Hollanda Yeni Ginesi
Hollanda Yeni Ginesi, Hollanda sömürge döneminde Batı Papua (bölge) bölgesine verilen isimdi. Bugün Endonezya'ya ait olan bölge, Papua ve Batı Papua eyaletlerine ayrılmıştır (2003 yılına kadar Irian Jaya adı altında birlikte yönetilmekteydi). 1954'te Hollanda Yeni Ginesi'nin nüfusu yaklaşık 1 milyondu.[1]
Adanın doğu kısmı, 1975'te Papua Yeni Gine olarak bağımsız bir devlet olmadan önce Britanya Yeni Ginesi adıyla Birleşik Krallık kolonisiydi.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]17. yüzyılda birkaç keşif ve keşif yolculuğundan sonra 16. yüzyılda, Hollanda Doğu Hindistan Şirketi (VOC) 1660 yılında, başlangıçta boşuna, kaynak açısından zengin Yeni Gine'yi işgal etmeye çalıştı. 19. yüzyılda Hollanda, Yeni Gine üzerindeki iddialarını tekrar ileri sürdü ve 24 Ağustos 1828'de bölgeyi ele geçirerek, egemenliği altına aldı. Triton Körfezi'ndeki Fort Du Bus yakınlarında bir Hollanda yerleşimi kuruldu. Yıllar boyunca, Hollanda hükûmeti ayrıca Fakfak, Manokwari ve Merauke idarî ofislerini de inşa etti. Ancak, bölgenin iç kısımlarının büyük bir bölümü gelişmemiş olarak kaldı. 1885 ve 1895'te Yeni Gine'nin (bugünkü Papua Yeni Gine ) doğu yarısını işgal etmiş olan İngilizler ve Almanlar, Hollanda Doğu Hint Adaları'nın bir parçası olduklarını kabul ettiler.
1949 yılına kadar Hollanda Yeni Ginesi, Hollanda Doğu Hint Adaları'nın bir parçası olarak Hollanda tarafından yönetildi. Endonezya, 1949'da Endonezya Bağımsızlık Savaşı ve dolayısıyla Hollanda Doğu Hint Adaları'nın çoğu ile bağımsız hale geldiğinde, Hollanda, Hollanda Yeni Ginesi üzerindeki egemenliğini korudu. Hollanda'nın hedefi Hollanda Yeni Ginesi'ni ayrı bir ülke olarak bağımsızlığa hazırlamayarak, bölgede sömürgeci bir güç olarak kalma yönündeydi. Ancak 1954'te Hollanda-Endonezya Birliği, Yeni Gine konusundaki anlaşmazlık nedeniyle dağıldı. Hollanda'nın Yeni Gine'nin batısına yönelik politikası, öncelikle Endonezya ile siyasi ilişkilerden ve bölge üzerinde bölgesel ve ekonomik etki yaratmaya devam etme arzusundan etkilendi. Hollanda bölgeye beş bin öğretmen gönderdi. Hollanda siyasi, ticari ve sivil becerilere vurgu yaptı. İlk yerel deniz harbiyelileri 1955'te mezun oldu ve ilk ordu tugayı 1956'da faaliyete geçti.
1959'da Hollanda Yeni Ginesi'nde seçimler yapıldı ve 5 Nisan'da seçilmiş bir Raad ("Konsey") görevi devralarak, bölgeyi on yılın sonunda bağımsızlığa hazırlanmak için resmen hizmete girdi. Hollandalılar, konsey tarafından yeni bir millî marşın seçilmesini ve sabah yıldızını 1 Aralık 1961'de yeni ulusal bayrak olarak onayladılar.
Endonezya, 18 Aralık 1961 tarihinden itibaren bölgeyi zorla kendi topraklarına dahil etme adına bölgeye asker gönderdi. Endonezya ve Hollanda silahlı kuvvetleri arasında çıkan gerginlik altında bölge, Ekim 1962'de yüksek uluslararası baskı altında Birleşmiş Milletler yönetimine verildi ve ardından Mayıs 1963'te Endonezya'ya transfer edildi. Bölge, Endonezya ordusu tarafından tartışmalı bir oylamanın (Özgür Seçim Yasası) gerçekleştirilmesinin ardından 1969'da resmen ilhak edildi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dossiers zum Thema Niederländisch-Neuguinea in der Pressemappe 20. Jahrhundert der ZBW – Leibniz-Informationszentrum Wirtschaft.
- Esther Helena Arens (Aralık 2004). "Ringen um Neuguinea". Westfälische Wilhelms-Universität Münster – NiederlandeNet (Almanca).
2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bertelsmann Lexikon-Redaktion (Hrsg.): Bertelsmann Weltatlas. 36. Aufl., Bertelsmann, Gütersloh 1960, S. 339.
