Hollanda Reform Kilisesi
Hollanda Reform Kilisesi (Hollandaca : Nederlandse Hervormde Kerk NHK), Hollanda'nın en büyük Protestan kilisesi.[1] 16. yüzyıldaki Reform hareketi sırasında gelişen resmi Felemenk Reform Kilisesi'nin devamıdır.[1]
Hollanda'nın reform eğilimi, Reform hareketlerinin başlarında kendini gösterdi. I. Carlos adıyla İspanya kralı da olan Kutsal Roma-Germen imparatoru V. Karl (Şarlken) daha 1522'de Felemenk'teki Reform Hareketi'ne karşı Enkizisyon'u kurdu. Felemenklilerin İspanya'dan bağımsızlık mücadelesi, imparatorluk içinde, özgürlüğe ve dine ilişkin istemlere de dayanan bir protesto hareketi olarak başladı. Felemenk sonunda özgürlüğünü kazandı ve Reform Kilisesi kuruldu. Felemenk Reform Kilisesi'nin birinci genel sinodu 1571'de yapıldı, bunu öbür sinodlar izledi. Presbiteryen yönetim biçimini benimseyen kilisede Belçika İtikatnamesi (1561) ve Haidelberg Kateşizmi (1562) temel inanç belgeleri olarak kabul edildi.
17. yüzyılda, Tanrı'nın kurtuluşa erdireceği kullarını ezelden belirlediğine ilişkin öğreti konusunda bir ilahiyat tartışması patlak verdi. Felemenkli din bilgini Jacobus Arminius'un izleyicileri Kalvenci kader öğretisini reddederken, bir başka Felemenkli ilahiyatçı Franciscus Gomarus'un yandaşları katı bir kader yorumu öne sürdüler. Bu anlaşmazlığı çözüme bağlamak üzere toplanan Dort (Dordrecht) Sinodu (1618-1619) İtirazcılar olarak da bilinen Arminiusçuların ilahiyatını mahkûm ederek Dort Yasaları'nı benimsedi.
1789'da Felemenk Reform Kilisesi devletten ayrıldı, ama kısmen devlet denetiminde kaldı. 1816'da Kral I. Willem kiliseyi yeniden örgütleyerek adını Hollanda Reform Kilisesi biçiminde değiştirdi. 19. yüzyılda yeni ilahiyet tartışmaları kiliseden kopmalara yol açtıysa da kilise Hollanda'daki en büyük Protestan kilisesi olmayı sürdürdü.
20. yüzyılda güçlenen kilise 1951'de yeni bir tüzük benimsedi. 1960'larda, devlet okullarının din derslerini öğretim programlarından çıkarmalarından sonra birçok özel Protestan okulu kuruldu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Noll, Mark A. (2011). Protestantism : a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199560974.
