Hasta hakları
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ocak 2020) |
| Makale serilerinden |
 |
Hasta hakları, hastaların sağlık kurumları ve sağlık çalışanlarıyla ilişkilerinde bir insan ve hasta olarak sahip olduğu haklar bütünüdür.
Kapsamı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sağlık hizmetlerinden faydalanma
- Eşit hizmet alma (Dil, din, ırk, etnik köken, cinsiyet vb ayrımcılığa uğramadan hizmet alma)
- Güvenlik
- Hizmet alacağı kurumu seçme
- Hizmet göreceği personeli seçme, değiştirme
- Tedaviye rıza
- Tedaviyi reddetme
- Mahremiyet
- Bilgi edinme
- Ziyaretçi
- Refakatçi
- Rahatlık
- Dini ibadet
- Başvuru, şikayet ve dava açma
Tarihi gelişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünyada hasta hakları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1972 Amerika Hastaneler Birliği Hasta Hakları Bildirgesi: Hastanın hastalığı, sağaltım yöntemleri hakkında bilgilendirilmesi ve seçim yapma hakkının sağlaması vurgulanmıştır.
- 1981 Dünya Tıp Birliği Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi:Dünya Tıp Birliği'nin 34. Genel Kurulunda dünyadaki ilk uluslararası hasta hakları belgesidir.[1] Hekim seçme, önerilen sağaltımı kabul veya red, onulmaz hastalık durumunda onurlu biçimde ölme gibi hakları belirtmiştir.
- 1993 Hasta haklarına ilişkin ilk yasa:Finlandiya Hasta Hakları Kanunu.[1]
- 1994 Dünya Tıp Birliği Amsterdam Hasta Hakları Bildirgesi
- 1995 Dünya Tıp Birliği Bali Hasta Hakları Bildirgesi(Lizbon II Bildirgesi olarak da adlandırılır.
Türkiye'de gelişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1928 Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarz-ı İcrasına Dair Kanun
- 1960 Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi
- 1987 Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu (3359 sayılı yasa)
- 1993 İlaç Araştırmaları Hakkında Yönetmelik
- 1998 Hasta Hakları Yönetmeliği
- 1998 Türk Tabipler Birliği "Hekimlik ve Meslek Etiği Kuralları".TTB'nin 47. Büyük Kongresi'nde kabul edilmiştir.[1]
- 2003 Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge (yürürlükte değil)
- 2003 Sözleşmeli Sağlık Personelinin Uymakla Yükümlü Olduğu Mesleki ve Etik Kurallar
- 2005 Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (yürürlükte değil)
- 2014 Hasta Hakları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (8 Mayıs 2014 tarih ve 28994 sayılı Resmî Gazete)
- 2014/32 Hasta Hakları Uygulamaları Genelgesi
Türkiye'de hasta hakları
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'de hasta hakları ile ilgili olarak 01 Ağustos 1998 tarih ve 23420 sayılı Resmî Gazete'de Hasta Hakları Yönetmeliği yayınlanmıştır.[2] Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bu yönetmelikte geçen başvuru, şikayet hakkının kullanımını kolaylaştırmak için bir web sitesi hazırlamıştır. Hasta Başvuru Takip Sistemi (HBTS)'ne bağlı olan sitedir.[3] Bu siteden kişisel başvuruların takibi yapılabilir.
Ötanazi bazı ülkelerde bir insan ve hasta hakkı olarak kabul edilirken Türkiye'de yasaktır (HHY m.2-13).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Aydın, Nizamettin. "Hasta Haklarının Hukuki Boyutu". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2015.
- ^ "Hasta Hakları Yönetmeliği". Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü - Mevzuat Bilgi Sistemi - e.mevzuat. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2015.
- ^ "Hasta Başvuru Bildirim Sistemi". TC Sağlık Bakanlığı. 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dünya Tıp Birliği(DTB) (World Medical Association(WMA)) resmi sitesi (İngilizce, İsponyolca, Fransızca) 24 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.