağıda örnekleri verilen bazı kelimeler Türkçedeki kullanılışından biraz farklıdır:
- Hurda = Furda
- Mahmurluk = Mamurluk
- Yazık = Yazuk
Bazı örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Türkçe | Boşnakça | Hırvatça | Sırpça |
|---|---|---|---|
| Kıyasla | Poređenje/поређење | Usporedba | Поређење/poređenje |
| Avrupa | Evropa/ Европа | Europa | Европа/Evropa |
| Hollanda | Holandija/Холандија | Nizozemska | Холандија/Holandija |
| İtalyan | Italijani/Италијани | Talijani | Италијани/Italijani |
| Evren | Svemir/свемир | Svemir | Васиона/vasiona/svemir |
| Omurga | Kičma/кичма | Kralježnica | Кичма/kičma |
| Hava | Zrak/зрак | Zrak | Ваздух/vazduh |
| Eğitim | Odgoj/одгој | Odgoj | Васпитање/vaspitanje |
| Hafta | Sedmica/hefta/ седмица/хефта | Tjedan | Седмица/sedmica/nedelja |
| Tarih | Historija/хисторија | Povijest | Историја/istorija |
| Pantolon | Hlače/pantalone/ хлаче/панталоне | Hlače | Панталоне/pantalone |
| Göbek | Stomak/стомак | Trbuh | Стомак/stomak |
| Bilim | Nauka/наука | Znanost | Наука/nauka |
| Şahsen | Osobno/lično/ особно/лично | Osobno | Лично/lično |
| Kişi | Osoba/особа | Osoba | Лице/lice |
| Birleşmiş Milletler | Ujedinjene nacije/Уједињене нације | Ujedinjeni narodi | Уједињене нације/Ujedinjene nacije |
| Ekmek | Hljeb/хљеб | Kruh | Хлеб/hleb |
| Yapay | Vještačko/вјештачко | Umjetno | Вештачкo/v(j)eštačko/um(j)etno |
| Haç | Krst/крст | Križ | Крст/krst |
| Demokrasi | Demokratija/демократија | Demokracija | Демократија/demokratija |
| Keşif | Spoznaja/спознаја | Spoznaja | Сазнање/saznanje |
| Ada | Ostrvo/otok/ острво/оток | Otok | Острво/ostrvo |
| Memur | Oficir/официр | Časnik | Официр/oficir |
| Karayolu trafiği | Cestovni promet/цестовни промет | Cestovni promet | Друмски саобраћај/cestovni saobraćaj |
| Otoban | Autoput/autocesta/ аутопут/аутоцеста | Autocesta | Аутопут/autoput |
| Uzunluk | Dužina/дужина | Duljina | Дужина/dužina |
| Dernek | Udruženje/удружење | Udruga | Удружење/udruženje |
| Fabrika | Fabrika/tvornica/ фабрика/творница | Tvornica | Фабрика/fabrika |
| Genel | Opće/опће | Opće | Опште/opšte |
| Mesih | Krist/Крист | Krist | Христoс/Hristos/Hrist |
| Özür dilerim | Izvini/oprosti/ извини/опрости | Oprosti | Извини/izvini/oprosti |
| Standart anadil | Maternji jezički standard/матерњи језички стандард | Materinski jezični standard | Матерњи језички стандард /materinji jezički standard |
| Fransızca | Boşnakça | Hırvatça | Sırpça |
|---|---|---|---|
| Comme les gaz d'échappement et la pollution atmosphérique dans la Jérusalem, il serait nécessaire de prendre des mesures pour assurer la sécurité! | U pogledu ispušnih gasova i zagađivanja zraka u Jerusalemu, bilo bi potrebno preduzeti mjere sigurnosti! | Glede ispušnih plinova i zagađivanja zraka u Jeruzalemu, bilo bi potrebito poduzeti mjere sigurnosti! | У погледу издувних гасова и загађивања ваздуха у Јерусалиму, било би потребно предузети мере безбедности! |
| Boşnakça | Hırvatça | Sırpça | Fransızca |
|---|---|---|---|
| Bijela so za kuhanje je hemijski spoj natrija i hlora. | Bijela sol za kuhanje kemijski je spoj natrija i klora. | Bela so za kuvanje je hemijsko jedinjenje natrijuma i hlora. | Le sel blanc pour la cuisine est un composé chimique du sodium et du chlore. |
| Voz sa željezničke stanice krenut će tačno u deset sati. | Vlak sa željezničkoga kolodvora krenut će točno u deset sati. | Voz sa železničke stanice krenuće tačno u deset sati/časova. | Le train de la gare va commencer exactement à dix heures. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Constitution of the Republic of Kosovo" (PDF). s. 2. 15 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ "B92.net". B92.net. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2013.
- ^ "Minority Rights Group International : Czech Republic : Czech Republic Overview". Minorityrights.org. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2012.
- ^ "Minority Rights Group International : Macedonia : Macedonia Overview". Minorityrights.org. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2012.
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Molise–SKB". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ "Is Serbo-Croatian a language?". The Economist. ISSN 0013-0613. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025.
- ^ Thomas, Paul-Louis; Osipov, Vladimir (2012). Grammaire du bosniaque, croate, monténégrin, serbe. Collection de grammaires de l'Institut d'études slaves ; vol. 8 (Fransızca). Paris: Institut d'études slaves. s. 624. ISBN 9782720404900. OCLC 805026664. Diğer özet.
- ^ Mørk, Henning (2002). Serbokroatisk grammatik: substantivets morfologi. Arbejdspapirer ; vol. 1 (Danca). Århus: Slavisk Institut, Århus Universitet. s. unpaginated (Preface). OCLC 471591123.
- ^ Šipka, Danko (2019). Lexical layers of identity: words, meaning, and culture in the Slavic languages (İngilizce). New York: Cambridge University Press. ss. 206, 166. doi:10.1017/9781108685795. ISBN 978-953-313-086-6. LCCN 2018048005. OCLC 1061308790.
Serbo-Croatian, which features four ethnic variants: Serbian, Croatian, Bosnian, and Montenegrin
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019.
