Ombre
|
Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Ombre (l’Hombre olarak da yazılır, İspanyolca adam demektir), üç oyuncu için hızlı tempolu bir el alma oyunudur. Geleneksel olarak kırk kartlık İspanyol örnekli bir deste ile oynanır ve adını koz rengini belirleyen oyuncunun söylediği İspanyolca yo soy el hombre ifadesinden alır.[1] 17. yüzyılın son çeyreğinde Avrupa’yı hızla etkisi altına almış, İngiltere’de briçin gördüğü saygınlığa benzer bir konum edinmiştir.[2] Ombre, Euchre, Solo Whist ve Boston gibi pek çok oyuna doğrudan atalık etmiş bir klasik olarak kabul edilir.[3]
Oyun İspanya’da 16. yüzyılın sonlarında dört kişilik bir varyant olarak ortaya çıkmış, 1660’lar itibarıyla İngiltere ve Fransa’da kuralları yayımlanacak ölçüde tanınır hâle gelmiştir.[4][5] Ombre’nin tarihsel önemi, koz renginin iskambil destesinden rastgele çevrilen karta göre değil, ihaleyle belirlenmesiyle bilinen ilk oyunlardan biri olmasından gelir. Bu yenilik Quadrille gibi dört kişilik türevlerin ve Alman Solo gibi akraba oyunların gelişimini etkilemiş, İberya’da Tresillo ve Portekiz’de Voltarete adlarıyla uzun süre yaşamıştır.[6][7]
Ombre’de kartlar dağıtıldıktan sonra oyuncular koz rengini seçme hakkı için teklif verir. Başlıca sözleşmeler Entrada, Vuelta ve Solo biçimindedir. Oyunda siyah aslar kalıcı koz sayılır ve en yüksek üç koz Spadille as, Manille ikili ya da kırmızıda yedili ve Basto kupa ası olarak bilinir. Amaç, Ombrenin rakiplerinden her birinden daha çok el kazanmasıdır. Tüm elleri almak Vole, ilk beş eli almak Primeras olarak adlandırılır. Sonuçlara göre Sacada kazanış, Puesta eşitlik ve Codille kaybediş kabul edilir; ödemeler seçilen sözleşmeye göre değişir.[8][9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Joseph Strutt, The Sports and Pastimes of the People of England, London, 1801, s. 262.
- ^ Michael Dummett, The Game of Tarot, Duckworth, London, 1980, s. 173.
- ^ David Parlett, The Oxford Guide to Card Games, Oxford University Press, 1990, s. 197.
- ^ Walter Nelson, The Merry Gamester, Merchants Adventures Press, 1998, s. 30.
- ^ Thierry Depaulis, “Unsun, a Far-Eastern Cousin of Ombre”, The Playing-Card, Cilt 12, 1984, s. 39.
- ^ Parlett, David. "Ombre – The game that invented bidding". Erişim tarihi: 5 Eylül 2025.
- ^ John McLeod, “Playing the Game: The Survival of Hombre”, The Playing-Card, Cilt XXIX, No. 1, 2000, s. 18–20.
- ^ David Parlett, The Penguin Book of Card Games, Penguin, London, 2008, s. 78.
- ^ "L'Hombre kuralları". Erişim tarihi: 5 Eylül 2025.