Noşirvan Mustafa

Noşirvan Mustafa 2007

Noşirvan Mustafa (Kürtçe: Newşîrwan Mistefa) ; d. 1944; Süleymaniye - ö. 19 Mayıs 2017, Süleymaniye), Iraklı Kürt entelektüel politikacı ve yazar. Mustafa, Süleymaniye'deki Kraliyet Kral Faysal Okulu'na katıldı, ayrıca erken yaşta özel öğretmenlerce yabancı dil eğitim aldı. Siyaset Bilimi eğitimini Bağdat Üniversitesi'nde tamamladı.

Yaşamı ve politik kariyeri

1970'te Mustafa, Bağdat Devrim Mahkemesi tarafından idam cezasına çarptırıldı. Böylece Mustafa'nın Avusturya'da sürgüne hayatı başladı. Sürgün yıllarında Viyana Üniversitesi'nde uluslararası hukuk eğitimi aldı. Nawshirwan Mustafa, 1960 yılında KDP'ye katıldı ve burada gençlik kollarında faal bir dönem geçirdi. Barzani'nin politbürodaki muhalifleriyle ittifak yaptı ve KDP'nin bölünmesinden önce partiden istifa etti.

Haziran 1975'te, Celal Talabani'nin genel önderliğinde Mustafa'nın da içinde bulunduğu muhalif grup Komala' Ali Askari'nin başında bulunduğu Kürdistan Sosyalist Hareketi ile birleştirilerek kurulmuş ve Komala en etkili KDP alternatifi grup haline gelmiştir.

1970'lerin sonları ve 1980'li yılların başında ve sonrasında 1990'lı yılların başında Mustafa, Peşmerge güçlerinin komutanıydı ve Irak'ın Baasçı ordusu ve hükûmetine karşı gerilla savaşı yürütüyordu. Daha donanımlı Irak ordusuna ciddi hasar vermesinden sonra, Baasçı hükûmet kimyasal savaşa yöneldi. Sinir gazı ve hardal gazı gibi biyolojik silahları kullanan Saddam Hüseyin, kimyasal silahların sürekli kullanımı ve yüzbinlerce Kürt sivilin soykırımı ile 1987 başında Enfal Katliamı'nı başlattı.

1991 baharında Mustafa, planını başlattı ve 7 Mart'ta Rania kenti Irak kuvvetlerinden kurtuldu. Mustafa, 21 Mart 1991'de Kerkük'ün kurtuluşuyla biten ve bütün büyük şehirlerin kurtuluşuyla sonuçlanan operasyonu yönetti. Mustafa, Irak'taki Kürt ayaklanmasının mimarı olarak biliniyor. Noşirvan Mustafa'nın sonuca erdirdiği ayaklanmayla elde edilen özerklik, Kuzey Irak'taki özerk bir bölge olan mevcut Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin kurulmasını sağladı.

Özel yaşamı ve ölümü

Iraklı entelektüel Kürt Siyasetçi Noşirvan Mustafa, Irak'ta çoğunlukla kullanılan Kürtçe'nin Sorani ve Kurmanci lehçeleri dışında Arapça, Farsça, İngilizce ve Almanca dillerini bilmekteydi. 1982 yılında evlenmiş iki oğlu bir kızı vardı. Irak'ta serbest medya yayınlarının düzenlenmesi için çalışmalar da yapan Noşirvan Mustafa 19 Mayıs 2017'de rahatsızlığı nedeniyle Süleymaniye kentinde 72 yaşında ölmüştür.

Eserleri

• Kurds and Ejams: A political history of Iranian Kurds Çapkirin 1992
• From the Danaube shore to the Nawzang valley: Political events in Iraqi Kurdistan from 1975-1978 Çapkirin 1997
• The fingers which break each other: Political events in Iraqi Kurdistan 1978-1983 Çapkirin 1997
• Going around in circles: The inside story of events in Iraqi Kurdistan 1984-1988 Çapkirin 1998, ISBN 3-9806140-3-4
• The Government of Kurdistan Çapkirin 1993, ISBN 90-900635-6-0
• The emirate of Baban between the grinding stones of the Persians and Turks Çapkirin 1998
• Xulanewe le naw bazneda: dîwî nawewey rudawekanî Kurdistanî ʻIrāq, 1984-1988, Çapkirin 1999
• Kurdistanî ʻÊraq: serdemî qełem u muraceʻat, 1928-1931, Çapkirin 2000
• Kêşey Partî w Yekêtî, Çapkirin 1995
• Çend laper̄eyek le mêjuy rojnamewanîy Kurdî, 1938-1958: rojnamewanîy nihênî, Çapkirin 2004

Dış bağlantılar

• Malpera sbeiy
• Malpera rojnameya Rojname
• Malpera Kompanya Wişe