Harry Houdini

Harry Houdini
1899 yılında Houdini
Genel bilgiler
Doğum	24 Mart 1874(1874-03-24) Budapeşte, Avusturya-Macaristan
Ölüm	31 Ekim 1926 (52 yaşında) Detroit, Michigan, ABD
Alanı	İllüzyon
Etkin yıllar	1891–1926
İmzası

Harry Houdini, asıl adı Erik Weisz (24 Mart 1874 - 31 Ekim 1926), Macar asıllı Amerikalı illüzyonist. Özellikle, bağlı durumda girdiği kilitli bir sandıktan kurtulma numarasıyla ünlüdür.

İlk yılları

Macaristan'dan ABD'ye göç etmiş bir hahamın oğluydu. Ebeveynleri Haham Mayer Sámuel Weisz (1829–1892) ve Cecília Steiner'dı (1841–1913). Houdini, yedi çocuğun dördüncüsüydü. 1880 nüfus sayımına göre aile, günümüzde Houdini Plaza olarak bilinen Appleton Caddesi'nde yaşıyordu. 6 Haziran 1882'de Haham Weiss Amerikan vatandaşı oldu. 1882'de işini kaybedince Haham Weiss ve ailesi Milwaukee'ye taşındı ve büyük bir yoksulluğa düştü. 1887'de Haham Weiss, New York'a taşındı ve burada Doğu 79. Cadde'de bir pansiyonda yaşadılar. Haham Weiss kalıcı bir ev bulduktan sonra ailenin geri kalanı da ona katıldı. Erik Weisz ise ev ekonomisine katkı için küçük yaşta trapezciliğe başladı.

Kariyeri

Bir süre illüzyonist Emil Jarrow'dan dersler aldı. Weisz profesyonel bir sihirbaz olmaya karar verdiğinde, Fransız sihirbaz Jean-Eugène Houdin'in adıyla İngiliz sihirbaz Harry Keller'ın isimlerini birleştirerek Harry Houdini adını aldı. 1894'te evlendiği Wilhelmina Rahner, sonraları Beatrice Houdini adıyla sahne gösterilerinde kendisine yardımcı oldu.

Kariyerinin ilk dönemlerinde para almadan gösteriler düzenleyen Houdini, menajer Martin Beck ile tanışmasıyla kariyeri değişti. Houdini'nin kelepçe gösterisinden etkilenen Beck, ona kaçış gösterilerine odaklanmasını tavsiye etti ve onu Orpheum vodvil sahnelerine dahil etti. Aylar içinde, ülkenin en iyi vodvil salonlarında sahne almaya başladı. Beck, 1900'de Houdini'nin Avrupa turnesini ayarladı. Avrupa turnesindeyken zincir, kelepçe, ip gibi bağlardan ve kilitli sandıklardan kurtulma gösterileri ve tehlikeli numaralarıyla uluslararası düzeyde ün kazanmıştı. Keza Houdini, her şehirde yerel polise kendisini zincirlerle bağlamaları ve hapishanelere kilitlemeleri için meydan okudu. Bu kaçışların çoğunda önce çıplak soyuldu ve üzeri arandı. 1904'te Houdini ABD'ye döndü ve 25.000 dolara (2024'te 874.907 dolara denk geliyor) Harlem'de 278 W. 113. Cadde'de kahverengi taştan bir ev satın aldı. 21 Eylül 1912'de Almanya, Berlin'deki Circus Busch'ta Çin Su İşkence Hücresi'ni tanıttı. Ağzına kadar suyla dolu, kilitli, cam ve çelik bir dolaba baş aşağı asıldı ve üç dakikadan fazla nefesini tuttu. Hayatının geri kalanında bu kaçışı gerçekleştirmeye devam etti.

Temmuz 1926'da Houdini, Amerikan Sihirbazlar Derneği'nin dokuzuncu kez üst üste başkanı seçildi.

Encyclopedia Britannica'nın 13. basımına (1926) yazdığı gözbağcılık maddesinde, başarısını bir ölçüde büyük fiziksel gücüne ve hafif çarpık bacaklı oluşuna bağlıyordu. İğneleyici bir mizah anlayışı olan Houdini sonraları, Britannica okurlarının, bacaklarındaki çarpıklıkla bağlardan ve kilitlerden kurtulması arasında ilişki kurmaya çalışacaklarını umduğunu söylemişti. Tipik gösterilerinden birinde Houdini, zincirlerle bağlanmış durumda bir sandığın içine konuyor, sandık kilitlenip halatlarla bağlandıktan sonra ağırlık eklenerek bir tekneden suya bırakılıyor ve suyun altında sandıktan çıkan Houdini tekneye dönüyordu. Yine açık havada gerçekleştirdiği başka bir gösterisinde, yerden yaklaşık 23 m yükseklikte ve baş aşağı asılı durumda, üzerindeki deli gömleğinden kurtuluyordu.

1920'lerde Houdini kendisini medyumların insanların zaaflarından nasıl faydalandıklarını göstermeye yöneltti. Houdini'nin sihir eğitimi, birçok bilim insanını ve akademisyeni başarıyla kandıran sahtekârları ifşa etmesini sağladı. Doğaüstü yeteneklerini başarıyla gösterebilen herhangi bir medyuma nakit ödül teklif eden bir Scientific American komitesinin üyesiydi. Hiçbiri bunu başaramadı ve ödül asla alınamadı. Houdini, düşünce okuyanlar, medyumlar gibi doğaüstü güçleri olduğunu öne sürenlerle mücadele ederek bunların şarlatan olduğunu, doğal yollar ve çeşitli hileler kullandıklarını öne sürüyordu. Bu konuda Miracle Mongers and Their Methods (1920; Mucize Tüccarları ve Yöntemleri) ve A Magician Among the Spirits (1924; Ruhlar Arasında Bir Büyücü) adlı kitapları yazdı. Bu faaliyetler, Houdini'nin Sir Arthur Conan Doyle ile olan arkadaşlığını tehlikeye attı. Spiritüalizme sıkı sıkıya bağlı olan Doyle, Houdini'nin ifşaatlarının hiçbirine inanmayı reddetti. Doyle, Houdini'nin güçlü bir spiritüalist medyum olduğuna ve birçok gösterisini paranormal yetenekleriyle gerçekleştirdiğine ve bu yeteneklerini, çürüttüğü medyumların güçlerini engellemek için kullandığına inanmaya başladı. Bu anlaşmazlık, iki adamın kamuoyunda birbirine düşman olmasına yol açtı ve Doyle, Houdini'yi tehlikeli bir düşman olarak görmeye başladı. Bütün bunlara karşın Houdini ve karısı ilk ölenle sağ kalanın iletişim kurmaya çalışacağı bir ruh çağırma deneyi yapmaya karar verdiler. Houdini daha önce öldü ve karısı, kendi ölümünden (1943) bir süre önce deneyin başarısız olduğunu açıkladı.

Adını Fransız gözbağcı Jean-Eugéne Robert-Houdin'den alan Houdini'nin, The Unmasking of Robert-Houdin (1908; Robert Houdin'in Maskesini Çıkartmak) adlı bir kitabı daha vardır. Ayrıca Harry Houdini'nin pijama cebi (üstünde HH harfleri bulunan ve Harry Houdini'yi temsil eden) ölümünden önce 2.500 dolara fakat ölümünden sonra 3.000 dolara satılmıştır. Kenneth Silverman'in aktarımına göre Houdini, 1,65 boylarında köşeli, canlı yüz hatlarını sahip; düz tıraşlı, keskin, keskin çeneli, keskin elmacık kemikli bir yüze, parlak mavi gözlere ve kalın, kıvırcık, siyah saçlara sahip biriydi.

Ölümü

Houdini, 31 Ekim 1926'da 52 yaşında, muhtemelen apandisit ve yaklaşık bir buçuk hafta önce karnına aldığı yumruklarla ilişkili olan peritonit (karın şişmesi) nedeniyle öldü. 22 Ekim 1926'da Montreal'deki Princess Theatre'daki Houdini'nin soyunma odasında meydana gelen bir olayın görgü tanıkları, Houdini'nin ölümüne, Houdini'nin karnına defalarca vuran Jocelyn Gordon Whitehead'in (1895–1954) neden olduğunu ileri sürdüler.

Referans kitaplar

• Brandon, Ruth. The Life and Many Deaths of Harry Houdini (Seeker & Warburg, Ltd. GB, 1993) ISBN 0-8129-7042-X; ISBN 978-0-8129-7042-5 (U.S. edition): ISBN 0-679-42437-7 ISBN 978-0-679-42437-6.
• Fleischman, Sid. Escape! The Story of The Great Houdini, (Greenwillow Books, 2006). ISBN 978-0-06-085094-4.
• Gresham, William Lindsay Houdini: The Man Who Walked Through Walls (Henry Holt & Co, NY, 1959).
• Henning, Doug with Charles Reynolds. Houdini: His Legend and His Magic (Times Books, NY, 1978). ISBN 0-446-87328-4; ISBN 978-0-446-87328-4.
• Kalush, William; Sloman, Larry (Ekim 2006). The Secret Life of Houdini: The Making of America's First Superhero. Simon & Shuster. ISBN 978-0-7432-7207-0. 
• Kellock, Harold. Houdini: His Life-Story from the recollections and documents of Beatrice Houdini, (Harcourt, Brace Co., June 1928).
• Kendall, Lance. Houdini: Master of Escape (Macrae Smith & Co., NY, 1960). ISBN 0-06-092862-X.
• Meyer, M.D., Bernard C.Houdini: A Mind in Chains (E.P. Dutton & Co. NY, 1976). ISBN 0-8415-0448-2.
• Randi, James & Bert Randolph Sugar. Houdini: His Life and Art (Grosset & Dunlap, NY, 1977).ISBN 978-0-448-12546-6; ISBN 0-448-12546-3.
• Silverman, Kenneth. Houdini!!!: The Career of Ehrich Weiss 1997 ISBN 0-06-092862-X.
• Stanyon, Ellis (1901). Magic: Harry Houdini Collection. Londra: Ellis Stanyon. 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2012. 
• Williams, Beryl & Samuel Epstein. The Great Houdini: Magician Extraordinary (Julian Messner, Inc., NY, 1950).

Dış bağlantılar

• IMDb'de Harry Houdini
• Higbee, Joan. "Great Escapes". American Memory Web Site, Hosts Houdini Collection. Kongre Kütüphanesi. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2011. 
• Houdini Tribute15 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Harry Houdini: His Life and His Art 4 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Wild About Harry 15 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Timeline of Houdini's life 7 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "No Escaping Houdini"
• The Houdini Museum in Scranton Pennsylvania. 15 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• House of Deception 24 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• CFI's 10th Annual Houdini Séance – Halloween 2006
• Michigan Time Traveler, Lansing State Journal, Harry Houdini and Michigan magic. 4 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• MSNBC report on possible murder of Houdini and the attempts to exhume his body. 26 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The History Museum 5 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. AKA Houdini Exhibit.
• Houdini in Russia. (in Russian).
• Collection of Houdini's personal equipment 24 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Final Halloween Houdini Seance—audio documentary.
• Festival of Flight 25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Official website for Houdini Centenary celebrations.
• "Tricks of Fake Mediums" by Harry Houdini, Liberty, November 25, 1925
• Houdini archives in the Harry Price papers 16 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Houdini Escapes the Smithsonian 15 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.