Papken Süni
| Papken Süni | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Bedros Pariyan 1873 Eğin, Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 26 Ağustos 1896 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Bağlılığı |  Ermeni Devrimci Federasyonu |
| Hizmet yılları | ?–1896 |
| Çatışma/savaşları | Ermeni Ulusal Hareketi Osmanlı Bankası Baskını |
Bedros Pariyan (Ermenice: Պետրոս Փարեան; 1873 – 26 Ağustos 1896), daha çok Papken Süni[1] (Ermenice: Բաբկեն Սիւնի Papken Siuni) başka adı ile bilinir, Ermeni ulusal hareketinde önemli bir figür, Ermeni Devrimci Federasyonu üyesi ve Karekin Pastırmacıyan (Armen Garo) ile birlikte 1896 Osmanlı Bankası Baskını lideriydi. Armen Garo kitabında, kendisini sürekli gülümseyen, gittiği yere neşe getiren biri olarak anlatır.[2]
Erken dönem hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bedros Pariyan, 1873 yılında Adom Yârcanyan'ın da doğduğu Erzincan'ın Eğin (Kemaliye) ilçesinde doğdu. Genç yaşlarda, eğitimine devam ettiği İstanbul'a taşındı. İstanbul'da devrimci ideolojilerle ilgilenmeye başladı. Kendisi gibi düşünen gençleri bulduğu ve onlarla birlikte milliyetçi bir grup olan Sünik adlı grubu oluşturduğu bir Donanma kurumuna katıldı. Sonunda Ermeni Devrimci Federasyonu ile birleştiler.
Ermeni Ulusal Hareketi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ermeni Devrimci Federasyonu ile birleştikten sonra, şüphelenmeden ve fark edilmeden istihbarat toplama yeteneğiyle tanındı. İstihbarat görevlerinde fark edilmemek için fes ve köylü kıyafetleri giyerdi. Ulusal hareketin temel bir yönü haline geldi.
Osmanlı Bankası Baskını ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Hamidiye Katliamları sırasında anne ve babasını kaybetmesi Bedros Pariyan'ın milli mücadeleyi daha da sıkı bir şekilde sürdürmesini sağlayacaktır. Osmanlı Bankası Baskını, anne ve babasının öldürülmesinden sonra aklına gelmişti. Ermeni Devrimci Federasyonu, Papken Süni'yi operasyonun lideri ve beyni yapmıştır. Hayig Tirâkyan ile tabancaları, el bombalarını ve diğer silahları bizzat kendisi harekâta katılacak olanlara vermiştir. Baskından önceki gece adamlarına Ermeni davası ve kanlarının boşa gitmeyeceği hakkında Ermenice hararetli bir konuşma yapmıştır.
26 Ağustos 1896'da Papken Süni, Pastırmacıyan Karekin Efendi ve diğer fedailerle birlikte Osmanlı Bankası'na saldırmıştır. Papken Süni, ilk saldırgan dalgasının bir parçasıydı. Ancak daha bankaya giremeden, göğsüne bağlı el bombalarından birini delip geçen kurşun, onu anında öldüren bir patlamaya neden olmuştur. Baskında kısa görev süresine rağmen, genellikle baskında ve Ermeni ulusal hareketinde büyük bir rol oynadığı kabul edilmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ARF Lebanon page
- From the Armenian: Mihran Kurdoghlian, Badmoutioun Hayots, C. hador [Armenian History, volume III], Atina, Yunanistan, 1996, s. 44.
- ^ Zakarya Mildanoğlu (3 Ekim 2016). "Ermeni gurbetçilerin sığınağı hanlar". Agos. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2021.
- ^ Garo, Armen (1990). Osmanlı Bankası Baskını Armen Garo 'nun Anıları. Belge Yayınları. s. 138.