Meis

Meis Καστελόριζο Kastellorizo
Megisti
Meis limanı
Meis
Bölge	Doğu Akdeniz
Ülke	Yunanistan
İl	Oniki Ada
Yüzölçümü
• Toplam	11,98 km²
Rakım	273 m
Nüfus
• Toplam	492
• Yoğunluk	41/km²
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAYS)

Meis (veya Kızılhisar, Yunanca: Καστελλόριζο Kastellorizo, İtalyanca: Castelrosso, Osmanlıca: Kastelûrizen), resmi olarak: Μεγίστη Megisti, Doğu Akdeniz'de Yunanistan'a bağlı Oniki Ada (Dodekanesos) ilinde bir ada. Türkiye kıyılarından (Kaş, Antalya) sadece 2 km uzaklıktadır. Yüzölçümü 11,98 km²'dir.

Tarihçe

Antik dönem

Ada, Neolitik çağdan itibaren iskân edilmiştir ve tarihsel olarak Likya bölgesine aitti. Dor kökenli Yunan kolonizasyonunun ardından Megisti adını aldı. Helenistik dönemde, Rodos adasının kontrol ettiği ve kolonileştirdiği Rodos Peraia'sına bağlandı. Daha sonra Büyük İskender'in imparatorluğunun, ardından da Roma İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. Roma döneminde ada, özellikle Kilikya korsanlarına karşı yürütülen seferlerde donanma üssü olarak kullanıldı. Bizans döneminde ise Kibyrrhaiotlar idari bölgesi içinde yer aldı.

Orta Çağ

1306 yılında ada, Kudüs’te 11. yüzyılın başlarında kurulmuş Katolik askerî tarikat Saint John Hospital Şövalyeleri (Aziz Yuhanna Şovalyeleri) (Hospitalierler) tarafından ele geçirildi. Bu sefer, Büyük Üstat Foulques de Villaret önderliğinde Rodos’u fethetme girişiminin bir parçasıydı. Rodos’un düşmesinin ardından ada, Rodos merkezli bir Haçlı devletinin parçası oldu.

Şövalyeler adayı çoğunlukla sürgün yeri olarak kullandılar. Bu amaçla, Dorik döneme ait eski bir kalenin temelleri üzerine liman girişine bir zindan-kale inşa ettiler. Kalenin bulunduğu kızıl kayalıklar nedeniyle, adanın bugünkü adı olan Kastellorizo (Kızılhisar) ortaya çıktı.

Osmanlı dönemi

1440’larda ada, Memlûk Sultanlığı donanması tarafından tahrip edildi. 1461’de Aragonlular tarafından alınarak Napoli Krallığı’na bağlandı ve Memlûkler tarafından yıkılan kale yeniden inşa edildi. 1510’larda Kastellorizo Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliğine girdi. Ada, 20. yüzyıl başlarına kadar Osmanlı yönetiminde kaldı; yalnızca Girit Kuşatması, 1787–1792 Osmanlı-Rus Savaşı ve Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında kısa süreli olarak el değiştirdi.

20. yüzyıl

1913’te, Trablusgarp Savaşı’nın ardından ada halkı Osmanlı valisini ve garnizonunu tutuklayarak geçici bir hükümet kurdu. 1914 başlarında ada Osmanlı İmparatorluğu’na iade edildi. I. Dünya Savaşı sırasında, Yunanistan hâlâ tarafsızken, 1915’te Fransız donanması adayı bir deniz üssü olarak kullanmak üzere işgal etti.1920 Sevr ve 1923 Lozan Antlaşmaları’yla ada İtalya’ya bırakıldı ve on iki adanın geri kalanıyla birlikte Ege’deki İtalyan Adalarına dahil edildi.

İtalya’nın Eylül 1943’teki teslimiyetinin ardından ada müttefik kuvvetler tarafından işgal edildi ve savaş sonuna kadar onların kontrolünde kaldı. 1947’de, Paris Barış Antlaşmaları uyarınca Kastellorizo Yunanistan’a verildi. Ada, diğer Oniki Ada ile birlikte 7 Mart 1948’de resmen Yunan devletine katıldı.

Popüler kültürde

1992’de “En İyi Yabancı Film” dalında Akademi Ödülü kazanan İtalyan yapımı Mediterraneo filmi, II. Dünya Savaşı sırasında adanın tarihinden esinlenmiştir.

Coğrafya, Demografi ve Ulaşım

Az miktarda üzüm ve zeytin yetiştirilen adada en önemli uğraş sünger avcılığıdır. Kıyıları son derece girintili çıkıntılı ve sarp olan adaya yalnızca doğu kıyısından girilebilir. Tek yerleşim de bu kıyıdaki Kastellorizo (Megisti) köyüdür.

Rodos'la feribot ve havayolu bağlantısı vardır. Bunun dışında her gün Antalya ilinin Kaş ilçesinden hareket eden vapurlarla Meis şehrine gitmek mümkündür. Adada bir havaalanı vardır. Adada yalnızca havaalanı ile Megisti arasında otobüs seferleri vardır.

Nüfusu 2000 yılındaki sayıma göre 406 kişidir. Ancak bu rakam yazın 1000'e çıkabilmektedir. Kalıcı nüfus olan 406 kişinin hepsi adada aynı zamanda en büyük yerleşim olan Megisti (Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki adıyla Meis) köyünde oturur.

Turizm

Mavi Mağara

Kastellorizo Adası'nın en dikkat çekici doğal oluşumlarından biri, halk arasında “Mavi Mağara” (Blue Grotto) olarak bilinen deniz mağarasıdır. Mağaranın asıl Yunanca adı Phokiali olup, “fokların barınağı” anlamına gelir.

Adanın güneydoğu kıyısında yer alan mağara, yalnızca deniz yoluyla, küçük tekneler aracılığıyla ziyaret edilebilmektedir. İki salondan meydana gelen bu doğal oluşum; yaklaşık 40–50 metre uzunluğa, 25–30 metre genişliğe ve 20–25 metre yüksekliğe sahiptir. Boyutları itibarıyla, İtalya'nın Capri Adası'ndaki ünlü Grotta Azzurra’dan çok daha büyük olduğu kabul edilmektedir.

Mağaranın en çarpıcı özelliği, güneş ışığının deniz yüzeyinden içeri yansımasıyla ortaya çıkan parlak mavi tonlardır. Bu görsel etki, mağaranın duvarlarında ve tavanında büyüleyici bir ışık oyununa dönüşür ve ziyaretçilerine eşsiz bir deneyim sunar.

Aya Yorgi (Aziz Yorgi) Plajı

Aya Yorgi Plajı, Kastellorizo adası açıklarında yer alan küçük bir ada üzerindedir. Ada merkezindeki limandan kalkan teknelerle sadece 5–10 dakikalık bir yolculukla ulaşılabilir. Ziyaretçiler deniz yoluyla adaya ulaşıp, belirlenen saatte geri alınır.

Ro ve Strongyli Adacıkları

Megisti Belediyesi, Kastellorizo (Megisti) Adası’nın yanı sıra Ro ve Strongyli adacıklarını da kapsamaktadır.

Ro Adası

Ro, Helenistik Dönem’e ait tahkimat kalıntıları ile bilinen küçük bir adacıktır. Tarih boyunca büyük ölçüde ıssız kalmış ve yerleşim görmemiştir. Modern dönemde ise, özellikle 20. yüzyılda, “Ro’nun Kadını” (Kyria tis Ro) olarak tanınan ve 1982 yılında vefat eden bir Yunan kadınının burada uzun yıllar yaşamış olmasıyla ün kazanmıştır. Bu kişisel hikâye, adayı ulusal hafızada simgesel bir konuma taşımıştır.

Strongyli Adası

Strongyli, adını Yunancada “yuvarlak olan” anlamına gelen kelimeden almaktadır. Coğrafi konumu itibarıyla Yunanistan'ın en doğu noktasını teşkil eder. Adada kalıcı bir nüfus bulunmamakta olup, yalnızca deniz feneri ve gözlem istasyonu gibi yapılar yer almaktadır. Stratejik konumu nedeniyle Yunanistan için jeopolitik açıdan önem taşır.

Meyisti

Piri Reis'in haritasından Meis

Meis'in panoramik görüntüsü.

Dış bağlantılar

• Resmî site (İngilizce) (Yunanca)