Pinta Adası
 Landsat 7'deki Geliştirilmiş Tematik Haritalayıcı Plus (ETM+) ile Pinta Adası'nın 7 Nisan 2009 yılında çekilmiş bir fotoğrafı. | |
 | |
| Coğrafya | |
|---|---|
| Bölge | Galápagos Adaları |
| Koordinatlar | 0°35′00″K 90°45′13″B / 0.58333°K 90.75361°B |
| Denizi | Büyük Okyanus |
| Yüzölçümü | 60 km2 |
| Zirve | 650 m |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
Pinta Adası, ya da (Abingdon Adası), Güney Amerika'nın batısında, Ekvador'a bağlı Galápagos Adaları'ndan volkanik bir adadır. Adanın alanı 60 km2 (23 sq mi), en yüksek noktası ise 650 metre (2.130 ft) yüksekliğindedir.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanyolca adı Pinta "benekli" anlamına gelen bir sıfat Kristof Kolomb'un ilk yolculuğundaki üç gemiden birinin takma adı olan Pinta'ya atıfta bulunmaktadır. Santa Maria Adası da benzer şekilde onun başka bir gemisinden adını almıştır ve Pinzón Adası kısmen adını Pinta'nın kaptanı Martín Alonso Pinzón'dan almıştır.
Ada, İngiliz korsan William Ambrosia Cowley tarafından 1684 yılında Abingdon'un 1. Kontu James Bertie'nin onuruna Abingdon Adası Kontu [1] olarak listelendi. [1] Bu daha sonra Abingdon Adası'na basitleştirildi.[2][3]
Tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Pinta Adası, Galapagos Takımadaları'nın diğer büyük adalarından izole bir konumda olan en kuzeydeki adasıdır. Adı başlangıçta Abingdon Kontu'na aitti, ancak resmi olarak Ekvador'un adını taşımaktadır ve adını Kolombus'un Yeni Dünya'ya yaptığı üç gemiden biri olan Pinta gemisinden alır. Pinta, NNW (North-northwest = çev. 'Kuzey Kuzeybatı') trendindeki çatlaklar boyunca birçok genç koni ve lav akı ile kaplı bir kalkan volkanıdır. Lonesome George, belki de dünyanın en ünlü kaplumbağası, Pinta'nın orijinal sakinidir. 1800'lerde, balina avcıları uzun yolculuklarda gıda kaynağı olarak büyük sayıda Pinta kaplumbağasını ortadan kaldırdı. 20. yüzyılın başlarına gelindiğinde, Pinta kaplumbağası muhtemelen ekolojik olarak soyu tükenmiş durumdaydı. Balıkçılar, orta 1900'lere kadar kaplumbağaları fırsatçı bir şekilde avladılar. Keçiler 1959'da Pinta'ya getirildi ve bu, büyük bir ekosistem bozulmasına yol açan bir popülasyon patlamasına neden oldu.[4] Tek bilinen hayatta kalan Pinta kaplumbağası olan Yalnız George, 1971'de tespit edildi ve bir sonraki yıl tutsaklığa alındı; o günden bu yana başka bir canlı kaplumbağa bulunamamıştır. Yalnız George, 35 yılı aşkın bir süredir Santa Cruz'daki Charles Darwin Kaplumbağa Araştırma Merkezi'nde kalmıştır ve sergisi bugün hala ziyaret edilebilmektedir.[3]
Coğrafi özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzun Pinta adası, aktif Galápagos yanardağlarının en kuzeyindedir. Pinta, Kuzeybatı yönündeki çatlaklardan kaynaklanan geniş bir su altı ayak izine sahip bir kalkan yanardağıdır .[5] 60 km2 (23 sq mi) alana sahiptir ve maksimum 650 metre (2.130 ft) rakım.[6]
Adanın kuzeyindeki kayalar daha önce Norris Kayaları olarak biliniyordu; adanın batı tarafındaki çıkıntı ise Rycaut Kayası olarak biliniyordu.[2]
Ada yaban hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Pinta, Galápagos Adaları'ndaki belki de en ünlü kaplumbağa olan Yalnız George'un orijinal eviydi. Chelonoidis nigra abingdonii alt türünün bilinen son temsilcisiydi. Galápagos'un en kuzeydeki büyük adası olan Pinta Adasında bir zamanlar gelişen bir kaplumbağa popülasyonu vardı. Adanın bitki örtüsü, yaban keçilerinin getirilmesi nedeniyle birkaç on yıl boyunca tahrip edildi ve böylece yerli kaplumbağaların besin kaynakları azaldı. Pinta'ya getirilen keçilerin yok edilmesine yönelik uzun süreli çalışma 1990 yılında tamamlandı ve adanın bitki örtüsü eski durumuna dönmeye başlamıştır.[7]
Pinta Adası aynı zamanda Kırlangıç kuyruklu martılara, Deniz iguanalarına, Galapagos şahinlerine, Galapagos kürklü foklarına ve diğer birçok kuş ve memeliye de ev sahipliği yapmaktadır. [kaynak belirtilmeli]
28 Ocak 2008'de Galápagos Milli Parkı yetkilisi Victor Carrion, Pinta'da 53 deniz aslanının (13 yavru, 25 genç, 9 erkek ve 6 dişi) kafaları oyulmuş halde öldürülmüş halde bulunduğunu duyurdu. 2001 yılında kaçak avcılar 35 erkek deniz aslanı öldürdü.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b McEwen (1988).
- ^ a b Kitchin, Thomas (1797), "South America", Kitchin's General Atlas..., Londra: Laurie & Whittle.
- ^ a b "Pinta Island". Galápagos Conservancy (İngilizce). 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ "Pinta Island". Galapatours (İngilizce). 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ Schlitzer, W.; Harpp, K.S.; Mittelstaedt, E.L.; Kurz, M.D.; Geist, D. (2011). The Effect of Lithospheric Discontinuities on the Composition of Lavas From the Northern Galápagos Platform Extension. American Geophysical Union, Fall Meeting 2011.
- ^ Rocchio, Laura; Allen, J.; Simmon, R.; Taylor, M. (21 Temmuz 2012). "Pinta Island". Earth Observatory: Images. EOS Project Science Office, NASA Godard Space Flight Center. 24 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013.
- ^ "Pinta Island". earthobservatory.nasa.gov (İngilizce). 21 Temmuz 2012. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ "Sea lions massacred in Galápagos". BBC News. 29 Ocak 2008. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013.
