Hamdi Akatay
Hamdi Akatay (d.1963, İzmir, Türkiye), Türk müzisyen.
Kökleri Racastan'a uzanan parmak tekniğini başta darbuka olmak üzere, bendir, kahon, tef ve kudüm gibi enstrümanlarla kendine has bir müzik icra eder. Çok sayıda albümde perküsyon icracısı olarak katkı veren sanatçı, içinde yer aldığı uluslararası projeler kapsamında Berlin Filarmoni ve Kraliyet Filarmoni orkestraları gibi senfonik orkestralara eşlik etmiş ve doğaçlama caz performansları gerçekleştirmiştir. Evrensel Darbuka Metodu (2013) adlı kitabı ile Türkiye coğrafyasına ait ritim kültürünün çeşitliliğinin anlaşılmasına katkıda bulunmuştur. İzmir'in Tepecik semtinde yaşayan Romanlardan oluşan Tepecik Filarmoni Orkestrası'nın kurucusudur.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1963 yılında İzmir'de doğdu. Babası, üç yaşında iken Yugoslavya'nın İştip kentinden göç ederek Türkiye'ye gelmiş darbukacı Memduh Akatay'dır.[1] Babası sayesinde küçük yaşta darbuka ile tanıştı. İlk defa on yaşında sahneye çıktı.[2] Çocukluk ve ilk gençlik yılları İzmir'in Konak ilçesindeki Tepecik adlı Roman mahallesinde geçti. Okul hayatı ilkokul beşinci sınıfta iken bitti.[1] İlk defa 16 yaşında iken Ferdi Tayfur'un Ekiciöver gazinosundaki bir konserinde ünlü müzisyenlerele sahne alma fırsatı buldu.[1] 1986 yılında İstanbul'a taşındı. Müzeyyen Senar, Zeki Müren, Neşet Ertaş, Orhan Gencebay ve Sezen Aksu gibi farklı türden müzikler icra eden sanatçıların albüm ve konser çalışmalarında yer aldı.[3] 1989'dan itibaren 120'den fazla albümde perküsyon icracısı olarak katkı sağladı.[4]
2003 yılında kardeşi Mehmet Akatay ile Akatay Project adlı ikiliyi kurdu.[5] Akatay Project, 2003'te ilk albümü Dest-be-desti kaydetti.[6] Albümde Mercan Dede ve Hüsnü Şenlendirici gibi tanınmış sanatçılar da yer aldı. Akatay Project çalışmalrını Akatay Project Etnik Müzik ve Akatay Ritm Grubu adlarıyla sürdürdü.
Hamdi Akatay, 2000'li yılların başlarından itibaren uluslararası projelerde yer aldı. Kültürlerin Sesi adlı proje kapsamında Berlin Filarmoni Orkestrası ile birlikte sahne aldı. Kraliyet Filarmoni Orkestrası, Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası, Katar Filarmoni Orkestrası ve Norveç Kraliyet Korosu birlikte çaldığı diğer senfonik müzik topluluklarındandır.[7][8]
Akatay, caz müziğini roman müziğine entegre etmek için de çalışmalar yaptı. 2008 yılında neyzen Kutsi Ergüner ve daha sonra Susheela Raman gibi sanatçılarla Avrupa'da çok sayıda doğaçlama caz performansı gerçekleştirdi;[9] Montrö Caz Festivali gibi festivallerde sahne aldı. Aranjör Erdal Kızılçay ile Fuat Güner ve Dağhan Baydur'un Beatles Alaturka projesinde yer alıp İngiltere'deki konserlerinde bu üçlünün arkasındaki orkestrada çaldı. Sanatçı, kendi orkestrasıyla veya farklı sanatçılara eşlik ederek Ethno Brazil, Hong Kong Sufi Caz Festivali, Rocella Jazz Festivali, Cartagena Müzik Festivali, Beatles Festivali ve Uluslararası Moskova Folk ve Etno Müzik Festivali gibi festivallerde sahne aldı.
2010 yılında, Sezen Aksu'ya bir konserde eşlik etmek üzere geldiği, kendi doğum yeri olan İzmir'in Tepecik adlı Roman mahallesinde çocukları klasik müzikle tanıtmak üzere çalışmaya başladı.[10] Yeniden İzmir'e taşınan sanatçı, Tepecik Filarmoni Orkestrası adlı bir orkestranın kuruluşuna öncülük etti. Orkestra, konserlerine 2014'te başladı. Orkestra adını, İlle de Mozart Olsun projesi ile duyurdu.[11] Bu proje kapsamında 15 kişlilik Tepecik Filarmoni Orkestrası, Wolfgang Amadeus Mozart' senfonilerini Roman müziği ile yorumladı.[12] İzmir'de Adnan Saygun Konser Salonu'ndan İstanbul'daki Babylon adlı avangard müzik mekanına kadar pek çok yerde sahne alan[13] orkestranın hikâyesi belgesel filme konu oldu. 9/8 Doğmak adlı film, Galler'in Swansea kentinde düzenlenen Uluslararası Copper Coast Film Festivalinde En İyi belgesel Ödülü'ne değer görüldü.[14]
Hamdi Akatay, çalışmaları ile Türk müziğinde bilinen 88 ritimlik ölçü menüsünü 430'a çıkardı.[1] Türk müziğinde bulunan 2/4'lük Nim Sofyan usülünden başlayıp 120/4'lük Zencir usulüne kadar olan usulleri daha evrensel hale getirmek üzere Evrensel Darbuka Metodu (2013) adlı bir kitap yazdı.[15]
Kayıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]Perküsyon icracısı olarak yer aldığı stüdyo kayıtlarından bazıları şunlardır:
- Akatay Project - Dest-be-dest (2004)
- Zeki Müren - Saklı Kayıtlar 1952-1984 (2009)
- Müzeyyen Senar - Saklı Kayıtlar 1934-1996 (2010)
- Safiye Ayla - Saklı Kayıtlar 1946 - 1985 (2013)
- Bülen Ersoy - Bir Ben Bir Allah Biliyor (2011)
- Tarkan - İkimizin Yerine (1998)
- Solvguttene, Kudsi Ergüner - Pervane (2013)
- Sezen Aksu - Perişanım Şimdi (2005)
- Ajda Pekkan - Sarıl Bana (1993)
- Candan Erçetin - Melek (2004)
- Yıldız Tilbe - Sevdasına Düşmüşem (1998)
- MFÖ - Sude
- Sertab Erener - Yeni (2001)
- Seda Sayan - Bebeğim / Sıkı Sıkı (2004)
- Neşet Ertaş - Niğde Bağları
- Demir Demirkan - Dünya Benim (2002)
- İlhan Şeşen - Neler Oluyor Bize (2001)
- Orhan Gencebay - Orhan Gencebay Klasikleri (1998)
- Orhan Gencebay - Yargısız İnfaz (2006)
- Müslüm Gürses - Paramparça (2018)
- Muazzez Ersoy - Senin İçin (2002)
- İbrahim Tatlıses - Tek Tek (2003)
- Ferdi Tayfur - Klasikleri (1995)
- Kibariye - Külkedisi - 1995
- Ahmet Özhan - Rüya (2002)
- Ebru Yaşar - Seni Anan Benim İçin Doğurmuş (1999)
- Emre Altuğ - Sensiz Olmuyor (2005)
- Aziza A. - Kendi Dünyam (2001)
- Demet Sağıroğlu - Silkelen! (2009)
- Sibel Can - Rüyalarda Buluşuruz (1989)
- Sibel Can - Meşk (2012)
- Coşkun Sabah - Bir Gün Gelecek (1998)
- Özcan Deniz - Leyla (2002)
- Ebru Gündeş - Senin Olmaya Geldim (2001)
- Muazzez Ersoy - Nostalji
- Niran Ünsal - Şarkılara Tutundum (1999)
- Kubat - Bir ayrılık Bir Yoksulluk (1999)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Ünuz, Hanzade (20 Aralık 2018). "Darbukaya aşığım". Ege'de Sonsöz. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.
- ^ "9/8'lik heyecan" (PDF). Konak. 2021. s. 72. 19 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.
- ^ "Hamdi Akatay diskografisi". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "Hamdi Akatay". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ Akgül, Özgür (2006). "Türkiye müzik piyasasında Roman müzisyenler: Mesleki örgütlenme ve kimliksel dönüşüm" (PDF). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 30 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024.
- ^ "Akatay Project". Orkestra Gruplar Tarihi. 24 Temmuz 2023. 28 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.
- ^ "Katar Filarmoni Orkestrası ve Hamdi Akatay".
- ^ "Norveç Kraliyet Korosu ve Hamdi Akatay".
- ^ "Kudsi Ergüner, Susheela Raman ve Hamdi Akatay". 30 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024.
- ^ "Güler Sabancı: Varsa yoksa Türkiye, dedik 4,6 milyon kişiye ulaştık". Ekonomim. 16 Ekim 2024. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.
- ^ Mutlu, Kubilay (25 Ağustos 2015). "Kültürel melezlik bağlamında Tepecik Filarmoni Orkestrası". Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi.
- ^ Elif DEMİRCİ (17 Kasım 2014). "İlle de Mozart olsun!". Hürriyet. 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.
- ^ Ergin, Sedat (18 Aralık 2017). "İçinden ampul çıkan darbuka ile Mozart çalınır mı?". Hürriyet. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.
- ^ "'9/8 Doğmak' filmine uluslararası ödül". Cumhuriyet. 2 Mayıs 2019. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.
- ^ "Evrensel Darbuka Metodu Hamdi Akatay". www.eskisehirmuzik.com. 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.