Paul Biya - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Hayatı
    • 1.1 Siyasi kariyeri
  • 2 Kaynakça

Paul Biya

  • Afrikaans
  • Pangcah
  • العربية
  • مصرى
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • Беларуская
  • Български
  • Brezhoneg
  • Català
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Fulfulde
  • Suomi
  • Français
  • Galego
  • Ghanaian Pidgin
  • Hausa
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Հայերեն
  • Արեւմտահայերէն
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • 한국어
  • Latina
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • മലയാളം
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • မြန်မာဘာသာ
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • Polski
  • پښتو
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Русский
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Soomaaliga
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Sakizaya
  • தமிழ்
  • Tayal
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Seediq
  • ChiTumbuka
  • Українська
  • اردو
  • Tiếng Việt
  • 吴语
  • Yorùbá
  • 中文
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Paul Biya
2. Kamerun cumhurbaşkanı
Görevde
Makama geliş
6 Kasım 1982
(43 yıl, 1 ay, 3 hafta ve 4 gün)
Başbakan Bello Bouba Maigari
Luc Ayang
Sadou Hayatou
Simon Achidi Achu
Peter Mafany Musonge
Ephraïm Inoni
Philémon Yang
Joseph Ngute
Yerine geldiği Ahmadou Ahidjo
Kamerun Başbakanı
Görev süresi
30 Haziran 1975 - 6 Kasım 1982
(7 yıl, 4 ay, 1 hafta)
Yerine geldiği Yeni makam
Yerine gelen Bello Bouba Maigari
Kişisel bilgiler
Doğum 13 Şubat 1933 (92 yaşında)
Mvomeka'a, Fransız Kamerunu (şimdi Kamerun)
Partisi Kamerun Demokratik Halk Hareketi [en])
Evlilik(ler) Jeanne-Irène Biya (1992 öncesi)
Chantal Vigouroux (1994–günümüz)
Bitirdiği okul Ulusal Yönetim Okulu, Paris
Siyasi Araştırmalar Enstitüsü, Paris
Dini Katolik

Paul Biya (doğum ismi: Paul Barthélemy) (d. 13 Şubat 1933), 7 yıllık başbakanlığından sonra, 6 Kasım 1982 tarihinden bu yana Kamerun cumhurbaşkanıdır. Paul Biya Afrika'da en uzun süre görev yapan ulusal lider olmuştur.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Paul Biya 1961 yılında Paris'te ENA'da okudu ve diploma alarak mezun oldu.

Siyasi kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Ocak 1960'taki bağımsızlık sonrası Kamerun'un resmî olarak devlet başkanı olan Ahmadou Ahidjo yönetimi altında ünlendi. Ocak 1964'te Millî Eğitim Bakanı Kabine Müdürü olduktan sonra Temmuz 1965 yılında Millî Eğitim Bakanlığı Genel Sekreteri oldu. Ocak 1968 yılında Cumhurbaşkanı Sivil Kabine Başkanı seçildi. 1972 yılında üniter bir devlet kurulması ardından 30 Haziran 1975'te Kamerun başbakanı oldu. Haziran 1979 yılında bir yasa ile cumhurbaşkanının anayasal halefi olarak belirlendi. Ahidjo beklenmedik bir şekilde 4 Kasım 1982'de istifasını açıkladı ve Paul Biya 6 Kasım'da Kamerun cumhurbaşkanı oldu.

Biya, Güney Kamerunlu bir Hristiyan olduğu için halefi olarak Ahidjo gibi kuzeyden bir Müslüman tarafından seçilmiş olması şaşırtıcı kabul edildi. Biya, cumhurbaşkanı olduktan sonra Ahidjo başlangıçta iktidardaki Kamerun Milli Birliği'nin (CNU) Başkanı olarak kaldı. Biya CNU Merkez Komitesi ve Politbüro haline getirilmiş ve CNU ve Başkan Yardımcısı seçildi. 11 Aralık 1982'de Ahidjo'nun yokluğunda parti işlerinin yönetiminden sorumlu olarak seçildi. Biya ilk aylarda Ahidjo'ya sadakat göstermeye devam etti ve Ahidjo'da Biya'ya desteğini göstermeye devam etti ancak 1983 yılında ikisi arasında derin bir çatlak oluştu. Ahidjo, Fransa'ya sürgüne gitti ve oradan kamuoyu gücü ile Biya'yı suçlamaya başladı. Birçok yabancı liderlerin çabalarına rağmen uzlaşma olmadı. Ahidjo CNU başkanlığından istifa etti ve Biya 14 Eylül 1983 tarihinde yapılan olağanüstü toplantıda partinin başına geçti.

Kasım 1983'te Biya, sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 14 Ocak 1984 tarihinde yapılacağını duyurdu. Daha önce seçimler 1985'te planlanmıştı. Bu seçimde tek aday olarak oyların %99,98'ini kazandı. Şubat 1984'te Ahidjo iki kişiyle birlikte 1983'te darbe planında yer almaktan gıyaben yargılandı. Biya 6 Nisan 1984 tarihinde bir askerî darbe girişimini atlattı. Ölü sayısı tahminleri 71 ila (hükûmetin görüşüne göre) yaklaşık 1.000 arasında değişmektedir.

1985 yılında, partisi CNU'nun adı RDPC (Kamerun Demokratik Halk Hareketi [en]) olarak değiştirildi. Bundan sonra yapılan ilk seçimde, 24 Nisan 1988 tarihinde yeniden devlet başkanı seçildi.

Muhalefetin yaygın olarak dolandırıcılık yapıldığı iddiasına rağmen Biya, resmî oyların %70,9'ini alarak 11 Ekim 2004'te cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yedi yıllık görev süresi kazandı. Biya 3 Kasım'da yemin etti. 2004 yılında yeniden seçildikten sonra Biya, 2011 yılında yeniden başkan olabilmek için 1996 Anayasasında ikiden fazla seçilemez maddesini değiştirmek istedi. 2008 Yeni Yıl mesajında Biya, seçilme sayısını sınırlamak isteyen insanların anti-demokratik olduğunu söyleyerek, Anayasayı düzenlemesine destek verdi. Bununla birlikte, 10 Nisan 2008 tarihinde, Millet Meclisi görev sınırı kaldırmak için Anayasa değişikliği için oy kullandı. Oylama ezici çoğunlukla kabul edildi. Değişiklik ayrıca, görevi bıraktıktan sonra cumhurbaşkanı olarak yaptığı işlemler için yargı dokunulmazlığı da sağladı.

Biya sürekli olarak RDPC Ulusal başkanı olarak yeniden seçildi. 7 Temmuz 2001'de partinin ikinci olağanüstü kongresinde yeniden seçildi ve 21 Temmuz 2006 tarihinde üçüncü olağanüstü kongre oldu.

Paul Biya, 2011 seçimlerinde %78,[1] 2018 seçimlerinde de %71.3 oy oranı[2] ile Kamerun devlet başkanı seçilmiştir ve görevini 2025 yılındaki seçime kadar sürdürmektedir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Elections in Cameroon" (İngilizce). AFRICAN ELECTIONS DATABASE. 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2020. 
  2. ^ "Elections Gazette" (PDF) (Fransızca). 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2020. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Simon Pierre Tchoungui
Doğu Kamerun Başbakanı olarak
Kamerun Başbakanı
1975–1982
Sonra gelen
Bello Bouba Maigari
Önce gelen
Salomon Tandeng Muna
Batı Kamerun Başbakanı olarak
Önce gelen
Ahmadou Ahidjo
Kamerun Devlet Başkanı
1982–
Görevde
  • g
  • t
  • d
Afrika Birliği Örgütü başkanları ve Afrika Birliği başkanları
ABÖ
1963–2002
  • Selassie
  • Abdünnâsır
  • Nkrumah
  • Ankrah
  • Selassie
  • Mobutu
  • Bumedyen
  • Ahidjo
  • Kaunda
  • Dâde
  • II. Hasan
  • Gowon
  • Barre
  • Amin
  • Ramgoolam
  • Bongo
  • en-Numeyri
  • Tolbert
  • Senghor
  • Stevens
  • Moi
  • Mengistu
  • Nyerere
  • Diouf
  • Nguesso
  • Kaunda
  • Traoré
  • Mübarek
  • Museveni
  • Babangida
  • Diouf
  • Mübarek
  • Bin Ali
  • Meles
  • Biya
  • Mugabe
  • Compaoré
  • Buteflika
  • Eyadéma
  • Chiluba
  • Mwanawasa
AB
2002-
  • Mbeki
  • Chissano
  • Obasanjo
  • Nguesso
  • Kufuor
  • Kikwete
  • Kaddafi
  • Mutharika
  • Nguema
  • Boni
  • Hailemariam
  • Abdülaziz
  • Mugabe
  • Déby
  • Condé
  • Kagame
  • Sisi
  • Ramaphosa
  • Tshisekedi
  • Gazvani
  • Lourenço
  • g
  • t
  • d
Kamerun cumhurbaşkanları (liste)
Doğu Kamerun (1960-1972)
  • Ahmadou Ahidjo
Batı Kamerun (1961-1972)
  • Ahmadou Ahidjo
Kamerun Cumhuriyeti (1975-günümüz)
  • Ahmadou Ahidjo
  • Paul Biya
  • g
  • t
  • d
Kamerun başbakanları (liste)
Doğu Kamerun (1960-1972)
  • Ahmadou Ahidjo
  • Charles Assalé
  • Vincent de Paul Ahanda
  • Simon Pierre Tchoungui
Batı Kamerun (1961-1972)
  • John Ngu Foncha
  • Augustine Ngom Jua
  • Salomon Tandeng Muna
Kamerun Cumhuriyeti (1975-günümüz)
  • Paul Biya
  • Bello Bouba Maigari
  • Luc Ayang
  • Sadou Hayatou
  • Simon Achidi Achu
  • Peter Mafany Musonge
  • Ephraïm Inoni
  • Philémon Yang
  • Joseph Ngute
  • g
  • t
  • d
Cumhuriyetlerin mevcut devlet başkanları
Afrika
  • Angola João Lourenço
  • Benin Patrice Talon
  • Botsvana Duma Boko
  • Burkina Faso Ibrahim Traore*
  • Burundi Evariste Ndayishimiye
  • Cezayir Abdülmecid Tebbun
  • Cibuti İsmail Ömer Gulle
  • Çad Mahamat İdriss Déby
  • Ekvator Ginesi Teodoro Obiang Nguema Mbasogo
  • Eritre Isaias Afewerki
  • Etiyopya Taye Atske Selassie
  • Fildişi Sahili Alassane Ouattara
  • Gabon Brice Oligui
  • Gambiya Adama Barrow
  • Gana John Dramani Mahama
  • Gine Mamady Doumbouya*
  • Gine-Bissau Horta Inta-A Na Man*
  • Güney Afrika Cumhuriyeti Cyril Ramaphosa
  • Güney Sudan Salva Kiir Mayardit
  • Kamerun Paul Biya
  • Kenya William Ruto
  • Komorlar Azali Assoumani
  • Kongo Demokratik Cumhuriyeti Félix Tshisekedi
  • Kongo Cumhuriyeti Denis Sassou Nguesso
  • Liberya Joseph Boakai
  • Libya Muhammed el-Menfi
  • Madagaskar Michael Randrianirina
  • Malavi Lazarus Chakwera
  • Mali Assimi Goïta*
  • Mauritius Dharam Gokhool
  • Mısır Abdülfettah es-Sisi
  • Moritanya Muhammed Veled Gazvani
  • Mozambik Daniel Chapo
  • Namibya Netumbo Nandi-Ndaitwah
  • Nijer Abdourahamane Tchiani*
  • Nijerya Bola Tinubu
  • Orta Afrika Cumhuriyeti Faustin-Archange Touadéra
  • Ruanda Paul Kagame
  • Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti İbrahim Gali
  • São Tomé ve Príncipe Carlos Vila Nova
  • Senegal Bassirou Diomaye Faye
  • Seyşeller Patrick Herminie
  • Sierra Leone Julius Maada Bio
  • Somaliland Abdurrahman Muhammed Abdullahi
  • Somali Hasan Şeyh Mahmud
  • Sudan Geçici Egemenlik Konseyi*
  • Tanzanya Samia Suluhu
  • Togo Jean-Lucien Savi de Tové
  • Tunus Kays Said
  • Uganda Yoweri Museveni
  • Yeşil Burun Adaları José Maria Neves
  • Zambiya Hakainde Hichilema
  • Zimbabve Emmerson Mnangagwa
Asya
  • Bangladeş Muhammed Şehabeddin
  • Çin Şi Cinping
  • Doğu Timor José Ramos-Horta
  • Endonezya Prabowo Subianto
  • Filipinler Bongbong Marcos
  • Filistin Mahmud Abbas
  • Güney Kore Lee Jae-myung
  • Hindistan Draupadi Murmu
  • Irak Abdüllatif Reşid
  • İran Ali Hamenei
  • İsrail İzak Herzog
  • Kazakistan Kasım Cömert Tokayev
  • Kırgızistan Sadır Caparov
  • Kuzey Kore Kim Jong-un
  • Laos Thongloun Sisoulith
  • Lübnan Joseph Avn
  • Maldivler Muhammed Muizzu
  • Moğolistan Uhnaagiyn Hürelsüh
  • Myanmar Min Aung Hlaing*
  • Nepal Ram Chandra Poudel
  • Özbekistan Şevket Mirziyoyev
  • Pakistan Asıf Ali Zerdari
  • Singapur Tharman Shanmugaratnam
  • Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake
  • Suriye Ahmed eş-Şara*
  • Tayvan Lai Ching-te
  • Tacikistan İmamali Rahman
  • Türkmenistan Serdar Berdimuhammedov
  • Vietnam Lương Cường
  • Yemen Reşad el-Uleymi*
Avrupa
  • Abhazya Badr Gunba
  • Almanya Frank-Walter Steinmeier
  • Arnavutluk Bajram Begaj
  • Avusturya Alexander Van der Bellen
  • Azerbaycan İlham Aliyev
  • Belarus Aleksandr Lukaşenko
  • Bosna-Hersek Denis Bećirović, Željka Cvijanović ve Željko Komšić
  • Bulgaristan Rumen Radev
  • Çekya Petr Pavel
  • Ermenistan Vahagn Haçaturyan
  • Estonya Alar Karis
  • Finlandiya Alexander Stubb
  • Fransa Emmanuel Macron
  • Gürcistan Salome Zurabişvili
  • Güney Osetya Alan Gagloyev
  • Hırvatistan Zoran Milanović
  • İrlanda Catherine Connolly
  • İsviçre Martin Pfister, Karin Keller-Sutter, Guy Parmelin, Ignazio Cassis, Albert Rösti, Élisabeth Baume-Schneider ve Beat Jans
  • İtalya Sergio Mattarella
  • İzlanda Halla Tómasdóttir
  • Karadağ Jakov Milatović
  • Kıbrıs Cumhuriyeti Nikos Hristodulidis
  • Kosova Vjosa Osmani
  • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Tufan Erhürman
  • Kuzey Makedonya Gordana Siljanovska-Davkova
  • Letonya Edgars Rinkēvičs
  • Litvanya Gitanas Nausėda
  • Macaristan Tamás Sulyok
  • Malta Myriam Spiteri Debono
  • Moldova Maia Sandu
  • Polonya Karol Nawrocki
  • Portekiz Marcelo Rebelo de Sousa
  • Romanya Nicușor Dan
  • Rusya Vladimir Putin
  • San Marino Denise Bronzetti ve Italo Righi
  • Sırbistan Aleksandar Vučić
  • Slovakya Peter Pellegrini
  • Slovenya Nataša Pirc Musar
  • Transdinyester Vadim Krasnoselski
  • Türkiye Recep Tayyip Erdoğan
  • Ukrayna Volodimir Zelenski
  • Yunanistan Konstandinos Tasulas
Güney Amerika
  • Arjantin Javier Milei
  • Bolivya Rodrigo Paz Pereira
  • Brezilya Luiz Inácio Lula da Silva
  • Ekvador Daniel Noboa
  • Guyana Irfaan Ali
  • Kolombiya Gustavo Petro
  • Paraguay Santiago Peña
  • Peru José Jerí
  • Surinam Jennifer Geerlings-Simons
  • Şili Gabriel Boric
  • Uruguay Yamandú Orsi
  • Venezuela Nicolás Maduro
Kuzey Amerika
  • Amerika Birleşik Devletleri Donald Trump
  • Barbados Jeffrey Bostic
  • Dominika Sylvanie Burton
  • Dominik Cumhuriyeti Luis Abinader
  • El Salvador Nayib Bukele
  • Guatemala Bernardo Arévalo
  • Haiti Başkanlık Geçiş Konseyi*
  • Honduras Xiomara Castro
  • Kosta Rika Rodrigo Chaves Robles
  • Küba Miguel Díaz-Canel
  • Meksika Claudia Sheinbaum
  • Nikaragua Daniel Ortega ve Rosario Murillo
  • Panama José Raúl Mulino
  • Trinidad ve Tobago Christine Kangaloo
Okyanusya
  • Fiji Naiqama Lalabalavu
  • Kiribati Taneti Maamau
  • Marshall Adaları Hilda Heine
  • Mikronezya Federal Devletleri Wesley Simina
  • Nauru David Adeang
  • Palau Surangel Whipps Jr.
  • Samoa II. Va'aletoa Sualauvi
  • Vanuatu Nikenike Vurobaravu
* = Geçici veya vekaleten görev yapanlar
İtalik = Makamı tartışmalı
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb12094678v (data)
  • GND: 118859749
  • ISNI: 0000 0000 7830 8356
  • LCCN: n84008304
  • NARA: 10569329
  • NLA: 35562846
  • NTA: 165171952
  • RERO: A003010383
  • SELIBR: 350676
  • SNAC: w6m48xzj
  • SUDOC: 029288290
  • Trove: 996866
  • VIAF: 79059335
  • WorldCat (LCCN): n84-008304
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Biya&oldid=36260085" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • 1933 doğumlular
  • Kamerunlu siyasetçiler
  • Kamerun başbakanları
  • Görev başındaki ulusal liderler
  • Kamerun cumhurbaşkanları
  • Yaşayan insanlar
  • Paris Siyasi Bilimler Akademisinde öğrenim görenler
Gizli kategoriler:
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NTA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Trove tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 06.48, 26 Ekim 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Paul Biya
Konu ekle