LiteSpeed Web Sunucusu
 | |
| Yazar | George Wang |
|---|---|
| Geliştirici | LiteSpeed Technologies |
| İlk yayınlanma | 1 Temmuz 2003)[1] |
| Programlama dili | C, C++ |
| İşletim sistemi | CloudLinux OS, AlmaLinux/Centos/Red Hat/Fedora Linux, Debian/Ubuntu, FreeBSD |
| Tür | Web server |
| Lisans | Özgür olmayan bazı lisanslar ve GPL3 |
| Resmî sitesi | litespeedtech.com/products/litespeed-web-server |
LiteSpeed Web Sunucusu (LSWS ), tescilli bir web sunucusu yazılımıdır. 2024 yılı Eylül ayı itibarıyla web sitelerinin yaklaşık %14'ü tarafından kullanıldığı tahmin edilen, dördüncü en popüler web sunucusudur.[2] LiteSpeed Web Sunucusu, LiteSpeed Technologies isimli özel bir şirket tarafından geliştirilmiştir. Bu sunucu yazılımı, Apache HTTP Sunucusu ile aynı yapılandırma biçimini kullanır ve çoğu Apache özelliğiyle uyumludur.[3][4] Açık kaynaklı bir versiyonu[5] da mevcuttur.[6]
2003 yılında yayınalanan LiteSpeed Web Sunucusu 2008 yılının Ağustos ayında en popüler 16. web sunucusu oldu.[7] 2016 yılının Kasım ayında en popüler web sunucularında 4. sıraya yükselen LiteSpeed'in kullanım oranı %3,29'olarak Netcraft tarafından belirlendi.[8] 2017 yılında Hong Kong Politeknik Üniversitesi'nden bir ekip, bunun en popüler altı web sunucusundan biri olduğunu buldu [9] ve RWTH Aachen Üniversitesi'ndeki bir ekip tarafından tüm HTTP/2 etkin web sitelerinin %9,2'sini çalıştırdığı tahmin edildi [10] Eylül 2024 itibarıyla LSWS, QUIC kullanan web sitelerinin %99,2'si [11] ve HTTP/3 kullanan web sitelerinin %36,3'ü tarafından kullanılıyordu. [12]
Netcraft tarafından yayınlanan web sunucuları anketine göre küresel pazardaki aktif sitelerin %6 'sı LiteSpeed Web Sunucusu üzerinde çalışıyor.[13]
LiteSpeed Web Server aynı zamanda LSCache olarak bilenen bir önbellek ve performans modülüne sahiptir. Wordpress gibi içerik yönetim sistemlerinin eklentileriyle veya yeniden yazma kurallarıyla yönetilebilir.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]LiteSpeed Apache'de bulunan ve yaygın olarak kullanılan mod rewrite, .htaccess ve mod security gibi özelliklerle uyumludur. LiteSpeed, Apache yapılandırma dosyalarını doğrudan yükleyebilir ve popüler kontrol web hosting kontrol panelleriyle (cPanel, DirectAdmin, Plesk vb.) tam olarak entegre olurken Apache'ye anında yedek olarak çalışabilir. LiteSpeed, tüm Apache işlevlerine sahiptir, ancak istekleri işlemek için olay odaklı bir yaklaşım kullanır.[14]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]LiteSpeed Technologies, şirketi George Wang önderliğindeki bir mühendis grubu tarafından, 2002 yılında kuruldu. Şirket tam özellikli ilk web sunucu yazılımını 1 Temmuz 2003 'te yayınladı. 2007 yılında Enterprise ismiyle daha gelişmiş bir sürüm yapılandırılarak, Apache'nin yerine geçmek üzere yayınlandı. Aynı yıl web sunucusu cPanel, DirectAdmin ve Plesk ile entegre edildi. LiteSpeed Web Sunucusu, 2015 yılında 5.0 sürümüyle HTTP/2'yi resmi olarak desteklemeye başladı ve ayrıca 5.0.10 sürümünde ESI ile LSCache'i (WordPress için önbellek eklentisi) yayınladı.[1] 2017 yılında LSWS, QUIC desteğini yayınladı.[15] Temmuz 2019'da LSWS, HTTP/3 desteğini duyurdu.[16]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "LiteSpeed Web Server Release Log Archive". LiteSpeed. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
- ^ "Usage of web servers for websites". W3Techs. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2024.
- ^ "August 2015 Web Server Survey". Netcraft. 13 Ağustos 2015. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
- ^ Adelstein, Tom; Lubanovic, Bill (2007). Linux system administration. 1st. Sebastopol, CA: O'Reilly. s. 162. ISBN 9780596009526. OCLC 71808193.
- ^ "How to install OpenLiteSpeed on Rocky Linux 9 | CentLinux". www.centlinux.com. 18 Nisan 2023. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2023.
- ^ "Get OpenLiteSpeed!". 28 Ekim 2019. 14 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2019.
- ^ "August 2008 Web Server Survey". Netcraft. 29 Ağustos 2008. 1 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
- ^ "November 2016 Web Server Survey". Netcraft. 22 Kasım 2016. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
- ^ Jiang, M.; Luo, X.; Miu, T.; Hu, S.; Rao, W. (June 2017). "Are HTTP/2 Servers Ready Yet?". 2017 IEEE 37th International Conference on Distributed Computing Systems (ICDCS). ss. 1661-1671. doi:10.1109/icdcs.2017.279. ISBN 978-1-5386-1792-2.
- ^ Zimmermann, Torsten; Rüth, Jan; Wolters, Benedikt; Hohlfeld, Oliver (2017). "How HTTP/2 Pushes the Web: An Empirical Study of HTTP/2 Server Push" (PDF). IFIP Networking Conference.
- ^ "Distribution of web servers among websites that use QUIC". 26 Eylül 2024. Erişim tarihi: 26 Eylül 2024.
- ^ "Distribution of Web Servers among websites that use HTTP/3". W3techs.com. 26 Eylül 2024. Erişim tarihi: 26 Eylül 2024.
- ^ "Netcraft web server survey". Netcraft. 17 Eylül 2024. 3 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2024.
- ^ "Event-Driven vs. Process-Based Web Servers". LiteSpeed. 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
- ^ "LiteSpeed Announces QUIC Support". 11 Temmuz 2017. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2017.
- ^ "LiteSpeed Web Server Release Log". 12 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2025.