Jaime Escalante
Jaime Escalante | |
|---|---|
| Dosya:Jaime Escalante 1983.jpg Jaime Escalante (1983) | |
| Doğum | 31 Aralık 1930 La Paz, Bolivya |
| Ölüm | 30 Mart 2010 (79 yaşında) Roseville, Kaliforniya, ABD |
| Milliyet |  ABD, Şablon:Bolivya |
| Meslek | Eğitimci, matematik öğretmeni |
| Evlilik | Fabiola Tapia |
| Çocuk(lar) | 2 |
Jaime Alfonso Escalante Gutiérrez (31 Aralık 1930 – 30 Mart 2010), Bolivyalı-Amerikalı eğitimci ve matematik öğretmenidir. 1974 ile 1991 yılları arasında Los Angeles'taki Garfield Lisesi'nde kalkülüs dersleri vererek, düşük gelirli ve çoğunlukla Latin kökenli öğrencilerin ileri düzey matematik sınavlarında başarı elde etmelerini sağlamıştır. Hayatı, 1988 yapımı Stand and Deliver (Türkçeye Kalk ve Diren olarak çevrilmiştir) filmine konu olmuştur.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Escalante, 31 Aralık 1930'da La Paz, Bolivya'da doğdu. Her iki ebeveyni de öğretmendi ve Aymara kökeninden gurur duyuyordu. Bolivya'da 12 yıl boyunca matematik ve fizik öğretmenliği yaptıktan sonra 1964 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. İngilizceyi kendi kendine öğrenerek yeni bir üniversite derecesi kazandı ve öğretmenliğe geri döndü.
Garfield Lisesi Yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]1974 yılında Garfield Lisesi'nde öğretmenliğe başladı. Başlangıçta öğrencilerin düşük hazırlık seviyesinden dolayı hayal kırıklığına uğrasa da, kısa sürede öğrencileri ileri düzey matematiğe yönlendirme kararı aldı. Birkaç yıl içerisinde AP Kalkülüs sınıfları oluşturarak başarılı sonuçlar elde etti. İlk kalkülüs sınıfını 1978'de açtı ve iki öğrencisi AP sınavını geçti. 1982'de 18 öğrencisi sınavı geçince ulusal basında ilgi uyandırdı. Ancak bu başarılar şüpheyle karşılandı; öğrenciler aynı soruda aynı hatayı yaptıkları için tekrar sınava girmeleri istendi. Yeniden girdiklerinde başarılarını kanıtladılar.
Ulusal Tanınma
[değiştir | kaynağı değiştir]1983 yılında 33 öğrenciden 30'u sınavı geçti. 1987'de 83 öğrenci AP Calculus AB, 12 öğrenci BC sınavını başarıyla geçti. 1988'de Stand and Deliver filmi yayınlandı. Escalante'nin öğretim yöntemleri, \"öğretmen ve öğrencinin ortak çabası\"na dayanıyordu. Ronald Reagan ve Arnold Schwarzenegger gibi isimler tarafından da ziyaret edildi. 1990 yılında Peabody Ödülü kazanan Futures adlı eğitim serisine katkıda bulundu.
Garfield'dan Ayrılışı
[değiştir | kaynağı değiştir]1991 yılında öğretmenler birliğinin eleştirileri ve idari sorunlar nedeniyle Garfield'dan ayrıldı. Ardından Sacramento'daki Hiram W. Johnson Lisesi'nde çalışmaya başladı. Escalante'nin ayrılığı sonrası programın etkisi azaldı. 1996 yılında programın yeniden canlandırılması teklifi okul yönetimi tarafından reddedildi.
Sonraki Yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]1990'larda İngilizceyle eğitim kampanyalarına destek verdi. 2001'de Bolivya'ya dönerek Cochabamba'da Universidad Privada del Valle'de ders verdi. 2010 başında mesane kanseri tedavisi için ABD'ye döndü. Tedavi masrafları için Stand and Deliver oyuncuları ve eski öğrencileri tarafından yardım kampanyası düzenlendi.
Ölümü ve Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]30 Mart 2010'da Kaliforniya'da hayatını kaybetti. Garfield Lisesi'nde anma töreni düzenlendi. Rose Hills Memorial Park'a defnedildi. 2016'da ABD Posta Servisi, kendisinin onuruna pul bastı.
Ödüller ve Onurlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1988 – Başkan Ronald Reagan'dan Eğitimde Mükemmellik Madalyası
- 1988 – Hispanic Heritage Ödülü
- 1990 – Onursal Doktora (Beşeri Bilimler) – California State University, Los Angeles
- 1990 – Onursal Hukuk Doktoru – Concordia University, Montreal
- 1990 – Onursal Hukuk Doktoru – University of Northern Colorado
- 1990 – Jefferson Ödülü: Dezavantajlılara En Büyük Katkı
- 1991 – Onursal Fen Doktoru – University of Massachusetts Boston
- 1998 – Onursal Beşeri Bilimler Doktoru – Wittenberg University
- 1998 – Free Spirit Ödülü, Freedom Forum
- 1998 – Andrés Bello Ödülü, Amerikan Devletleri Örgütü
- 1999 – Ulusal Öğretmenler Onur Listesi
- 2002 – ABD Başkanı'nın Latin Amerikalılar için Eğitim Komisyonu üyeliği
- 2005 – The Highest Office Ödülü – Center for Youth Citizenship
- 2005 – Kuzey Amerika'nın En İyi Öğretmeni – Freedom Forum
- 2014 – Escalante–Gradillas En İyi Eğitim Ödülü (ölümünden sonra)
- 2016 – ABD Posta Servisi tarafından 1. sınıf posta pulu olarak onurlandırıldı
Popüler Kültürde
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1988 yapımı Stand and Deliver filmi Escalante'nin hayatını konu alır. Edward James Olmos, Escalante'yi canlandırmış ve Oscar'a aday gösterilmiştir.
