Reşadiye

Başlığın diğer anlamları için Reşadiye (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Reşadiye
İlçe
Reşadiye manzarası
Reşadiye ilçesinin Tokat'taki konumu
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Tokat
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
Belde sayısı	8
Köy sayısı	73
İdare
• Kaymakam	Ahmet Tan
• Belediye başkanı	Ergül Ünal (MHP)
Yüzölçümü
• Toplam	1.162 km²
Rakım	559 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	41.178
• Kır	24,215
• Şehir	9.996
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
ISO 3166 kodu	TR-60
Posta kodu	60700
İl alan kodu	0356
İl plaka kodu	60
Resmî site Belediye Kaymakamlık

Reşadiye (Eski adıyla İskefsir), Karadeniz'in orta kesiminde, Kızılırmak yayı içinde kalan ve tarihsel Kapadokya arazisi içerisinde yer alan bir Tokat ilçesidir. Kelkit Çayı'nın kenarında, (E-80) kara yolu üzerindedir. Reşadiye; kuzeyinde Ordu, güneyinde Almus, batısında Niksar ve Başçiftlik, güneydoğusunda ise Sivas ile çevrilmiştir. 2024 TÜİK verilerine göre toplam nüfusu 41.952'dir.

İlçenin yüzölçümü 1.102 km²’dir.

Tarihçe

Eski Kapadokya arazisi tarih boyunca elden ele geçmiş, değişik milletler bu arazide medeniyetler kurmuşlardır. Sırasıyla Hititler, Persler, Makedonlar, Pontus Krallığı, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Danişmendliler, Kadı Burhâneddin ve Akkoyunlular bu bölgede hüküm sürmüşlerdir. Sonraları da bu arazi Osmanlı İmparatorluğu'nun hâkimiyetine geçmiştir. Reşadiye'nin eski ismi olarak bilinen İskefsir'in tarihi 15. yüzyıla kadar gitmektedir. Bu bölgeden geçerek Erzurum'a giden, yine aynı güzergâhtan İstanbul'a dönen meşhur Türk gezgini Evliya Çelebi, Seyahatname'sinde bu bölgeden bahsetmektedir. O yüzyıllarda Doğu ile Batı arasında kara ulaşımının yapıldığı Şark Yolu diye adlandırılan yolun Reşadiye'den geçtiği Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde belirtilmektedir. Bu yol üzerinde eskiden kalma büyük mezarlıklar hâlen mevcuttur.

Reşadiye'nin coğrafi özellikler bakımından çam ormanlarıyla kaplı olması, kışın sert geçen iklim koşullarından fazla etkilenmemesi, köylerin konumuna göre merkezi bir yerde olması, sağlığa yararlı kaplıcalarının bulunması ve Kelkit Vadisi üzerindeki Şark Yolu'nun buradan geçmesi, ilçe merkezi olarak seçilmesini etkileyen nedenlerdir. 1939 yılında 26 Aralık'ı 27 Aralık'a bağlayan gece sabaha karşı tarihte 1939 Erzincan Depremi olarak da bilinen deprem Reşadiye ve köylerinde etkili olmuş, bu depremde Reşadiye'de ayakta tek bir bina kalmamıştır. Bu hâliyle ilçe merkezi ve köyleri uzun bir süre kendi kaderine terk edilmiştir. Köylerle birlikte toplam 2100 kişinin öldüğü resmî kayıtlarda mevcuttur. Zamanın Tokat Valisi İzzettin Çağpar, İlçe Kaymakamı Necati Gökmoğol ve oluşturulan kurulun uzun tartışmaları sonucu yeni Reşadiye'nin yerleşim yeri, eski yerleşim yerinin kuzeyine, dağ eteğine kaydırılmıştır.

1966 yılından sonra zamanın idarecilerinin yoğun çalışmaları ve Reşadiye halkının da katkılarıyla yeni bir atılım ve yapılanma ortaya çıkmış; önce maddi sorunlar aşılıp, günün şartları içinde son derece önemli yatırımlar gerçekleşmiş, 1970'li yıllarda ise tüm Türkiye'de olduğu gibi Reşadiye de yurt dışına çok sayıda işçi göndermiştir. Bu işçiler kazançlarını ilçelerine aktarmışlar, böylece ilçe merkezi hızlı bir kentleşme sürecine girmiştir.

Ayrıca Altıparmak köyü yakınında, köyün güneyinde Kalecik adlı bir mezranın bulunduğu bilinmekle birlikte, kalenin gün ışığına çıkmamış kalıntıları ve yüksekliği gözler önündedir. Bugüne kadar Reşadiye'de Romalılara, Bizanslılara ve Türklere ait çeşitli seramik eşya, sikke, yayla ve köylere yayılmış tarihi mezarlar bulunmuştur. Köylerde yer yer bozulmuş kale kalıntılarına rastlanır. Çoğunun temel harabeleri kalmıştır. Göllüköy, Çamlıkaya, Saraydüzü, Kalecik, Mengen Kalesi, Kaledüzü, Kızılcaören ve Turaç Köyü yaylasında Bizans dönemine ait olan ve sonraları Müslümanların da defnedildiği tarihi bir mezar alanı vardır.

Danişmendliler Dönemi

Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'nun kapıları Türklere açılmış, Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah'ın komutanlarından Dânişmend Gazi de Anadolu'nun fethinde görev almıştır. Melikşah, Dânişmend Gazi'yi Sivas dolaylarına göndererek alacağı yerleri kendisine vereceğini vadetmiştir. Gazi Ahmet Dânişmend, Sivas ve yöresini alarak Anadolu'da ilk Türk Danişmendiye hükûmetini kurmuştur. 1080 yılında da Sivas'ı devlet merkezi yapmıştır. Gazi Ahmed Dânişmend, Türklerin Salur boyundandır ve Harizm'den gelmiştir. Dânişmend Gazi, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıçarslan'la birlikte Haçlılara karşı başarılı savaşlar çıkartmıştır.

Ekonomi

Reşadiye ekonomisi tarım, hayvancılık ve madenciliğe dayanmaktadır. Özellikle ilçe topraklarında bulunan zengin bentonit yatakları, bölge ve ülke ekonomisi için büyük önem taşımaktadır. Dünya bentonit rezervlerinin önemli bir kısmını barındıran Reşadiye'den çıkarılan madenler, işlenerek kedi kumu, sondaj, döküm, kağıt ve deterjan sanayisinde kullanılmak üzere 70'ten fazla ülkeye ihraç edilmektedir.

Altyapı

İlçede son yıllarda yapılan yatırımlarla altyapı hizmetleri geliştirilmiştir. 2023 yılı sonu itibarıyla ilçe merkezinin büyük bir bölümüne doğal gaz arzı sağlanmıştır. Taşlıca köyü Çal Dağı bölgesindeki zorlu coğrafi koşulların aşılmasıyla tamamlanan hat sayesinde, kamu kurumları ve konutlar doğal gaz kullanmaya başlamıştır.

İstatistiki bilgiler

• Kuruluş yılı: 1906
• Toplam nüfus: 41.952 (2024 TÜİK verisi)
• İlçe merkezi nüfusu: 9.537
• Belde ve köy nüfusu: 32.415
• Yüzölçümü: 1.162 km²
• Belediye sayısı: 6 (İlçe merkezi dâhil)
• Köy sayısı: 73

Coğrafi bilgiler

Reşadiye, Orta Karadeniz Bölgesi'nde yer alır. Doğusunda Koyulhisar ve Mesudiye; batısında Niksar ve Başçiftlik; kuzeyinde Aybastı ve Gölköy; güneyinde Almus ve Doğanşar ilçeleri bulunmaktadır. Coğrafi olarak 40° 31' kuzey enlemleri ile 37° 06' doğu boylamları arasında bulunmakta ve Kelkit Irmağı kıyısında kurulmuş bulunan Reşadiye'nin en yüksek tepesi 2.183 metre ile Erdem Baba Tepesi'dir. Bunu, Küçük Erdem Tepesi (2.113 metre), Kabaktepe (2.037 metre), Çal Tepesi (2.022 metre), Mektep Tepesi, Tömbül Tepesi ve Lalelik Tepesi izler. Bu yüksekliklerin tümü Canik Dağları silsilesi üzerinde bulunmaktadır. Zinav Gölü ilçe sınırlarında yer alır.

İlçenin arazi yapısının dağlık olması nedeniyle geniş ovası bulunmamaktadır. Ancak ovacık, meydanlar, yazı ve düzlükleri ekim ve dikime müsaittir. Reşadiye ilçesi yaylalar yönünden oldukça zengindir. 44 yaylanın içerisinde en çok bilinen yaylaları Cimban, Selemen, Gedik, Hasanşeyh ve Batmış'tır.

Yönetim

Eski belediye başkanları

Seçim	İsim	Parti
1963	Kemal Tüfekçi		Bağımsız
1968			Adalet Partisi
1973
1977
1984	Hakkı Ünal		Doğru Yol Partisi
1989
1994	Halit Dursun Özer		Milliyetçi Hareket Partisi
1999	Hakkı Ünal		Doğru Yol Partisi
2004	Rafet Erdem		Milliyetçi Hareket Partisi
2009
2014	Cemil Kılıç		Adalet ve Kalkınma Partisi
2019	Mustafa Yılmaz
2024	Ergül Ünal		Milliyetçi Hareket Partisi

Kültür

Halk Oyunları

Reşadiye, Tokat ili sınırları içerisinde ve Kelkit Vadisi'nde bulunmaktadır. Geleneksel oyun ve müzik kültürü açısından kendine özgü bir yapısı olan ve araştırılması gereken bir bölgedir. Bölgede genel olarak halay, semah türü oyun ve müziklerinin icra edildiği bilinse de Doğu Karadeniz'e sınır olduğu için horon ve bar türü oyunların da icra edildiği görülmektedir. Bu oyunların yöreye hangi tarihlerde ve nasıl geldikleri konusunda herhangi bir yazılı kaynak bulunmamaktadır.

Yer şekilleri

Reşadiye, yer şekilleri bakımından çeşitlilik gösteren bir yerleşim merkezidir. İlçe, Tokat'ın diğer ilçeleriyle karşılaştırılırsa eğim ve engebenin burada oldukça fazla olduğu görülür. Arazi kırık, eğimi fazla ve yer yer platolarla çevrilidir. Ortalama yükseltisi 1.500 metrenin üzerindedir, ilçe merkezinin rakımı ise 450 metredir.

Dağlar

Reşadiye, Orta Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesi arasında bir geçiş alanı oluşturur. Karadeniz'in tamamının oluşumu gibi burası da üçüncü ve dördüncü jeolojik zamanda oluşmuş, yer yer oturmasını tamamlamamış bir bölümdür. Bu bölümdeki dağların büyük çoğunluğunu sıradağlar oluşturmaktadır. İlçe Konale Fay Hattı üzerinde yer alır. 1. derece deprem kuşağı üzerindedir ve bu faylar hâlen diridir. Reşadiye'de yükseltinin en fazla olduğu yöre, Çamlıkaya sınırları içerisinde yer alan Erdem Baba Tepesi'dir (2.183 m). Bunu; Küçük Erdem Tepesi (2.113 m), Kabak Tepe (2.037 m), Çal Tepesi (2.022 m), Mektep Tepesi (2.002 m), Tömbül Tepesi (2.000 m), Lalelik Tepesi (1.922 m) izlemektedir.

Mağaralar

Reşadiye'nin köylerinde gerek doğal oluşum gerekse insan eliyle yapılmış mağaralara rastlanır. Başlıcaları şunlardır:

• Çamlıkaya köyü sınırları içerisinde Kokurdan Mağarası,
• Baydarlı kasabası sınırları içerisinde Güngerit ve Tilkidibi Mağarası,
• Demircili kasabası sınırları içerisinde Kızıl Mağara,
• Cimitekke-Kavaklıdere arasında Deliklikaya Mağarası,
• Yolüstü beldesi sınırları içerisinde İnkaya Mağarası,
• Nebişeyh beldesi-Kapaklı köyü arasında Kayadibi Mağarası,
• Büşürüm beldesi sınırları içerisinde Abudeliği Mağarası bulunmaktadır.

İlçenin başlıca boğaz ve gedikleri şunlardır

• Döğüş Gediği: Abdurrahmanlı-Esenköy arasında bulunur.
• Konak Boğazı: Demircili köyü yöresindedir.
• Gedik Boğazı: Yolüstü-Bereketli arasındadır.
• Kaya Boğazı: Kapaklı köyünü Taşlıca köyüne bağlar.

İklim

İklim bakımından İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinin geçiş noktasında bulunan Reşadiye'de, yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve sert geçmektedir. İlçe merkezinin kış aylarında fazla kar tutmamasına karşın yüksek rakımdan oluşan ilçe genelinde kış şiddetli geçmektedir.

İlçede hava durumunun uzun yıllar içindeki seyri incelendiğinde şu genel özelliklerin ortaya çıktığı görülür:

• Yazlar sıcak ve kurak.
• Kışlar soğuk ve sert geçer.
• En fazla yağış ilkbaharda görülür.
• En düşük yağış yaz aylarındadır.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1927	27.484	1.159	26.325
1935	33.450	1.512	31.938
1940	33.471	1.333	32.138
1945	35.467	1.545	33.922
1950	43.290	1.701	41.589
1955	45.196	2.570	42.626
1960	49.095	2.372	46.723
1965	55.537	4.546	50.991
1970	61.802	7.159	54.643
1975	68.513	9.022	59.491
1980	60.495	5.640	54.855
1985	65.863	10.083	55.780
1990	61.166	12.321	48.845
2000	101.900	16.389	85.511
2007	40.319	8.892	31.427
2008	42.952	9.108	33.844
2009	45.436	9.027	36.409
2010	39.880	8.673	31.207
2011	39.457	8.730	30.727
2012	42.365	8.835	33.530
2013	37.454	9.260	28.194
2014	38.870	11.478	27.392
2015	35.790	10.136	25.654
2016	37.959	9.273	28.686
2017	37.729	9.434	28.295
2018	41.178	9.130	32.048
2019	43.870	11.504	32.366
2020	34.211	9.996	24.215

Turizm

Reşadiye, hem termal kaynakları hem de doğal güzellikleriyle turizm potansiyeli yüksek bir ilçedir.

Kaplıca turizmi

Reşadiye Belediyesi bünyesinde hizmete sunulan, şifa kaynağı olan kaplıca suyunun faydalı olduğu rahatsızlıkların başında romatizma, nevralji (sinir ağrıları), nefrit (böbrek iltihabı hastalıkları), kireçlenme, kırık-çıkık sekelleri ve cilt-kadın hastalıkları gelir. Bu sularda radon gazı bulunmamakta olup Türkiye'de radon gazının olmadığı tek su olduğu belirtilmektedir. Suyun debisi kaynağında 30 lt/sn'dir.

Doğa turizmi ve Zinav Gölü

İlçe sınırları içerisinde yer alan Zinav Gölü, 2011 yılında Tabiat Parkı olarak tescil edilmiştir. 2020-2023 yılları arasında yapılan yatırımlarla "Zinav Gölü Tabiat Parkı" projesi hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında göl çevresine kır lokantası, mescit, yürüyüş yolları, kamelyalar ve iskele inşa edilerek turizme kazandırılmıştır. Ayrıca gölün kuzeyinde yer alan Zinav Kanyonu da doğa sporları ve yürüyüş için önemli bir rotadır.

Ulaşım

Bazı Yurt İçi Merkezlere Olan Mesafe
Güzergâh	Mesafe(km)
Reşadiye-Tokat	89
Reşadiye-Erzurum	410
Reşadiye-Erzincan	219
Reşadiye-Ankara	472
Reşadiye-İstanbul	831

Eğitim

İlçe merkezinde:

• 1 Fen Lisesi
• 1 Anadolu Lisesi
• 1 Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi
• 1 Kız Meslek Lisesi
• 1 Ticaret Meslek Lisesi
• 1 Anadolu İmam Hatip Lisesi
• Bozçalı kasabasında 1 Çok Programlı Lise
• Bereketli kasabasında 1 Çok Programlı Lise olmak üzere toplam 8 adet ortaöğretim kurumu; ilçe merkezinde 5 adet ve köylerde 19 adet ilköğretim okulu olmak üzere toplam 24 adet ilköğretim okulu ve 1 anaokulu ile eğitim öğretim faaliyetleri sürdürülmektedir.

Dış bağlantılar

• Reşadiye Belediyesi25 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Reşadiye Kaymakamlığı19 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.