Süleyman Paşa (Orhan Gazi'nin oğlu)
| Süleyman Paşa Şehzade Süleyman Paşa | |
|---|---|
| Şehzade Gazi | |
| Doğum | y. 1306 |
| Ölüm | y. 1357/1360 Gelibolu, Osmanlı Devleti |
| Eş(ler)i | Selçuk Hatun Gülbahar Hatun |
| Çocuk(lar)ı | İshak Melik Nasır İsmail Sultan Hatun Eftendize Hatun |
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
| Babası | Orhan Gazi |
| Annesi | Nilüfer Hatun |
| Dini | İslam |
Süleyman Paşa, Gazi Süleyman Paşa veya Süleyman Gazi (1306 (?) - 1357/1360 arası),[1][2] Osmanlı Padişahı Orhan Gazi ve Nilüfer Hatun'un büyük oğludur.[3] Osmanlı Devleti'nin Rumeli'ye, başka bir deyişle Avrupa'ya geçişinin öncüsü ve sembolü olan şahsiyettir ve Rumeli Fatihi olarak bilinir.
İlk defa Gerede'de yönetici olarak hizmete başlamıştır. İzmit, Göynük ve Mudurnu civarı kendisine tımar olarak verilmiştir.[1] İznik (1331) ve İzmit (1337) fetihlerine katılmış, fethinde büyük rol oynadığı Karesioğulları Beyliği'ne bey tayin edilmiştir (1335). Sırplara karşı, Bizans'a yardıma giden Osmanlı kuvvetlerine kumanda etmiştir. Rumeli'ye geçerek Selanik'i Sırplardan almış ve Bizanslılara vermiştir (1349). Rumeli'ye ikinci geçişinde (1352), Bulgarları ve Sırpları Dimetoka Muharebesi'nde yenmiştir. Bu harekâtlarında Çimpe Kalesi, kendisine üs olarak verilmiştir. Gelibolu başta olmak üzere Marmara 'nın batı kıyısındaki şehirleri ele geçirdiyse de, Bizanslılarla yapılan antlaşma icabı, buraları daha sonra boşaltmıştır. Eretna Beyliği beyi Alaeddin Eretna'nın ölümünden sonra bölgede doğan karışıklıktan istifade ederek Ankara'yı zaptetmiştir (1354). Bizans'ta imparator değişikliği üzerine, dikkatini yeniden Trakya'ya yöneltmiştir.
Üçüncü geçişinde, Biga'da topladığı ordularını Çardak limanında gemileri yan yana koyarak Çanakkale Boğazı'ndan geçirmiş ve Bolayır'ı kendisine üs edinerek, artık Osmanlı'nın Rumeli'de yerleşmesine dönük bir politika izlemiştir. Anadolu'dan getirttiği Türkmen ailelerini Rumeli'de kurduğu köylere yerleştirmeye başlamıştır. Daha önceki harekâtlarda yapılan keşifler ve edinilen bilgilerin de yardımıyla Gelibolu Yarımadası'nın kısa bir sürede Osmanlı yönetimine katılması sağlanmış, daha sonraki fetihler için hareket noktası oluşturulmuştur.
Ölüm tarihi konusunda farklı görüşler mevcuttur. Bir görüşe göre 1360'ta, Bolayır ile Seydikavağı arasında doğanla avlanırken atından düşerek ölmüş, cenazesi vasiyeti doğrultusunda Bolayır'da imareti civarında yaptırmış olduğu türbeye defnedilmiştir.[1] Kendisi için daha önce yaptırdığı türbe boş olarak Yenişehir, Bursa'da bulunmaktadır.[kaynak belirtilmeli] Âşıkpaşazâde Tarihi ölüm tarihini 1356 olarak verirken, Anonimler ve Oruc Tarihi 1357 olarak vermektedir.[2] Ruhî, Süleyman Paşa'nın Rumeli'de altı yıl boyunca mücadele verdikten sonra öldüğünü söyler. Kendisinin 1352 yılında Cinbi'yi aldığı göz önünde bulundurulursa, Ruhî'nin verdiği yıl 1356 civarına tekabül etmektedir.[2] Takvimlerden biri, Orhan Gazi'nin Süleyman Paşa'dan beş yıl sonra öldüğünü kaydeder ki Orhan Gazi'nin 1362 Mart'ında öldüğü bilindiğinden, takvimin verdiği tarih 1356 civarına denk gelmektedir.[2] Bizanslı tarihçi Nikiforos Grigoras ise Süleyman Gazi'nin ölümünün, kardeşi Şehzade Halil'in esir edildiği 1357 yılından kısa bir süre sonra gerçekleştirdiğini yazmaktadır.[2]
Bursa, Yenişehir, Göynük, Geyve, Akyazı, İzmit, İznik ve Gelibolu'da imaret, cami medrese, kervansaray, mektep ve mescit gibi eserler inşa ettirmiştir.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Gazi Süleyman Paşa'nın Seyyid Hüseyin Çelebi'nin kızı Selçuk Hatun ve İsfendiyar oğlu Kötürüm Bayezid'in kızı Gülbahar hatun olmak üzere iki evlilik yaptığı bilinmektedir. Bu evliliklerinden İshak, Melik Nasır ve İsmail adlarında üç oğlu ve Sultan Hatun, Eftendize Hatun adlarında da iki kızı vardır.
Melik Nasır, diğer kardeşleriyle birlikte Ece Bey'in komutasında katıldığı Bolayır civarındaki Akça Liman seferi sırasında denizde boğulmuştur. İshak ve İsmail ise Rumeli'de akıncı beyi olarak görev yapmaya devam etmişlerdir. Sultan Hatun, Candaroğlu Süleyman Paşa ile evlendirilmiştir. Haziran 1395'te vefat etmiş; Sinop’ta "Sultan Hatun" veya "Aynalı Kadın" adı verilen türbeye defnedilmiştir. [4]Eftendize Hatun ise Temmuz 1397'de Akşehir'de ölmüş, İmaret Camii haziresine defnedilmiştir.[1]
Hatırası
[değiştir | kaynağı değiştir]Süleyman Paşa'nın adı Tekirdağ'ın merkez ilçesi olan Süleymanpaşa'ya verilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Pay, Salih. Rumeli Fatihi Osmanlı Şehzadesi: Gazi Süleyman Paşa. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1, s. 279-297. 2012-08-28. URL:http://home.uludag.edu.tr/users/ucmaz/PDF/ilh/2009-18(1)/M13.pdf 3 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Accessed: 2012-08-28. (Archived by WebCite® at http://www.webcitation.org/6AG1FzObu[ölü/kırık bağlantı])
- ^ a b c d e İnalcık, Halil. "Edirne'nin Fethi (1361)". ss. sf. 140-141. 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
- ^ Peirce, Leslie Penn (1993). The imperial harem: women and sovereignty in the Ottoman Empire. Studies in Middle Eastern history. New York Oxford: Oxford university press. ss. 34-35. ISBN 978-0-19-508677-5.
- ^ "Aynalı Kadın Sultan Hatun Türbesi". Kültür Portalı.
