Karolenj minüskülü
Karolenj minüskülü veya Caroline minüskülü, Orta Çağ Avrupa döneminde, Hieronymus'un Vulgata İncilindeki Latin alfabesinin bir bölgeden diğerine okuryazar sınıf tarafından kolayca tanınabilmesi için gelişmiş bir yazı çeşididir. Bu yazının, Paris'in yaklaşık 150 kilometre (95 mil) kuzeyinde bulunan Corbie Manastırı’ndaki Benedikten keşişlerin skriptoriumunda 778'den önce ortaya çıktığı düşünülür ve daha sonra Karolenj Rönesansı’nda geniş kullanım için York'lu Alcuin tarafından geliştirilmiştir.[1][2][3]
Alcuin'in kendisi hâlâ Karolenj minüskülünün öncüsü olan bir yazı biçimiyle yazıyordu; bu yazı yaklaşık üç yüzyıl boyunca yavaşça gelişmiştir. El yazmalarının kopyalanması, korunması ve bu yazının sürdürülmesinden büyük ihtimalle kendisi sorumluydu.[4] Karolenj minüskülü, yaklaşık 800 ile 1200 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu'nda kullanıldı.[5] El yazmaları (kodeksler), Hristiyan metinleri ve eğitim materyalleri Karolenj minüskülü ile yazılmıştır.[6]
Gotik (blackletter) yazı biçimi bu yazıdan geliştikten sonra Karolenj minüskülü kullanım dışı kaldı. Ancak 14. yüzyıl İtalyan Rönesansı’nda gelişen hümanist minüskül yazısı da yine Karolenj minüskülünden türetildi. Bu gelişim hattı sayesinde Karolenj minüskülü, günümüzde kullanılan Latin harfli yazı karakterlerinin ve modern tipografilerin doğrudan atasıdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Carolingian Minuscule Predates Charlemagne - Communications and Marketing - Heidelberg University". uni-heidelberg.de. 24 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2025.
- ^ "Carolingian minuscule | Scripture, Charlemagne, Monasteries | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 15 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2025.
- ^ Knox, E.L. Skip. "The Carolingian Empire". history.boisestate.edu. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2025.
- ^ "Carolingian minuscule alcuin". 6 Ekim 2025 tarihinde [books.google.com/books?id=YNDYDwAAQBAJ&q=Carolingian+minuscule+alcuin&pg=PP143 kaynağından]
|url=değerini kontrol edin (yardım) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2025. - ^ Morison, Stanley (2009). Selected Essays on the History of Letter-forms in Manuscript and Print (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-18316-1.
- ^ Bowen, James (24 Ekim 2018). Hist West Educ:Civil Europe V2 (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-136-50096-1.
