Moğol dilleri listesi

Moğol dilleri, Doğu ve Orta Asya'da, çoğunlukla Moğolistan, İç Moğolistan, Çin'in Sincan-Uygur Özerk Bölgesi, Çin'in bir başka özerk bölgesi olan Qinghai bölgesi ve ayrıca bir Rusya'nın güneyinde cumhuriyet olan Kalmukya'da konuşulan bir dillerin ailesidir.

Moğol dilleri, ortak ataları olan Proto-Moğolca'nın MS 2. bin yılın başında konuşulduğu küçük, nispeten homojen ve yeni bir dil ailesidir.^[1]^[2]

Moğol dil ailesinin yaklaşık 6 milyon konuşuru bulunmaktadır. Bu dil ailesinin en bilinen üyesi olan Moğolca, tahminen 5,2 milyon konuşmacıyla Moğolistan sakinlerinin ve İç Moğolistan'da yaşayan Moğol sakinlerinin çoğunun ana dilidir.^[3]

Varsayımsal atalar

Diğer dil aileleri ve onların proto-dilleri ile varsayımsal ilişki

Para-Moğol (?) (hepsi soyu tükenmiş mi?)
- Tunguz (?)
- Hitay (?)
- Tuyuhun (?)
- Vuhu (?)
- Siyenpi (?)
- Ön-Proto-Moğolca
- Erken Ön-Proto-Moğolca
  - Geç Ön Proto-Moğolca

Atası

Proto-Moğol dili

Tarihi Moğol Dilleri

Orta Moğolca
- Daur / Dagur
  - Nonni Daur
  - Hailar Daur
  - Amur Daur
- Orta Moğol
  - Merkezi Yer
    - Yaklaşık 1700'den 1900'e kadar Klasik Moğolca
      - Halha
        Halha
        Kuzey Khalkha
        Darkhad
        
        Güney Khalkha
        Şilingol / Xilingol
        
        Sönid
        
        Ulançab
        
        Alaşa
        
        Baarin
        
        Çahar
        
        Ordos
        
        Hamnigan
    - Batı
      - Oyrat - Kalmık
        Dörbet
        
        Bayat
        
        Torgut
        
        Altay Uriankhai
        
        Ööld
        
        Zakhchin
        
        Khoton
        
        Kalmık
    - Doğu
      - Harçin / Horçin
    - Kuzey
      - Buryat
        Khori grubu
        
        Alar-Tunka grubu
        
        Ekhirit-Bulagat grubu
        
        Bargut grubu
        
        Aşağı Uda
  - Güney Moğolca (Gansu-Qinghai dil birliğinin bir parçası)
    - Şira Yugur / Doğu Yugur
    - Shirongolic [fr]
      - Mongur
        Moğol
        
        Moğol
        
        Manghuer
      - Bonan (Manegacha)
        Tongren
        
        Ñantoq Baoan
      - Geçiş Bonan-Kangjia
        Kangjia
      - Santa / Sarta (Donşianca)
        suonanba
        
        Wangjiaji
        
        Sijiaji
  - Moğul / Moğoli (neredeyse soyu tükenmiş veya soyu tükenmiş)

Olası Moğol dilleri (tümü tükenmiş)

Moğolca veya diğer dil ailelerinin üyeleri olabilecek sınıflandırılmamış diller şunları içerir:

Tabgaçça (Moğol veya Türk dili)
Hiung-nu (Hun dili ile aynı olabilir)

Ayrıca bakınız

Moğol dilleri

Kaynakça

^ Janhunen, Juha, ed. (2003). The Mongolic languages. Routledge Language Family Series. London: Routledge.
^ Janhunen, Juha (2006). "Mongolic languages". In Brown, K. The encyclopedia of language & linguistics. Amsterdam: Elsevier. pp. 231–234.
^ Svantesson et al. (2005:141)

Kaynaklar

Andrews, Peter A. (1999). Felt tents and pavilions: the nomadic tradition and its interaction with princely tentage, Volume 1. Melisende. ISBN 978-1-901764-03-1.
Janhunen, Juha, (Ed.) (2003). The Mongolic languages. Routledge Language Family Series. Londra: Routledge. ISBN 978-0-7007-1133-8.
- Rybatzki, Volker (2003). "Middle Mongol". Janhunen, J. (Ed.). Names of the month in Middle Mongol. ss. 47-82.
Janhunen, Juha. 2012. Khitan – Understanding the language behind the scripts. SCRIPTA, Vol. 4: 107–132.
Janhunen, Juha (2006). "Mongolic languages". Brown, K. (Ed.). The encyclopedia of language & linguistics. Amsterdam: Elsevier. ss. 231-234.
Luvsanvandan, Š. (1959). "Mongol hel ajalguuny učir". Mongolyn Sudlal. 1.
Nugteren, Hans (2011). Mongolic Phonology and the Qinghai-Gansu Languages (Ph.D.). Netherlands Graduate School of Linguistics / Landelijke – LOT.
Poppe, Nicholas (1964) [1954]. Grammar of Written Mongolian. Wiesbaden: Harrassowitz.
Sechenbaatar, Borjigin (2003). The Chakhar dialect of Mongol – A morphological description. Helsinki: Finno-Ugrian society.
[Sechenbaatar] Sečenbaγatur, Qasgerel, Tuyaγ-a, B. ǰirannige, U Ying ǰe. (2005). Mongγul kelen-ü nutuγ-un ayalγun-u sinǰilel-ün uduridqal. Kökeqota: ÖMAKQ.
Starostin, Sergei A.; Dybo, Anna V.; Mudrak, Oleg A. (2003). Etymological Dictionary of the Altaic Languages. Leiden: Brill.
Svantesson, Jan-Olof; Tsendina, Anna; Karlsson, Anastasia; Franzén, Vivan (2005). The Phonology of Mongolian. New York: Oxford University Press.
Golden, Peter B. (2011). Studies on the Peoples and Cultures of the Eurasian Steppes. Editura Academiei Române; Editura Istros a Muzeului Brăilei. ISBN 9789732721520. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022.
Vovin, Alexander (2005). "The end of the Altaic controversy (review of Starostin et al. 2003)". Central Asiatic Journal. 49 (1): 71-132.
Vovin, Alexander. 2007. Once again on the Tabgač language. Mongolian Studies XXIX: 191–206.

[1] Janhunen, Juha, ed. (2003). The Mongolic languages. Routledge Language Family Series. London: Routledge.

[2] Janhunen, Juha (2006). "Mongolic languages". In Brown, K. The encyclopedia of language & linguistics. Amsterdam: Elsevier. pp. 231–234.

[3] Svantesson et al. (2005:141)

[1]

[2]

[3]