Piyaz
| Piyaz | |
|---|---|
 | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Türü | salata |
Piyaz (Farsça پیاز piyāz, "soğan"dan[1]), Türk mutfağının başlıca yan yemeklerinden biridir. Ana malzemesi kuru fasulyedir. Kuru fasulye haşlandıktan sonra soğan, sumak ve maydanoz gibi malzemeler yemeğe eklenip karıştırılır. Limon, sirke, yağ ilave edilerek tabağın hazırlanması tamamlanır. Domates, zeytin, haşlanmış yumurta gibi dekoratif malzemeler de isteğe göre eklenebilir.
Güneydoğu mutfağındaki piyaz, kuru fasulyesiz olarak sadece soğan, maydanoz, sumak ve sıvı yağ ile hazırlanmaktadır. Genellikle kebapların yanında garnitür veya salata olarak servis edilmektedir. Antalya'da ise tahin, sarımsak ve limon suyu karıştırılarak elde edilen sos ile servis edilir.[kaynak belirtilmeli]
Çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Antalya Piyazı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Antalya Piyazı tarator soslu bir fasulye yemeğidir. Başka yörelerde yapılan piyaz çeşitleri salata olarak tüketilirken, Antalya ve ilçelerinde ana yemek olarak yenilmektedir. Antalya usulü piyazın ayırt edici özelliği tarator sosu kullanılmasından, üretim şeklinden, taratorun yapılışından ve kullanılan küçük taneli fasulyesinden ileri gelmektedir. Antalya hakkında yazılmış eserlerde eskiden kullanılan Çandır Fasulyesinin (Phaseolus vulgaris) yemeğe özellik kattığı belirtilmektedir. Günümüzde ise, Çandır Fasulyesi üretiminin çok kısıtlı olması nedeniyle, Çandır Fasulyesi özelliklerini taşıyan, küçük taneli, mat, damarlı Sıra tipi kuru fasulye kullanılmaktadır. Böylelikle kuru fasulye pişme sırasında dağılmamaktadır. Piyaz, ayırt edici ana lezzetini küçük taneli fasulyesinden ve kuru fasulye üzerine bolca dökülen tarator sosundan almaktadır.
Antalya Piyazı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[2][3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nişanyan Sözlük. "piyaz." 27 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Coğrafi İşaretler Portalı. "Antalya Piyazı" 14 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Coğrafi İşaret Sicil Belgesi" (PDF). 29 Aralık 2017. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mart 2024.