Kutsal şehit
Kutsal şehit veya hiyeromarti (Yunanca: Ὁ Ἱερομάρτυρας, Latince: sanctus martyr), Doğu Ortodoks geleneğinde, bir, piskopos veya papaz olan bir şehittir (inançları uğruna ölen kişi). Benzer şekilde, rahip olan bir keşişe hiyeromonk denir.
Bir kutsal şehit (hiyeromarti) ile bir şehit arasındaki fark, ilkinin aynı zamanda din adamı olmasıdır. Kutsal şehitler, özel bir aziz rütbesi teşkil etmezler ve İlahi Ayin'de diğer şehitlerle birlikte anılırlar. Doğu Ortodoks Kilisesi'nde, hazırlık ayini sırasında (proskomedia), diğer şehitler için olduğu gibi, dokuz parçadan oluşan prosfora beşinci parçacık çıkarılır.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yüzyılların bazı azizleri, Hristiyan Doğu'da hiyeromarti olarak saygı görür:
- Aziz Haralambos, 202'de Roma İmparatoru Septimius Severus (193-211) döneminde işkence ile öldürüldü;
- Ankiralı Basileios, 362-363'te Flavius Claudius Julianus'un hükümdarlığında öldü;
- Sebasteli Vlas, 4. yüzyılda öldürüldü;
- Ankiralı Klementos, 312'de Maximinus Daia'nın komutası altında öldürüldü;
- Antakyalı İgnatius, İmparator Trajan'ın emriyle aslanlar tarafından parçalandı;
- Kartacalı Siprianus, 258'de öldürüldü;
- Papa Aziz I. Clemens, Trajan'ın emriyle Hersonisos'a sürgün edildi ve denizde boğuldu;
- Bergamalı Antipas, Birçok paganın Hristiyanlığa geçmesinin cezası olarak bir Phalaris boğasına atıldı.