Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi

Kudüs Patrikhanesi
Kudüs Patrikhanesi
	Kudüs Patrikhanesi Günümüzdeki patrik III. Teofilos
Kurucu	Havariler
Bağımsızlık	Havariler Çağı
Başpiskopos	Kutsal Kent Kudüs ve Tüm Filistin, İsrail, Suriye ve Ürdün Nehri'nin ötesi, Kenan ve Kutsal Zion'un Patriği III. Teofilos
Merkezi	Kudüs
Tasarrufu	İsrail, Filistin, Ürdün
Dil	Yunanca, Arapça, İngilizce
Üyesi	~500.000

Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi (Yunanca: Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων, Patriarhion Hierosolimon, Arapça: كنيسة الروم الأرثوذكس في القدس Kanisatt Ar-rum al-Urtudoks fi al-Quds) Bizans Riti'ne bağlı otosefal bir Doğu Ortodoks Kilisesi'dir. Doğu Ortodoks'lar tarafından tüm Hristiyanlık'ın doğum yeri olan kilisenin günümüzdeki patriği III. Teofilos'tur.^[1]

Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi, Hristiyanlığın en eski ve en saygın dini kurumlarından biridir. 451 yılında Kadıköy Konsili'nde Doğu Kiliseleri'nin yerel hiyerarşisinde müstakil bir patriklik statüsü kazanmıştır.^[2]

Patrikhane, özellikle Kutsal Kabir Kilisesi'nin korunması ve yönetimiyle tanınır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Yavuz Sultan Selim'in Kudüs'ü fethetmesiyle Osmanlı hâkimiyetine girmiş ve birçok imtiyaz ve muafiyetler tanınmıştır. 1856 Islahat Fermanı'nın getirdiği yeniliklerle birlikte, 1875 yılında Kudüs Rum Patrikhanesi Nizamnamesi hazırlanmıştır.^[3]

Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi, tarih boyunca dini ve politik zorluklarla karşılaşmıştır. Özellikle 1908-1914 yılları arasında, Rum ve Arap Ortodokslar arasında patrikhanenin idaresine katılım mücadelesi yaşanmış ve bu süreç Osmanlı Devleti'nin müdahalesini gerektirmiştir.^[4]

20 Ekim 2023 tarihinde İsrail'in Gazze'deki ibadethanelerine yönelik saldırıları patrikhane tarafından kınanmıştır.^[5]

Kaynakça

^ "III. Theophilos". 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2025.
^ "Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi". Hakkârili Nasturilerin Osmanlı Merkez Otoritesi İle İlişkileri. Dergipark. 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Osmanlı tarafından tanınan muafiyet ve haklar". Kudüs Rum Patrikhanesi. Dergi Park Akademi, 2. Sayı 28. sayı. 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Ocak 2025.
^ "Arapçılık ve Helencilik Arasında Osmanlı Devleti: Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi Krizi (1908-1914)". Osmanlı Araştırmaları, İSAM, 60. Sayı. 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Ocak 2025.
^ "Patrikhane insani kurumlara yapılan saldırıyı kınadı". 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2025.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Resmî site (Yunanca)

[1] "III. Theophilos". 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2025.

[2] "Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi". Hakkârili Nasturilerin Osmanlı Merkez Otoritesi İle İlişkileri. Dergipark. 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Osmanlı tarafından tanınan muafiyet ve haklar". Kudüs Rum Patrikhanesi. Dergi Park Akademi, 2. Sayı 28. sayı. 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Ocak 2025.

[4] "Arapçılık ve Helencilik Arasında Osmanlı Devleti: Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi Krizi (1908-1914)". Osmanlı Araştırmaları, İSAM, 60. Sayı. 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Ocak 2025.

[5] "Patrikhane insani kurumlara yapılan saldırıyı kınadı". 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2025.

[note_n1-6] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Otosefal veya özerkliği evrensel olarak kabul edilmez.

[note_n2-7] Rus Ortodoks Kilisesi'nin yarı-özerk parçası olduğundan evrensel olarak kabul edilmez.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

g t d Doğu Ortodoks Kilisesi
Dört eski patriklik	İstanbul İskenderiye Antakya Kudüs
Patrikhaneler	Rusya Gürcistan Bulgaristan Sırbistan Romanya
Otosefal kiliseler	Kıbrıs Yunanistan Polonya Arnavutluk Çek Toprakları ve Slovakya Amerika^[1] Ukrayna
Özerk kiliseler	Sina Girit Finlandiya Estonya^[1] Kore Japonya^[1] Çin^[1] Ukrayna Ohri Batı Avrupa^[1] Besarabya^[1] Moldova^[1] RDROK^[2]
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Otosefal veya özerkliği evrensel olarak kabul edilmez. ^ Rus Ortodoks Kilisesi'nin yarı-özerk parçası olduğundan evrensel olarak kabul edilmez.