Muvaffak Menemencioğlu
| Muvaffak Menemencioğlu | |
|---|---|
| |
| 3. Fenerbahçe SK İdare Heyeti Genel Sekreteri[1] (14) | |
| Görev süresi 1927-1932 | |
| Yerine geldiği | Ali Naci Karacan |
| Yerine gelen | Sait Selahattin Cihanoğlu |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1884 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 7 Nisan 1969 (85 yaşında) İstanbul Türkiye |
| İlişkiler | Namık Kemal (dedesi), Numan Menemencioğlu (kardeşi), Rifat Bey (babası) |
| Çocuk(lar) | Nermin, Suzan, Turgut |
| Yaşadığı yer | Kadıköy, Moda |
| Bitirdiği okul | Saint Joseph Fransız Lisesi |
| Mesleği | Maliye uzmanı, Müfettiş, Bürokrat, Gazeteci |
Ahmet Muvaffak Menemencioğlu (1884, İstanbul - 7 Nisan 1969), Türk maliye müfettişi, gazeteci, spor yöneticisi. Fenerbahçe Spor Kulübü'nün 14 numaralı üyesi ve 1927-32 yılları arası idari heyetinin genel sekreteriydi.[2] Türkiye'de bisiklet sporunun öncülerinden olan Menemencioğlu, Türkiye Bisiklet Federasyonu'nun ilk başkanıdır. 1926-1931 yılları arasında Türkiye Futbol Federasyonu başkanlığı yapmıştır. Menemencioğlu, Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda Saruhan (Manisa) milletvekiliydi. Cumhuriyet döneminde 1930 ile 1944 yılları arasında Anadolu Ajansı Genel Müdürü olarak görev yapmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]
1884 yılında İstanbul'da doğdu. Doğu Akdeniz Bölgesi'nde yaşamış, zamanla Adana ve çevresine yerleşerek bölgenin yönetiminde söz sahibi olan âyânlardan biri olmuş Menemencioğulları ailesindendir.[3] Babası, Osmanlı Devleti'nde son Meclis-i Ayan Reisliği yapmış olan Rifat Bey, annesi vatan şairi Namık Kemal'in kızı Feride Hanım'dır.[4] 1942-1944 yıllarında Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı olan Numan Menemencioğlu'nun ağabeyidir.
Ortaöğrenimini Selanik Yadigâr-ı Terakki Mektebi ve 1901 yılında Kadıköy'ün Moda semtindeki Saint Joseph Lisesi'nde tamamladı.[5] 1907 yılında kurulan Fenerbahçe futbol takımına ilk katılan isimlerden birisi olarak, kulübün 14 numaralı üyesi oldu. Paris'te hukuk eğitimi gördü. Fransızca ve İngilizce öğrenen Muvaffak Bey, maliye ve iktisat alanında uzmanlaştı. Paris'te Tanin gazetesini temsil etti. Daha sonra Abdüllah Zühtü Bey'in yayımladığı Yeni Gazete'ye geçti.[6]
29 Aralık 1908 tarihinde açılan sınavı kazanarak 11 Ocak 1909 tarihinde Maliye Müfettiş Yardımcılığına atandıktan hemen sonra Fransız Maliye Denetleme Kuruluna staja gönderilmiş, dönüşünde 28 Aralık 1909 tarihinde, Dördüncü Sınıf Maliye Müfettişliğine atanmıştır. 12 Ocak 1920 tarihinde bu kuruldaki baş müfettiş görevinden ayrılarak, Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda Saruhan vekilliği görevinde bulundu. Meclis-i Mebusan'ın kapatılmasından kısa bir süre sonra Ankara'ya gidip Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki kurtuluş mücadelesine katıldı. Londra Konferansı'na giden Bekir Sami başkanlığındaki Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti heyetinde malî müşavir olarak bulundu. Kars (1921), Tiflis (1922) antlaşmalarında temsilci olarak katıldı. Reji Umum Müfettişliği, Muhtelit Mübadele Komisyonu Türk Heyeti Müşavirliği görevlerinde bulundu.[7] Cumhuriyetin kuruluşu sonrasında Emlâk ve Eytam Bankası Denetmeni (1941), Milli Piyango Denetmeni (1943) ve 1930-1944 yılları arasında da Anadolu Ajansı Genel Müdürlüğü görevlerinde bulunmuş olup, bu görevde en uzun süre yöneticilik yapan kişi olmuştur. Emekli olduktan sonra İstanbul ve Ankara gazetelerinde yazarlık yaptı. 1946'da Ankara'da kurulan Gazeteciler Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer aldı.[8]
Fenerbahçe'nin, 1923 yılında yeniden düzenlenen tüzüğünde başkanlık makamı kaldırılmış ve bu makamın yerine başkanı olmayan 3 kişilik bir yönetim kurulu (triumvira tarzı) oluşturulmuş olup, bu görev 1934 yılına dek sürdürülmüştür. Muvaffak Bey de, Fenerbahçe'nin bahsi geçen bu dönemlerindeki üç kişilik yönetim kurulunda yönetim kurulu başkanı sıfatıyla 1927-32 yılları arasında görev almıştır. 1928 yılında gerçekleştirilen Türkçede Harf Devrimi sonrasında Fenerbahçe'nin 1914 yılında tasarlanan armasının yeni Türkçe harflere dönüştürülmesi ve armanın bugünkü formel haline kavuşmasını sağladı.
Bir yandan da sporla yakından ilgilendi. 1923 yılında kurulan Bisiklet Federasyonu'nun (o zamanki adı: Bisiklet Heyet-i Müttehidesi) ilk başkanı oldu. 1926-1931 yılları arası Türkiye Futbol Federasyonu başkanlığını üstlenmiştir.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Eşi Katerina Rum asıllıydı. Çiftin Nermin, Suzan ve Turgut adında üç çocuğu olmuştur. Turgut, Türkiye Cumhuriyeti Vaşington Büyükelçiliği yapmıştır.[3] Nermin, Nazım Hikmet'i dünya basınında tanıtan ilk makalenin yazarı, şiirlerinin ilk İngilizce çevirmeni olarak tanınır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Baskanlarimiz, Fenerbahçe S-SK
- ^ "Fenerbahçe Başkanları Listesi | Fenerbahçe - Fenerbahçe SK". www.fenerbahce.org. 6 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2025.
- ^ a b Karakoç, Ercan; Yayla, Turay (2020). "Ünlü Menemencioğlu Ailesi Ve Türk Bürokrasisindeki Yerleri". Anadolu Ve Balkan Araştirmalari Dergisi. 3 (5). s. 99. doi:10.32953/abad.690885. ISSN 2618-6004. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Aralık 2021.
- ^ Yener Süsoy (25 Aralık 2006). "Kahire'nin son tanığı". Hürriyet (gazete). 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2021.
- ^ "Ahmet Muvaffak Menemencioğlu". Maliye Müfettişleri Derneği sitesi. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Muvaffak Menemencioğlu" (PDF). 13 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ Güneş, İhsan. Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayân ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri (PDF). s. 270.
- ^ "Hakkımızda - Gazeteciler Cemiyeti". Gazeteciler Cemiyeti web sitesi. 7 Eylül 2020. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
| Sportif görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Yusuf Ziya Öniş |
Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı 1926-1931 |
Sonra gelen: Hamdi Emin Çap |
| Önce gelen: Ali Naci Karacan |
3. Fenerbahçe SK İdare Heyeti Genel Sekreteri 1928-1932 |
Sonra gelen: Sait Selahattin Cihanoğlu |