Kahire-İskenderiye demiryolu
Mısır’da, Kahire ile Akdeniz liman kenti İskenderiye arasında inşa edilen ve 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu topraklarında yapılan ilk demiryolu hattıdır. Aynı zamanda Afrika kıtasında kurulan ilk demiryolu olma özelliğini taşır.[1]
Bu hattın inşası, Mısır Valisi Abbas Paşa tarafından 1851 yılında İngilizlere verilen imtiyazla başlatılmıştır. Osmanlı hükümetine haber verilmeden başlatılan bu proje, Babıâli’nin tepkisine yol açmıştır. Hattın ilk bölümü olan İskenderiye-Kafr El-Zayt arası 1854’te hizmete girmiş, tamamı ise 1856 yılında açılmıştır.[2] Toplam uzunluğu yaklaşık 211 kilometredir ve inşaatı beş yılda tamamlanmıştır.[1]
Kahire-İskenderiye Demiryolu, inşa edildiği dönemde büyük stratejik ve ekonomik öneme sahipti. İngiltere, bu hat ile Hindistan’a ulaşım yolunu kısaltmayı ve Akdeniz’den Kızıldeniz’e geçişi kolaylaştırmayı hedeflemiştir. Ayrıca, hat Osmanlı İmparatorluğu’nun ihracat limanlarını ham madde bölgelerine bağlamış, tarımsal ürünlerin ve hammaddelerin limanlara taşınmasını kolaylaştırmıştır.[3]
Bu demiryolu hattı, Osmanlı İmparatorluğu’nda Batı’nın ekonomik ve siyasi etkisinin artmasına yol açmıştır. İngiltere’nin Osmanlı topraklarında elde ettiği ilk demiryolu imtiyazı olan bu hat, ilerleyen yıllarda başka demiryolu projelerine de örnek teşkil etmiştir7. 1869’da Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla birlikte hattın uluslararası önemi azalmış, ancak bölgesel taşımacılıkta rolü sürmüştür.
Kahire-İskenderiye Demiryolu, Osmanlı İmparatorluğu ve Afrika kıtasında demiryolu ulaşımının başlangıç noktasıdır. İngiliz sermayesi ve mühendisliğiyle inşa edilen hat, hem bölgesel kalkınmada hem de uluslararası ticaret yollarının şekillenmesinde belirleyici olmuştur.[2]
Dış Bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]https://atamdergi.gov.tr/tam-metin/753/tur
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "İskenderiye- Kahire Demiryolu (Osmanlı'da Demiryolları)". Ticari Hayat | Güvenilir ve Tarafsız Haber Kaynağınız. 1 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2025.
- ^ a b Demiryolu ulaşımı, 7 Mayıs 202526 Mayıs 2025
- ^ Koç, Malike Bileydi (2020). "Osmanlı Devleti Döneminde Antalya Demiryolu Hattı Projesi". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 36 (102): 1-36. doi:10.33419/aamd.815142. ISSN 1011-727X. 2 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Mayıs 2025.