Kara Ocak

Kara Ocak
Kara Ocak
Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Birinci Karabağ Savaşı
	Şehitler Hiyabanı, 20 Ocak 1992
Bölge	Bakü, Azerbaycan SSC
Tarih	19-20 Ocak 1990
Hedef	Azerbaycanlı siviller
Saldırı türü	Katliam
Ölü	131-170
Yaralı	700-800
İşleyenler	Sovyet Ordusu
Saldırganlar	26.000 Sovyet askeri
Sebep	Azerbaycan Halk Cephesi Partisi'nin iktidarı ele geçirmek istemesi ve Bakü'de yerli Ermeniler'e karşı katliamlar

Kara Ocak^[4] (Azerbaycanca: Qara Yanvar), Kara Cumartesi^[5] veya 20 Ocak faciası,^[6] 1990 Ocağı'nda 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliamdır.

Arka plan

Bu katliama "Kara Ocak" denmektedir ve asıl neden ise Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti talepleri ile alakalıdır. Ermenilerin artan toprak talepleri karşısında büyük bir Azerbaycanlı kitlesi tepki göstermiş ve "Ermeniler Dışarı" sloganları atarak yürüyüşler tertiplemişlerdi. Buna misilleme olarak Ermenistan’da yaşayan çok sayıda Azerbaycanlı kovulmuştu.^[7]^[8]

Sovyet Ordusunun Bakü'ye girmesi

13 Ocak 1990'da başlatılan Bakü Katliamını durdurmak için Sovyet Ordusu Bakü'ye girerek isyanı kanlı bir biçimde bastırdı. Sovyet birlikleri, 20 Ocak 1990'da Ermenileri korumak iddiası ile Bakü'ye giderek 143 kişiyi öldürdü.^[9] Sovyet Ordusunun sert müdahalesi Azerbaycan halkında büyük tepkilere sebep oldu. Bu bastırmayı protesto eden Azerbaycanlıları cezalandırmaktan öte, artan milliyetçi akımları ve bağımsızlık girişiminde bulunabilecek tüm Sovyet cumhuriyetlerine bir göz dağı niteliğindeydi. Ancak bu taktik geri tepti ve Sovyet yönetimi altındaki Azerbaycan'da, diğer Sovyet Cumhuriyetlerinde de olduğu gibi, milliyetçilik akımını ve bağımsızlık talebini hızlandırarak, Azerbaycan halkında Sovyet yönetiminin topluca reddine neden oldu ve Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırdı.^[10]^[11]

Fotoğraf galerisi

Ayrıca bakınız

Azerilere yapılmış katliamlar listesi

Kaynakça

^ Bill Keller (28 January 1990). "UPHEAVAL IN THE EAST: SOVIET UNION; Force as a Last Resort: Armed Power Salvages Moscow's Facing Authority",The New York Times
^ Thomas, De Waal (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. New York and London: New York University Press. pp. 90–93.
^ Robert Kushen, Conflict in the Soviet Union: Black January in Azerbaidzhan, 1991, Human Rights Watch, ISBN 1-56432-027-8, sf. 7.
^ "Okan Yeşilot, Değişen dünya düzeninde Kafkasya, Kitabevi, 2005, ISBN 975-9173-10-7, s. 131". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010.
^ "Kara Ocak, Kara Cumartesi." 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.
^ "XI. Türk Tarih Kongresi: Ankara, 5 - 9 Eylül 1990". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010.
^ İrfan Ülkü, Bağımsızlıktan Sonra Azerbaycan, İstanbul: Doğan Kitap, 2000, s.50.
^ "Wayback Machine" (PDF). 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.
^ Kerim Yıldız, Deborah Russo, Azerbaycan-Ermenistan İnsan Hakları-Etik Azınlıklar, Scala Yayıncılık, Aralık 2000, s. 51.
^ Azerbaycan'da 'Kara Ocak'ın 20. yıldönümü 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 20 Ocak 2010
^ "Upheaval in the East; Troops Seek to Calm Azerbaijan; Soviets Debate Cause of Violence". 5 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.

Dış bağlantılar

http://azerworld.info/modules/news/article.php?item_id=28^{[ölü/kırık bağlantı]}
http://january20.net/ 15 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
http://www.newsazerbaijan.ru/obsh/20080119/42111768.html 24 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Черный январь в Баку 22 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Black January: Baku (1990) / Azerbaijan International (Spring 1998) 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
https://web.archive.org/web/20100317112443/http://www.january20.net/
http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/1477933.stm 2 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Bill Keller (28 January 1990). "UPHEAVAL IN THE EAST: SOVIET UNION; Force as a Last Resort: Armed Power Salvages Moscow's Facing Authority",The New York Times

[2] Thomas, De Waal (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. New York and London: New York University Press. pp. 90–93.

[3] Robert Kushen, Conflict in the Soviet Union: Black January in Azerbaidzhan, 1991, Human Rights Watch, ISBN 1-56432-027-8, sf. 7.

[4] "Okan Yeşilot, Değişen dünya düzeninde Kafkasya, Kitabevi, 2005, ISBN 975-9173-10-7, s. 131". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010.

[5] "Kara Ocak, Kara Cumartesi." 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.

[6] "XI. Türk Tarih Kongresi: Ankara, 5 - 9 Eylül 1990". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010.

[7] İrfan Ülkü, Bağımsızlıktan Sonra Azerbaycan, İstanbul: Doğan Kitap, 2000, s.50.

[8] "Wayback Machine" (PDF). 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.

[9] Kerim Yıldız, Deborah Russo, Azerbaycan-Ermenistan İnsan Hakları-Etik Azınlıklar, Scala Yayıncılık, Aralık 2000, s. 51.

[10] Azerbaycan'da 'Kara Ocak'ın 20. yıldönümü 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 20 Ocak 2010

[11] "Upheaval in the East; Troops Seek to Calm Azerbaijan; Soviets Debate Cause of Violence". 5 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

g t d Doğu Bloku
Oluşum	Yalta Konferansı Sovyetler Birliği'nin askeri işgalleri Besarabya ve Kuzey Bukovina'nın Sovyetlerce işgali Baltık devletlerinin işgali Macaristan-Sovyetler Birliği ilişkileri Romanya'nın Sovyet işgali 1948 Çekoslovak darbesi Berlin Ablukası Marshall Planı'na Sovyet tepkisi Tito–Stalin ayrılığı
Sovyet müttefiki devletler	Arnavutluk Halk Cumhuriyeti (1961’e kadar) Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Çekoslovak Sosyalist Cumhuriyeti Almanya Demokratik Cumhuriyeti Macaristan Halk Cumhuriyeti Polonya Halk Cumhuriyeti Romanya Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti (1948’e kadar)
Örgütler	Kominform Komekon Varşova Paktı Dünya Sendikalar Federasyonu Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu
Ayaklanmalar ve muhalefet	Goryani Hareketi 1949 Doğu Almanya Demiryolu grevi Cazin ayaklanması 1953 Plzeň ayaklanması 1953 Doğu Almanya ayaklanması 1956 Poznań protestoları 1956 Macar Devrimi Prag Baharı / Çekoslovakya'nın Varşova Paktı tarafından işgali 1970 Polonya protestoları Haziran 1976 protestoları Dayanışma / Sovyet tepkisi / Sıkıyönetim 1981 Kosova protestoları
Koşullar	Doğu Bloku'ndan kaçış ve iltica (ilticacılar listesi) Baltık devletlerinin sovyetleştirilmesi Doğu Bloku medyası ve propagandası Doğu Bloku siyaseti Doğu Bloku ekonomileri Doğu Bloku'nda telefon dinleme
Dağılma	1989 Devrimleri Barışçıl Devrim (Die Wende) Berlin Duvarı'nın yıkılması Macaristan’da komünizmin sona ermesi Kadife Devrim Romanya Devrimi (1989) Arnavutluk’ta komünizmin sona ermesi Şarkı Devrimi Sovyetler Birliği'nin dağılması Çekoslovakya'nın dağılması Ocak 1991 Olayları (Litvanya) Ocak 1991 Olayları (Letonya) Yugoslavya'nın dağılması Yugoslav Savaşları

g t d Azerbaycan'daki resmî tatiller
Resmi	Yılbaşı tatili Dünya Kadınlar Günü Nevruz tatili Faşizme Karşı Zafer Günü Bağımsızlık Günü Ulusal Kurtuluş Günü Azerbaycan Silahlı Kuvvetler Günü Bağımsızlık Günü Ulusal Bayrak Günü Zafer Bayramı Anayasa Günü Ulusal Diriliş Günü Dünya Azerbaycanlılarının Dayanışma Günü Ramazan Bayramı Kurban Bayramı
Üzücü günler	Anma Günü Ulusal Yas Günü Hocalı Soykırımı Günü Azerbaycanlıların Soykırımı Günü
Resmi olmayan	Büyük Çil Küçük Çil Hıdırellez Suyun, ateşin, rüzgarın ve toprağın çarşambası Cadılar Bayramı 1 Nisan Şaka Günü
Eğitim	Bilgi Günü Azerbaycan Dili ve Alfabesi Günü Son Zil
Bölgesel	Kurmukoba tatili Susepan tatili Nar Bayramı
Geçmişte	28 Nisan Ulusal Bağımsızlık Günü SSCB'nin resmi tatilleri ve özel günleri
Ayrıca bkz.	İslami bayram