Laz İbrahim Hoca
Laz İbrahim Hoca, Şeyh Esat tarafından Menemen İsyanını organize ettirmesiyle tanınan Nakşibendi tarikatı üyesi ve Manisa imamı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Salih Efendi'nin çocuğu olan Laz İbrahim, aslen Rize'nin Karadere ilçesindedi.[1] Etnik Laz olmayan Laz İbrahim, Doğu Karadenizli olduğu için Laz İbrahim Hoca olarak biliniyordu. Laz İbrahim Hoca, Manisa Askerî Hastanesi'nde tabur imamlığı yapmasıyla bölgede tanındı. Bu görevleri sırasında daha fazla taraftar toplayabilmek için Manisa, Horozköy'de bir cami yaptırdı ve vaazler verdi. Vaazlerinde Nakşibendi tarikatını yaymaya amaçlayan Laz İbrahim Hoca, aynı zamanda Cumhuriyet ve inkılâplar aleyhine konuşmalar yaptı. 16-17 yaşlarındaki gençleri militan olarak kullanmak için çevresinde topladı.[2] Emekli olduktan sonra daha fazla destekçi bulmak için, Karadeniz sahili, Bursa, Kayseri, Balıkesir ve Bergama'yı dolaştı. Tanınan bir kişi olduğundan dolayı Şeyh Esat tarafından Menemen İsyanını organize ettirmesi Manisa'ya "Baş Halife" olarak atandı. Derviş Mehmed ile birlikte bölge halkını kışkırttı. Divanıharpte yargılanarak idam cezasına mahkûm edildi. 4 Şubat 1931 tarihinde idam edilen Laz İbrahim Hoca, idamından önce abdest alarak namaz kılmak istediğini söyledi. Son sözünde ise Şeyh Esat'ın yanına gömülmek istediğini üç kez tekrar etti.[3] Laz İbrahim'in iddianamesinde Şeyh Esat'la bağlantısını gösteren 2 mektup yer almaktaydı.[4]
Ölmeden önce Reis-il Kurra Abdurrahman Gürses'e şöyle söyledi:[5]
Asılacağıma üzülmüyorum. Ancak Rize'de benden başka talebelerime ders verecek hoca yok. Eğer asılırsam talebelerim derslerinden mahrum kalacak, ben asıl ona üzülüyorum.
— Laz İbrahim Hoca
Laz İbrahim Hoca, bir tarikat toplantısında Mustafa Fehmi Kubilay'ı öldüren Giritli Derviş Mehmed'in Mehdîliğini ilân etmişti.[6]
Kişisel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Laz İbrahim Hoca, evli ve 4 çocuk babası idi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022.
- ^ https://www.duzceyerelhaber.com/mustafa-armagan/28976-menemen%E2%80%99de-ajanlar-cirit-atiyordu 19 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.!
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022.