Lepa Radić
| Lepa Radić | |
|---|---|
 Lepa Radić | |
| Doğum | 19 Aralık 1925 Gašnica, Bosanska Gradiska, Sırplar, Hırvatlar ve Sloven Krallığı |
| Ölüm | 08 Şubat 1943 (17 yaşında) Bosanska Krupa, Bağımsız Hırvatistan Devleti |
| Bağlılığı | Yugoslavya |
| Branşı | Yugoslav Partizanlar |
| Hizmet yılları | 1941–1943 |
| Birimi | 7. bölük, 2. Krajiški Müfrezesi |
| Çatışma/savaşları | Yugoslavya Cephesi
|
| Ödülleri | Halk Kahramanı Nişanı |
| Akrabaları | Svetozar Radić (baba) Milan Radić (erkek kardeş) Dara Radić (kız kardeş) Vladeta Radić (amca) |
Lepa Svetozara Radić (19 Aralık 1925 - 8 Şubat 1943), İkinci Dünya Savaşı'nda Mihver güçlerine karşı direniş hareketindeki rolü nedeniyle 1951'de Halk Kahramanı Nişanı'na layık görülen Sırp kökenli bir Yugoslav Partizan ve komünistti. 17 yaşındayken Alman birliklerine ateş açtığı için idam edildi.[1]
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Radić, 19 Aralık 1925'te Bosanska Gradiška yakınlarındaki Gašnica köyünde Sırp bir ailede doğdu.[2][3] Yakındaki Bistrica'daki ilkokuldan mezun olduktan sonra Bosanska Krupa'daki Kadın El Sanatları Okulu'nun birinci sınıfına gitti ve geri kalan öğrenimini Bosanska Gradiška'daki okulda tamamladı.[4]
Bir öğrenci olarak sıkı çalışmaya ve ciddiyete sahipti.[4] Temel düşüncelerini işçi hareketinde yer alan amcası Vladeta Radić'in etkisi altında geliştirdi.[5] Yugoslavya Komünist Gençlik Birliği'ne (SKOJ) üye oldu ve 1941'de 15 yaşındayken Yugoslavya Komünist Partisi'ne katıldı.
II. Dünya Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]10 Nisan 1941'de Yugoslavya'nın işgalinden sonra Mihver güçleri, Bosanska Gradiška ve çevresini kapsayan Bağımsız Hırvatistan Devleti'ni kurdu.
Kasım 1941'de Lepa Radić ve diğer aile üyeleri Ustaše tarafından tutuklandı.[5] ancak partizan arkadaşlarının yardımıyla Lepa ve kız kardeşi Dara, 23 Aralık 1941'de hapishaneden ɡizlice kaçmayı başardılar.[4] Kaçışının ardından 2. Krajiški Müfrezesinin 7. partizan bölüğüne katıldı.[4]
Şubat 1943'te Lepa Radić, Neretva savaşında yaralıların Grmeč'teki bir sığınağa nakledilmesinden sorumluydu. 7. SS Gönüllü Dağ Tümeni Prinz Eugen'e karşı mücadele ederken yakalandı ve Bosanska Krupa'ya götürüldü, burada kendisinden bilgi almak amacıyla birkaç gün işkence gördükten sonra asılarak ölüm cezasına çarptırıldı.
Lepa Radić idam sehpasında, boynundaki ilmikle haykırarak şunları söyledi: "Yaşasın Komünist Parti ve partizanlar! Özgürlüğünüz için savaşın millet! Kötülere teslim olmayın! Öldürüleceğim ama intikamımı alacak olanlar var!".[6][7] Darağacındaki son anlarında Almanlar, sığınaktaki Komünist Parti liderlerinin ve üyelerinin isimlerini vermesi karşılığında hayatını bağışlamayı teklif etti, ancak o bu teklifi şu sözlerle reddetti: "Ben Halkımın haini değilim. Sorduğunuz kişiler, siz kötülük yapanları son adama kadar yok etmeyi başardıklarında ortaya çıkacaklar."[8] Lepa Radić halka açık bir şekilde idam edildiğinde yalnızca 17 yaşındaydı.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Lepa Radić'in asılması, Şubat 1943 -
Lepa Radić asıldıktan sonra -
Doğum yeri Gasnica'da, orijinal ev savaşta yıkıldı -
Bistrica'nın parkındaki Lepa Radić'in büstü
.jpg)
.jpg)
daha fazla okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bjelić, Krste; Svirčić, Zdenko (1980). Heroine Jugoslavije [Heroines of Yugoslavia] (Hırvatça). Zagreb: Spektar. OCLC 439136119.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Jancar-Webster, Barbara (1990). Women & revolution in Yugoslavia, 1941-1945. Arden Press. s. 100. ISBN 0-912869-10-0.
- ^ Tapalaga ✒️, Andrei (29 Ekim 2019). "The Bravery of Yugoslavian Partisans". Medium (İngilizce). 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020.
- ^ Britain, Young Communist League of (11 Şubat 2019). "International Women's Day 2019: Lepa Radić". Young Communist League of Britain (İngilizce). 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020.
- ^ a b c d Jasmina Čaušević, (Ed.) (2014). Women Documented: Women and Public Life in Bosnia and Herzegovina in the 20th century (PDF). Gender Edition. 4. Saraybosna: Sarajevo Open Center. ss. 46-47. ISBN 978-9958-536-19-9. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Nisan 2024.
|ad=eksik (yardım) - ^ a b "Radić Svetozara Lepa". Narodni heroji Jugoslavije [National Heroes of Yugoslavia] (Sırp-Hırvatça). Belgrad: Mladost. 1975.
- ^ "The Bravery of Yugoslavian Partisans". Medium.com. 1 Aralık 2020. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Lepa Radić, Teenage Hero Of Yugoslavian Resistance". historicmysteries.com. 22 Ekim 2020. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kovačević, Dušanka (1977). Women of Yugoslavia in the National Liberation War. Belgrad: Conference for Social Activities of Yugoslav Women. s. 45. OCLC 22230663.