OpenBSD
 Free, Functional, and Secure | |
 | |
| Geliştirici(ler) | Theo de Raadt vd. |
|---|---|
| İşletim sistemi ailesi | Unix benzeri (BSD) |
| Paket yöneticisi | OpenBSD package tools |
| Son kararlı sürümü | 7.8[1]  22 Ekim 2025 |
| Kaynak türü | Açık kaynak |
| Lisans | BSD, ISC, diğer izinli lisanslar |
| Çekirdek türü | Monolitik |
| Platform desteği | Alpha, x86-64, ARMv7, ARMv8 (64-bit), PA-RISC, IA-32, LANDISK, Loongson, Omron LUNA-88K, MIPS64, macppc, PowerPC, 64-bit RISC-V, SPARC64 |
| Kullanıcı alanı | BSD |
| Kullanıcı arayüzü | Değiştirilmiş pdksh, X11 (FVWM) |
| Web sitesi | openbsd.org |
OpenBSD, Berkeley Yazılım Dağıtımına (BSD, Berkeley Software Distribution) dayalı ücretsiz ve özgür Unix benzeri bir işletim sistemidir. Theo de Raadt tarafından 1995 yılında NetBSD işletim sistemi projesinden çatallanarak oluşturulmuştur. De Raadt'a göre OpenBSD güvenlik önlemleri geliştirmek için bir araştırma işletim sistemidir.[2]
OpenBSD projesi birçok alt sistemin taşınabilir sürümlerini diğer işletim sistemleri için paketler halinde tutar. Projenin kod kalitesine verdiği önem nedeniyle, birçok bileşen diğer yazılım projelerinde yeniden kullanılmaktadır. Örneğin, Android işletim istemi C standart kütüphanesini,[3] LLVM regular expression kütüphanesini[4] ve Windows 10 ise LibreSSL ile OpenSSH'yi kullanmaktadır.[5]
OpenBSD adı, kaynak kodun Internet'teki kullanılabilirliğini ifade eder. Ayrıca, sistemin desteklediği çok çeşitli donanım platformlarını ifade eder.[6]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Aralık 1994'te Theo de Raadt, NetBSD çekirdek ekibinden istifa etmek zorunda kaldı ve kaynak depoya erişimi iptal edildi. Ekip üyeleri, bunun posta listelerindeki kişilik çatışmalarından kaynaklandığını iddia ettiler.[8]
Ekim 1995'te De Raadt, NetBSD 1.0'dan çatallanan yeni bir proje olan OpenBSD'yi kurdu. İlk sürüm olan OpenBSD 1.2, Temmuz 1996'da, ardından aynı yılın Ekim ayında OpenBSD 2.0 ile yapıldı.[9] O zamandan bu yana proje, her biri bir yıl boyunca desteklenen, her altı ayda yeni bir sürüm yayınladı.
25 Temmuz 2007'de OpenBSD geliştiricisi Bob Beck, "Herhangi bir tüzel kişiliğin OpenBSD'yi desteklemek istediğinde ilgilenmesi gereken kişi ve kuruluşlar için tek bir irtibat noktası olarak hareket etmek." amacıyla Kanada'da kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan OpenBSD Vakfı'nın kurulduğunu duyurdu.[10]
Geliştiriciler kullanım istatistiklerini yayınlamadığı veya toplamadığı için OpenBSD'nin ne kadar yaygın olarak kullanıldığını belirlemek zordur. Eylül 2005'te, BSD Sertifikasyon Grubu BSD kullanıcılarının arasında yapmış olduğu ankette[7] yüzde 77'sinin FreeBSD, yüzde 33'ünün OpenBSD ve yüzde 16'sının NetBSD'i önünde olduğunu gösterdi.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]17 farklı platformda çalışabilen OpenBSD'nin sloganı ve temel amacı "güvenlik"tir. FreeBSD ve NetBSD de bu alana önem vermesine rağmen OpenBSD bu yönüyle diğerlerinden hemen ayrılır. Bu OpenBSD nin “Güvenli yazılım bütünü” manasına gelmesinin yanında OpenBSD'de güvenlik "correctness" manasına da gelir. Theo de Raadt ve etrafındaki takım, satır satır kodları düzelterek olası bugları temizlemekte ve olabilecek güvenlik problemlerini minimuma getirmek için çalışmaktadır. (Doğal olarak FreeBSD ve NetBSD uygun olan yerlerde bu düzeltmelerden yararlanmaktadır). OpenBSD'nin güvenliği aynı anda kriptografi desteği içermesini sağlar. Böylece birçok kripto hızlandırıcı donanım desteğini kendi bünyesine katmıştır. Theo de Raadt Kanada'da yaşadığı için kriptografi ile ilgili kodların yurt dışına çıkış yasağı gibi bir problem de yaşanmamaktadır.
Diğer açıkkod özgür BSD türevleri gibi OpenBSD de BSD lisansı ile dağıtılmaktadır. OpenBSD projesi, her 6 ayda bir yeni sürüm çıkarmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Theo de Raadt (22 Ekim 2025). "OpenBSD 7.8 released: Oct 22, 2025" (İngilizce). Erişim tarihi: 22 Ekim 2025.
- ^ "Pledge() - A New Mitigation Mechanism". 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018.
- ^ "Android's C Library Has 173 Files of Unchanged OpenBSD Code". 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018.
- ^ "LLVM Release License". 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018.
- ^ "OpenSSH for Windows". 21 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018.
- ^ Grimes, Roger A. (29 Aralık 2006). "New year's resolution No. 1: Get OpenBSD". InfoWorld. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ a b BSD Usage Survey (PDF). The BSD Certification Group. 31 Ekim 2005. s. 9. 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Eylül 2012.
- ^ Glass, Adam (23 Aralık 1994). "Theo De Raadt". 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ De Raadt, Theo (18 Ekim 1996). "The OpenBSD 2.0 release". 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ "Announcing – The OpenBSD Foundation". OpenBSD Journal. 26 Temmuz 2007. 8 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- OpenBSD-İngilizce28 Mayıs 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- OpenBSD Türkçe Belgeleme Projesi3 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- OpenBSD Türkiye Yansısı[ölü/kırık bağlantı]