Hollanda sineması

Hollanda sineması, Avrupa'nın kuzeybatısında yer alan Hollanda Krallığı'nın film üretim ve gösterim faaliyetlerini kapsar. Sinema sanatı ülkede 19. yüzyılın sonlarında gelişmeye başlamıştır. İlk Hollanda filmi, Machiel Hendricus Laddé tarafından 1896 yılında çekilen ve bir komedi olan Gestoorde hengelaardır Hollanda sineması, özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında ülkenin tarafsızlığı sayesinde önemli bir gelişme göstermiştir. Bu dönemde, Almanya'dan kaçan yönetmenlerin de katkısıyla film üretimi artmıştır.

1930’lu yıllarda sesli filmlerin yaygınlaşmasıyla birlikte, Hollanda sinema endüstrisi kısa süreli bir canlanma yaşamış, 1934-1940 yılları arasında 37 film üretilmiştir12. Ancak İkinci Dünya Savaşı ve ülkenin Nazi Almanyası tarafından işgali, bu gelişimi sekteye uğratmıştır. Savaş sonrası dönemde ise Hollanda’da belgesel sineması ön plana çıkmıştır. Özellikle Joris Ivens, Bert Haanstra ve Herman van der Horst gibi yönetmenler, uluslararası alanda ödüller kazanmışlardır. 1957’de kurulan Hollanda Film Fonu ve ardından gelen Hollanda Film Akademisi, sektöre profesyonel bir yapı kazandırmıştır.

1960’lardan itibaren hem belgesel hem de kurmaca türünde önemli eserler verilmiş, Bert Haanstra’nın "Fanfare" (1958) filmi ve Fons Rademakers’ın "Als Twee Druppels Water" (1963) gibi yapımları dönemin öne çıkan eserleri olmuştur12. 1970’lerde Paul Verhoeven, "Turkish Delight" (1973) ve "Soldier of Orange" (1977) gibi filmlerle hem ulusal hem de uluslararası başarı elde etmiş, daha sonra Hollywood’a geçiş yapmıştır. Hollanda sineması, cinsellik ve özgürlük temalarını işleyen filmleriyle de dikkat çekmiş, toplumsal olaylara ve tarihsel süreçlere eleştirel bir bakış sunmuştur.

Belgesel geleneği günümüzde de sürmekte, Amsterdam’da her yıl düzenlenen Uluslararası Belgesel Film Festivali (IDFA), dünyanın en büyük belgesel festivallerinden biri olarak kabul edilmektedir. Hollanda sineması, küçük ölçekli bir endüstri olmasına rağmen, yenilikçi yönetmenleri ve özgün temalarıyla Avrupa sinemasında kendine özgü bir yer edinmiştir.