Sırp-Bulgar Savaşı
| Sırp-Bulgar Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Bulgaristan Prensliği | Sırbistan | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| I. Alexander | I. Milan | ||||||
| Güçler | |||||||
| 35.000(savaş başlangıcı) 60.000+ (Savaş sonu) | 60.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 771 ölü ve 4.232 yaralı | 748 ölü 4.570 yaralı | ||||||
| Bu savaş Balkan Savaşları ile karıştırılmamalıdır. | |||||||
Sırp-Bulgar Savaşı, Berlin Antlaşması (1878)'nın Balkanlar'da barışı sağlayamaması sonucunda Bulgaristan Prensliği ile Sırbistan arasında çıkan savaştır.
Doğu Rumeli Vilayeti'nde darbe yapıldı ve bu özerk vilayet Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılarak Bulgaristan'a bağlandı.
Berlin Antlaşması'nda kendisine verilen toprakların yetersiz olduğunu iddia eden Sırbistan, Bulgaristan'dan toprak istedi. Bulgaristan bunu kabul etmedi ve savaş başladı.[1]
Savaş
[değiştir | kaynağı değiştir]Prens I. Aleksandr, 16 Kasım’da Slivnitsa önlerindeki savunma hattına ulaştığında, Binbaşı Guchev komutasındaki 9 tabur, yaklaşık 2.000 gönüllü ve 32 toptan oluşan iyi hazırlanmış bir Bulgar kuvvetiyle karşılaştı. Savunma hattı, Slivnitsa’nın önünde uzanan sırt boyunca yaklaşık 4 kilometrelik siperler ve topçu mevzilerinden oluşuyordu; sağ kanat dik ve dağlık araziye yaslanıyor, sol kanat ise Breznik yönündeki Visker Tepeleri’ne açılıyordu. Aynı dönemde Sırp ordusunun merkez tümenleri Dragoman Geçidi’ndeki şiddetli çarpışmaların ardından bölgeye ulaşmış ancak yorgunluk nedeniyle ilerleyememişti; Morava Tümeni hedefi olan Breznik’ten uzak düşmüş, kuzeydeki Sırp ilerleyişi ise Tuna boyunca durma noktasına gelmişti.[2]
Slivnitsa çevresinde başlayan çarpışmalarda Sırp kuvvetleri, Bulgar birliklerinin yoğun ateşi karşısında merkezde ağır kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kaldı. Bulgarlara sağ kanatta Kaptan Benderev’in komutasındaki birlikler destek verdi; bu kuvvetler tepeleri geri alarak Sırp Tuna Tümeni’ni geri püskürttü ve dağlık hatta ek mevziler ele geçirdi. Sırplar sol kanada yaptıkları taarruzlarda da başarılı olamadı; Preslav Alayı’nın zamanında yetişmesi Bulgar hattındaki zayıf noktayı güçlendirdi. Aynı dönemde Visker Tepeleri’nde Morava Tümeni’ni oyalanması, Sırpların kuşatma girişimini tamamen boşa çıkardı.
Slivnitsa Muharebesi, savaşın dönüm noktası oldu. Sırp ordusu geri çekilirken yalnızca sınırlı artçı muharebeleri yürüttü ve 24 Kasım’da tamamen Sırbistan’a çekildi. Kuzeyde Timok Tümeni, Vidin Kuşatması’nı bir süre daha sürdürdü.[2] Bulgar ordusu ise Guchev ve Nikolaev komutasındaki iki büyük tümenle sınırı geçerek Pirot yönünde ilerledi. Sırplar kasabanın batısındaki tepelerde savunma kurdu; ancak Bulgarların kanat kuşatması ve Prens Alexander’ın bizzat yönettiği nihai saldırı sonucunda Pirot düştü. Sırplar Niş’e doğru çekilerek genel seferberlik ilan etti, fakat ateşkes yürürlüğe girene kadar yeni birlikler cepheye ulaşamadı.
Savaşın sonu ve barış antlaşması
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırbistan’ın yenilgisi, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun harekete geçmesine neden oldu. 28 Kasım’da Viyana’nın Belgrad büyükelçisi Kont Rudolf von Khevenhüller-Metsch, Bulgar Ordusu karargâhını ziyaret ederek çatışmaların derhal durdurulmasını talep etti. Aksi halde Bulgar kuvvetlerinin Avusturya-Macaristan askerleriyle karşı karşıya kalacağını söyleyerek tehditte bulundu ve ayrıca Rusya’nın Sırbistan lehine müdahalesi ihtimaline de ima etti.[3] Aynı gün ateşkes imzalandı, ancak bu durum Sırpların Vidin’i ele geçirme girişimlerini durdurmadı; müttefiklerinin isteğiyle çatışmalar dursa da Sırp tarafı, şehri ilerideki barış görüşmelerinde koz olarak kullanmak amacıyla saldırılarını sürdürdü. 3 Mart 1886’da Bükreş Antlaşması imzalandı ve anlaşmaya göre Bulgaristan–Sırbistan sınırında hiçbir değişiklik yapılmadı.[4]
Savaş, Bulgaristan’ın uluslararası konumunun güçlenmesinde önemli bir aşamaydı. Zafer, büyük ölçüde Bulgar Birliğinin korunmasını sağladı. Sırbistan açısından ise yenilgi, halkın “yenilmez” olarak gördüğü Sırp ordusu üzerinde kalıcı bir psikolojik yara bıraktı. Bu durum, orduda kapsamlı reformların yapılmasına ve dolaylı olarak Obrenović Hanedanı’nın sonunu hazırlayan süreçlere katkıda bulundu.[5]
Kral Milan’ın kötü kararları ve zayıf liderliği, Sırbistan’ın yenilgisinin başlıca nedenleri arasında görülür. Savaşı “Sofya’ya bir yürüyüş” olarak gören Milan, ordunun yalnızca üçte birini seferber etti; çünkü sürekli suikast korkusu içinde yaşıyor ve ordunun geri kalanını ülke içinde tutmak istiyordu.[6] Savaşı, Berlin Kongresi’nin hükümlerine kendi yorumuna dayanarak ve neredeyse tamamen kişisel kaprisiyle ilan etti. Önde gelen Sırp devlet adamı Stojan Novaković ve diğer siyasi liderler, Milan’ın savaş hevesini paylaşmadılar. Novaković, Bulgarlarla barışçıl bir çözüm bulunması gerektiğini savunuyor ve Balkan ülkelerinin Prens Mihailo Obrenović döneminde olduğu gibi birlikte hareket etmesi gerektiğini düşünüyordu. Ona göre Milan’ın kararları otoriter, gösterişçi ve temelsizdi.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sırp-Bulgar Savaşı". ipfs.io. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021.
- ^ a b Huhn (von), Arthur Ernst (1886). The Struggle of the Bulgarians for National Independence Under Prince Alexander: A Military and Political History of the War Between Bulgaria and Servia in 1885 (İngilizce). J. Murray.
- ^ Milen Kumanov (2003). Historical Encyclopedia Bulgaria (Bulgarca). s. 295.
- ^ Haberler, T. R. (13 Kasım 2016). "Tarihte 13 Kasım". www.trhaberler.com. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021.
- ^ Taylor, A. J. P. (1988). The struggle for mastery in Europe: 1848 - 1918. Repr. Oxford: Clarendon Pr. ISBN 978-0-19-822101-2.
- ^ "Srpsko-bugarski rat 1885. godine - uzroci istorijskog nesporazuma - Kulturni centar Novog Sada - Културни центар Новог Сада" (Sırpça). www.kcns.org.rs. 22 Nisan 2019. Erişim tarihi: 13 Kasım 2025.
- ^ Krestić, Petar V.; Živković, Tibor, (Ed.) (2007). Novovekovne srpske dinastije u memoaristici. Belgrad Tarih Enstitüsü. ISBN 978-86-7743-066-5.
