Hubmesihi
Hubmesîhî (Chupmessahi), yani "Mesih'in müridleri", İsa'nın Allah olduğuna ve dünyanın gerçek kurtarıcısı olduğuna inananlara verilen isimdir. Bu inanca mensup olanların ince, zarif, kibar birini görünce iltifat olarak söyledikleri "Hûb mesîhîsin!" (İyi, güzel mesîhîsin) sözlerinin bir araya gelmesinden oluştuğu düşünülmektedir.
Osmanlı'da Enderun mektebindeki gençler arasında yayılmıştır. Paul Ricautbu insanların birbirlerini tanımak için özel beyaz sarıklar giydiklerini ve gizli gizli toplanarak İncil okuduklarını kaydetmektedir. Ayrıca Hubmesîhîliğin Macaristan sınırlarındaki Osmanlı askerleri ile özellikle Bosnalılar arasında da mevcudiyetinden bahseder. Molla Kâbız ve Hakîm İshak'ın da Hubmesîhîliğe mensup olduğu düşünülmektedir. T. Houtsma, Molla Kâbız'ı Hubmesîhîliğin kurucusu olarak düşünmektedir. Bir çeşit "İsevî Müslümanlık" tarzı olduğu ifade edilmektedir. Michel Balivet bu kültün kaynağının Hristiyanlık değil sufi ve Hurûfî gelenek olduğunu söyler. Franz Babinger de "diyar-ı Şark" veya "Acem" kökenli olduğunu söyler.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ahmet Yaşar Ocak - Osmanlı Toplumunda Zındıklar Ve Mülhidler