Mariia Vetrova
Mariia Vetrova | |
|---|---|
Марія Вєтрова | |
 | |
| Doğum | 03 Ocak 1870 Solonivka, Çernihiv Oblastı, Rus İmparatorluğu (bugün Ukrayna) |
| Ölüm | 24 Şubat 1897 (27 yaşında) Peter ve Paul Kalesi, Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm sebebi | Kendini Yakma |
| Defin yeri | Transfiguration Mezarlığı, Saint Petersburg |
| Milliyet | Ukraynalı |
| Meslek | Öğretmen, aktör |
| Etkin yıllar | 1888-1897 |
| Hareket | Narodnik |
Mariia Fedosiivna Vetrova (Ukrayna dilinde;Марія Вєтрова);(d. 3 Ocak 1870 - ö. 24 Şubat 1897) Ukraynalı öğretmen ve devrimci. Ukrayna'nın farklı yerlerinde öğretmenlik yaptı. Kısa bir süre bir tiyatro grubuna katıldıktan sonra Azak'ta sosyalist çevrelere girdi. Burada Leo Tolstoy'un eserlerinin tutkunu oldu. Çalışmalarına Saint Petersburg'da devam etti. Tolstoy'la tanıştıktan sonra devrimci olmaya yönlendirildi. Çarlık karşıtı yayıncılık faaliyetleri nedeniyle tutuklandı ve Peter ve Paul Kalesi'nde kendini yakarak öldü. Onun ölümü, Çarlık karşıtı bir öğrenci hareketinin yükselişi için bir çağrıya dönüştü.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Mariia Fedosiivna Vetrova, Ocak 1870'te Solonivka doğdu.[1] Rusya İmparatorluğu'nun Çernihiv Valiliği'nde (günümüz Çernihiv Oblastı, Ukrayna). Kazak bir kadın olan Oleksandra Vetrova ve yerel bir noterin gayri meşru çocuğu olarak doğdu. Kendisine "büyükanne" dediği köylü bir kadın tarafından yetim olarak büyütüldü.[1] 1888'de üniversiteden öğretmen olarak mezun oldu. Liubech'teki kırsal bir okulda öğretmenlik yapmaya devam ett.i[1]
Öğretmenlikteki yetersiz maaşı onu geçindirmeye yetmiyordu.[1] Nisan 1889'da Mykola Sadovskyy Ukrayna oyunculuk grubuna katıldı. Temel kostümler ve setlerle küçük tiyatrolarda oynayarak Ukrayna'nın her yerini dolaşan bir ekipti. Ancak ilk gösterisini yapmaya gittiğinde sahne korkusuna kapılıp tiyatro topluluğundan ayrıldı.[1]
Öğretmen olarak çalışmaya devam etmek için Azak'a taşındı. Orada yerel sosyalist çevreye katıldı ve Taganrog'lu bir Narodnik olan Antip Kulakov ile yakın arkadaş oldu. Meraklı bir okur haline geldi ve özellikle Leo Tolstoy'un "Mutluluk Nedir?" adlı makalesinden ilham aldı. Yıllar geçtikçe çalışmalarına devam etme isteği giderek arttı.[1] 1894'te Azak'tan ayrıldı ve Saint Petersburg İmparatorluk Üniversitesi Bestuzhev Kurslarına kaydoldu. Ancak derslerini entelektüel açıdan yeterli bulmadığı profesörleri onu hayal kırıklığına uğrattı. Ertesi yıl, ona devrimci olması konusunda ilham veren Tolstoy'la tanıştı. Daha sonra Obukhov Devlet Fabrikası'ndaki işçi Pazar okulunda Rus dili ve aritmetik öğretmeye başladı.[1]
24 Haziran 1897'de Çarlık yetkilileri, Saint Petersburg'da Narodnik matbaa operasyonuna karıştıklarından şüphelenilen kişileri toplu olarak tutukladı. Vetrova tutuklananların bir kısmını tanıyordu.[1] 2 January 1897 [E.U. 22 December 1896]'de, hükûmet karşıtı propaganda yapmaktan tutuklandı.[2] Peter ve Paul Kalesi'nde hapsedildi ve 20 February [E.U. 8 February] 1897'de kendini yaktı. 24 February [E.U. 12 February] 1897'de yanıklarından öldü. Hapishane yetkilileri onun intiharını örtbas etmeye çalıştı ve gizlice gömüldü.[2]
Arkasından
[değiştir | kaynağı değiştir]Ölüm haberi ertesi ay yayıldı ve Saint Petersburg, Moskova ve Kiev'deki öğrenci protestolarına neden oldu.[2] 4 Mart 1897'de beş bin kişi Saint Petersburg'un Kazan Katedrali'nde Vetrova'yı anmak için toplandı, ancak tören yasaklandı ve 850 gösterici tutuklandı.[1] Katılanlar arasında Nikolay Beketov, Nikolai Kareev ve Vladimir Lamansky, Sergey Platonov ve Nestor Kotlyarevsky'de vardı.[2] Stanislav Strumilin, o günü "ateş vaftizi" ve Çarlık otokrasisine karşı sürekli bir kamusal aktivizm döneminin başlangıcı olarak tanımladı. Kazan Katedrali daha sonraki öğrenci gösterilerinin odak noktası haline geldi. Maxim Gorky'nin 1901'deki bir gösteriye ilişkin düşüncelerinden doğan " Fırtınalı Kuşun Şarkısı " devrim marşı haline geldi.[1]
Vetrova, Mykola Voronyi ve Borys Hrinchenko tarafından devrimci şehit ilan edilirken, gizli devrimci örgütler onun adına bildiriler yayınladı.[2] Leo Tolstoy da onun anısına saygı duruşunda bulundu.[1]
Okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Evans Clements, Barbara (1997). Bolshevik Women. University of Cambridge. s. 25. ISBN 0521599202.
- Shulyatikov, Vladimir (16 Mart 2010). "Мария Ветрова в памяти поколений" [Mariia Vetrova in the memory of generations]. Gorodnya (Rusça). 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024.
- Usenko, Pavlo Heorhiyovych (2003). "ВІТРОВА Марія Федосіївна" [VITROVA Mariia Fedosiivna]. Smoliy, V. A. (Ed.). Encyclopedia of History of Ukraine (Ukraynaca). 1. Kiev: Institute of History of Ukraine. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024.
Daha fazla okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Homo [ Вороний М.] Маруся Вітрова. "Житє і слово", 1897, кн. 2
- В. Бахирев (псевд. В. Махновца). Как держать себя на допросах. — август 1900.
- Могилянский М. В девяностые годы // Былое. — 1924. — No. 24.
- Памяти Марьи Федосьевны Ветровой. Б/м, 1898; Ростов Н. Самоубийство М.Ф.Ветровой и студенческие беспорядки 1897 г. "Каторга и ссылка", 1926, No. 2
- Самоубийство М. Ф. Ветровой и студенческие беспорядки // Каторга и ссылка. — 1926. — No. 2.
- Куделли П. Ф. Народовольцы на перепутье. — Л., 1926.
- Ростов Н. Драма в Бастионе. — М.: Библиотека «Огонёк» No. 27 (752), сентябрь 1933.
- Чала Л. Не даремно! "Вітчизна", 1964, No. 8.
- Ветрова Мария Федосеевна // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969–1978.
- Брайнин И. Б., Шапошников В. Г. Ветровские демонстрации // Вопросы истории. — 1983. — No. 2. — С. 178-181.
