Kim Tu-bong
| Kim Tu-bong | |
|---|---|
| |
| Kuzey Kore İşçi Partisi Merkez Komitesi Başkanı | |
| Görev süresi 28 Ağustos 1946 - 30 Haziran 1949 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Kim Il Sung |
| Yüksek Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı | |
| Görev süresi 9 Eylül 1948 - 20 Eylül 1957 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Choe Yong-gon |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 16 Şubat 1889 Busan, Joseon |
| Ölüm | Mart 1958 ve 1960 arası (69–71 yaş) Kuzey Kore |
| Milliyeti | Kuzey Koreli |
| Partisi | Kore İşçi Partisi |
| Diğer siyasi bağlantıları |
Kore Komünist Partisi (1925–1946) Kuzey Kore İşçi Partisi (1946–1949) |
Kim Tu-bong (Korece: 김두봉) (d. 16 Şubat 1889 - ö. Mart 1958 veya sonrası) Koreli dilbilimci ve siyasetçi. Kim, Asya ülkesi Kuzey Kore'de 1946'dan 1949'a kadar Kuzey Kore İşçi Partisi'nin (günümüz Kore İşçi Partisi'nin iki öncülünden biri, diğeri Güney Kore İşçi Partisi'dir ) ilk başkanıydı. Güney Kore tarihinde dilbilimci, akademisyen, devrimci ve siyasetçi olarak tanındı. En ünlü eserini Ju Sigyeong döneminde yapmış, daha sonra 1 Mart Hareketi'ne katıldıktan sonra dönemin diğer Kore liderleriyle birlikte Çin'de sürgünde geçici bir hükûmet kurmuş ve komünist inançlarından dolayı Kuzey Kore'nin ilk komünist hükûmetinde önemli rol oynamıştır.
Sürgünden döndüklerinde, Yenan fraksiyonunun diğer üyeleriyle birlikte Yeni Halk Partisi'ni kurdular. 1946 yılında Yeni Halk Partisi'nin Kuzey Kore İşçi Partisi'yle (WPNK) birleşmesinin ardından 1. WPNK Kongresi'nde WPNK Başkanı oldu. 1948-1957 yılları arasında Kuzey Kore'nin ilk devlet başkanı (Yüksek Halk Meclisi Başkanlığı) oldu. Güney Kore'de en çok Korece dilbilimin, özellikle Hangul'un kurulması yolundaki çalışmalarıyla hatırlanmaktadır. Hem politik hem de dilsel çalışmalarının büyük bir kısmını sürgündeki Kore hükûmetiyle birlikte Çin'de yaşarken yapmıştır. Baekyeon mahlasıyla da tanınır. 1957 yılında Kim Il Sung tarafından tasfiye edildi.
Erken çocukluk ve eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]2 Şubat 1889'da Güney Kore'nin Güney Gyeongsang eyaletinde, günümüzdeki Busan yakınlarında doğdu ve imparatorluk yönetimi sırasında ilk yıllarını evde eğitim görerek geçirdi. 20 yaşında (1908) Seul'e taşınarak hem Geho okuluna hem de Baechae okuluna gitti ve aynı yıl Bogo Lisesi'nden mezun oldu. Seul'de bulunduğu sırada 1913 yılında Kore Gençlik Örgütü'ne katıldı ve ertesi yıl (1914) Baechae okulundan ayrıldı. Aynı zamanda So nyoun dergisinin editörlüğünü de yaptı.
Erken dilbilimsel çalışma
[değiştir | kaynağı değiştir]Kim Tu-bong, 1908 yılında Bosungkobo'dan (Bosung Koleji) mezun olduktan sonra, o sıralarda Hangul'un incelenmesine başlayan ve daha sonra ismini Hangul olarak anacak olan (Kral Sejong'un 15. yüzyılda yaptığı Kore alfabesi) dilbilim profesörü Ju Sigyeong ile yakın bir şekilde çalıştı. Aynı zamanda öğretmenlik de yaptı. 1916 yılında zamanının çoğunu ilk Korece sözlük olan MalMoi'yi derlemeye harcadı.
Şanghay ve sürgündeki Kore hükûmeti
[değiştir | kaynağı değiştir]
1919'daki 1 Mart Hareketi'nden sonra o ve bağımsızlık kulübünün diğer üyeleri Çin'e kaçtılar ve Nisan 1919'da Şanghay'da geçici bir hükûmet kurdular. Bu dönemde ilk kez komünizmle tanıştı ve 1920'de önce Demokrat Parti'yi destekledikten sonra nihayet komünizmi kabul etti. 1924 yılında Çocuk Eğitimi ve Öğretimi Dairesi'ne atandı ve başkanlığını yürüttü, ayrıca Kore ve Kore Tarihi dersleri verdi. Japonların Çin'i işgal etmesinin ardından, o ve Şanghay'daki Kore hükûmetinin diğer üyeleri Çin Komünist Partisi'nin merkezi olan Yan'an'a kaçtılar ve Kim, bağımsızlık kulübünün başkanı ve hem komünist hem de demokratik fikirlerin çatışan görüşlerini birleştirmede çok önemli bir figür oldu.
Eve dönüş ve yeni hükûmet
[değiştir | kaynağı değiştir]
II. Dünya Savaşı'nı izleyen Aralık ayında ve Japonya'nın teslim olmasıyla (15 Ağustos 1945) Kim Tu-bong ve diğer üyeler artık bölünmüş olan Kore'ye geri döndüler. O dönemde komünist düşünceye sahip pek çok kişi gibi Kim Tu-bong ve diğer komünist liderler de Sovyet işgali altındaki Kuzey Kore'de ikâmet ettiler. Şubat 1946'da Kim Tu-bong yeni Halk Partisi'nin başkanı oldu. Aynı yılın ağustos ayında birleşerek İşçi Partisi'ni kurdular. 1948'de başkan oldu, ancak asıl güç başlangıçtan itibaren başbakan Kim Il Sung'un elindeydi.
Kim Il Sung, 1949'da İşçi Partisi'nin güneydeki muadiliyle birleşmesinin ardından partinin başkanlığına geldi ve böylece ismen olduğu kadar fiilen de ülkenin lideri oldu. Komünist devletlerin çoğunda parti liderinin ülkedeki en güçlü adam olduğu düşünülür.
Kaybolma ve ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Kore Savaşı'ndan sonra Kim Tu-bong hükûmette yararlılığını göstermişti ve gerçek ya da hayal ürünü olsun, birçok bilim insanı onun Kim Il Sung'un diktatörlüğüne yönelik algılanan bir tehdit haline geldiğine inanıyor. Hayatının ilerleyen dönemlerinde kendisinden çok daha genç bir kadınla evlenmesi nedeniyle bunun bir skandalla ilgili olduğu yönünde söylentiler çıkmaya başladı. Sebebi ne olursa olsun, Mart 1958'de tasfiye edildi,[1] 1956 Ağustos Fraksiyonu Olayı'na [2] karıştığı iddiasıyla. Kim Il Sung'un diğer pek çok siyasi rakibi gibi, ağır işçiliğe mi yoksa sürgüne mi mahkûm edildiğine dair hiçbir kayıt olmadan ortadan kayboldu. Kim'in ya idam edildiğine ya da 1960'larda Kuzey Kore'de gözaltındayken öldüğüne inanılıyor.[3]
Popüler kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1981-82 TV dizisi 1. Cumhuriyet'te aktör Park Yeong-ji tarafından canlandırılmıştır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Soğuk Savaş
- Kore Bağımsızlık Hareketi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Journal of Korean Affairs". 22 Mayıs 1975. 27 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Armstrong, Charles K. (18 Haziran 2013). Tyranny of the Weak: North Korea and the World, 1950–1992. Cornell University Press. ISBN 9780801468933 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Lanʹkov, Andreĭ Nikolaevich (22 Mayıs 2018). From Stalin to Kim Il Song: The Formation of North Korea, 1945-1960. Hurst & Company. ISBN 9781850655633 – Google Books vasıtasıyla.
- Dae-Sook Suh. Kim Il Sung: Kuzey Kore Lideri . Columbia Üniversitesi Yayınları, 1988. sayfa. 351
- ve Kim Dubong (김두봉). Naver encolopidia. 20 Kasım 2013. http://terms.naver.com/ .
