I. Tutuş
| I. Tutuş | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Suriye Selçuklu Dımaşk Meliki | |||||
| Hüküm süresi | 1079-1095 | ||||
| Önce gelen | Atsız bin Abak el-Harezmi (Emir olarak) | ||||
| Sonra gelen | Dukak (Melik olarak) | ||||
| Suriye Selçuklu Haleb Meliki | |||||
| Hüküm süresi | 1094-1095 | ||||
| Önce gelen | Aksungur el-Hacib (Emir olarak) | ||||
| Sonra gelen | Rıdvan (Melik olarak) | ||||
| Ölüm | 1095 | ||||
| |||||
| Hanedan | Selçuklu Hanedanı | ||||
| Babası | Alp Arslan | ||||
| Dini | Sünni İslam | ||||
I. Tutuş veya Tacüddevle Ebu Said Tutuş (ö. 1095) Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın oğlu ve birinci Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Babası Büyük Selçuklu Devleti sultanı Alp Arslan'dı. Tutuş kardeşi Melikşah tarafından 1079 yılında Şam kentine Selçuklu emiri olarak tayin edildi. Ancak 1085 yılında Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurucusu olan Kutalmışoğlu Süleyman Şah Antakya'yı ele geçirdikten sonra bütün Suriye'ye sahip olmak istedi. Süleyman Şah bu amaçla Halep'i kuşattı. Kentin valisi olan İbn-i Huteyti Tutuş'tan yardım istedi. Tutuş yanına Selçukluların yetenekli kumandanlarından Artuk Bey'i (Artuklu Beyliği'nin kurucusu) alarak 4 Haziran 1086 tarihinde Halep yakınlarında Süleyman Şah'la karşılaştı (Ayn Seylem Savaşı). Süleyman Şah savaşta yaşamını kaybetti. Tutuş Halep'i eline geçirerek kendisini Suriye'nin sultanı ilan etti.
Ancak Melikşah Suriye'ye gelerek bölgeyi tekrar Büyük Selçuklu Devleti'ne bağladı. Tutuş Şam'a geri çekilmek zorunda kaldı.
Tutuş 1094 yılında Büyük Selçuklu Devleti tahtına geçen yeğeni Berkyaruk'la saltanat mücadelesine girdi. 1095 yılında Berkyaruk'un ordularıyla Rey kenti yakınlarında yaptığı savaşı kaybederek öldü. Tutuş'un ölümünden sonra küçük oğlu Dukak Şam'da saltanatını ilan etti. Bu duruma isyan eden büyük oğlu Rıdvan Halep'i ele geçirdi. Böylece Suriye Selçuklu Devleti Halep Melikliği ve Şam Melikliği olmak üzere iki kola ayrıldı.
Günümüzde Çorum ili Dodurga ilçesi sınırları içinde aynı isimde (Tutuş) bir köy vardır. Bu köyün Tutuş tarafından kurulmuş olduğu söylenmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ René Grousset, L’Empire des Steppes: Attila, Gengis-khan, Tamerlan
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Atsız bin Abak el-Harezmi (Emir olarak) |
Suriye Selçuklu Şam Meliki 1079-1095 |
Sonra gelen: Dukak (Melik olarak) |
| Önce gelen: Aksungur el-Hacib (Emir olarak) |
Suriye Selçuklu Haleb Meliki 1094-1095 |
Sonra gelen: Rıdvan (Melik olarak) |