Hüsamettin Cindoruk

Hüsamettin Cindoruk
Hüsamettin Cindoruk
Türkiye Cumhurbaşkanı Vekili
	Görev süresi; 17 Nisan 1993 - 16 Mayıs 1993
Başbakan	Süleyman Demirel
Yerine geldiği	Turgut Özal
Yerine gelen	Süleyman Demirel
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
	Görev süresi; 16 Kasım 1991 - 1 Ekim 1995
Yerine geldiği	Kaya Erdem
Yerine gelen	İsmet Sezgin
Doğru Yol Partisi Genel Başkanı
	Görev süresi; 14 Mayıs 1985 - 24 Eylül 1987
Yerine geldiği	Yıldırım Avcı
Yerine gelen	Süleyman Demirel
Türkiye Büyük Millet Meclisi; 17 ve 19. Dönem Milletvekili
	Görev süresi; 28 Eylül 1986 - 16 Ekim 1987
Seçim bölgesi	1986 - Samsun
	Görev süresi; 14 Kasım 1991 - 4 Aralık 1995
Seçim bölgesi	1991 - Eskişehir
Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkanı
	Görev süresi; 7 Ocak 1997 - 20 Nisan 1999
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu
Yerine gelen	İsmet Sezgin
Demokrat Parti Genel Başkanı
	Görev süresi; 16 Mayıs 2009 - 15 Ocak 2011
Yerine geldiği	Süleyman Soylu
Yerine gelen	Namık Kemal Zeybek
Kişisel bilgiler
Doğum	8 Haziran 1933 (92 yaşında); İzmir, Türkiye
Partisi	Demokrat Parti (?-1958); Hürriyet Partisi (1958-1960); Adalet Partisi (1961-1970); Demokratik Parti (1970-1980); Büyük Türkiye Partisi (1983); Doğru Yol Partisi (1985-1993); Demokrat Türkiye Partisi (1997-1999); Demokrat Parti (2009-2011);
Evlilik(ler)	Dilek Cindoruk
Akraba(lar)	Emin Çölaşan (kuzeni)
Çocuk(lar)	3
Ebeveyn(ler)	Mustafa Vasfi Cindoruk; Fatma Zehra Ganimet Cindoruk
Bitirdiği okul	Ankara Atatürk Lisesi; Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği	Avukat, siyasetçi

Ahmet Hüsamettin Cindoruk^[1] (8 Haziran 1933; İzmir), Türk hukukçu ve siyasetçidir. 17. dönem Samsun, 19. dönem Eskişehir milletvekilliği, 1991-1995 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı ve 1993 yılında vekâleten cumhurbaşkanlığı görevlerinde bulunmuştur. Aynı zamanda Doğru Yol Partisi ve Demokrat Türkiye Partisi genel başkanlığı yapmıştır.

İlk yılları ve eğitimi

8 Haziran 1933 tarihinde İzmir'de doğdu. İlkokulu Ankara'daki Çankaya İlkokulu'nda, liseyi ise Ankara Atatürk Lisesi'nde tamamladı. Yükseköğrenimini tamamlamak için girdiği Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden 1954 yılında mezun oldu ve 1955 yılında avukatlığa başladı.

Siyasi kariyeri

Siyasi kariyerine Demokrat Parti gençlik kollarında başlayan Hüsamettin Cindoruk, 1958 yılında bu partiden ayrılarak Hürriyet Partisi kurucuları arasında yer aldı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra Demokrat Parti yöneticilerinin yargılandığı Yassıada'da, aralarında eski meclis başkanı Refik Koraltan'ın da bulunduğu 18 eski milletvekilinin avukatlığını yaptı.^[2] Yargılama sürecinde Yüksek Adalet Divanı'na hakaret ettiği gerekçesiyle iki buçuk ay Balmumcu Sıkıyönetim Cezaevi'nde tutuklu olarak yattı.^[3]

Hapisten çıktıktan sonra Adalet Partisi ve Demokratik Parti'de faaliyet gösterdi. 12 Eylül Darbesi ile birlikte siyasi yaşamının kesintiye uğramasının ardından, 1983 yılında Büyük Türkiye Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı. Ancak bu siyasi parti, kuruluşundan 15 gün sonra Millî Güvenlik Konseyinin 79 sayılı bildirisiyle kapatıldı ve aynı bildiri ile Hüsamettin Cindoruk, Süleyman Demirel ve birlikte hareket ettikleri diğer isimlerin Zincirbozan Garnizonu'nda zorunlu ikamete tabi tutulmaları kararlaştırıldı.^[4] Cindoruk burada 4 ay tutuklu kaldı.^[3]

14 Mayıs 1985 tarihinde Doğru Yol Partisi genel başkanlığına seçildi.^[5] Genel başkanlık makamını, siyasi yasağı biten Süleyman Demirel'e bıraktıktan sonra 1991-1995 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı yaptı.^[6] 17 Nisan 1993 günü, cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümü üzerine cumhurbaşkanlığını vekâleten üstlendi ve 16 Mayıs'a kadar bu görevi sürdürdü.^[7] Süleyman Demirel cumhurbaşkanı seçilince boşalan Doğru Yol Partisi genel başkanlığı için aday olmadı.

Tansu Çiller'in Doğru Yol Partisi genel başkanı olduğu dönemde partiden ayrılıp Demokrat Türkiye Partisi'ni kurdu. 1997'de Demokrat Türkiye Partisi, Mesut Yılmaz başbakanlığındaki koalisyon hükûmetine katıldı ama Cindoruk hükûmette görev almadı.^[8] Parti 1999 genel seçimlerinde oyların %0,58'ini aldı ve barajı aşamayarak meclis dışında kaldı. Cindoruk, bu seçimin ardından Demokrat Türkiye Partisi genel başkanlığından ayrıldı ve yerine İsmet Sezgin geçti.^[9]

16 Mayıs 2009 tarihinde yapılan Demokrat Parti 5. Olağanüstü Büyük Kongresi'nde, 3. turda 559 oy alarak partinin genel başkanlığına seçildi.^[10] Genel başkanlığa gelmesinin ardından, Demokrat Parti ile Anavatan Partisi'nin birleşme sürecinde etkin rol aldı.^[11] İki parti 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti çatısı altında bütünleşti ve Hüsamettin Cindoruk da bu bütünleşmenin başındaki isim oldu.^[12] Siyasi kariyerini Demokrat Parti genel başkanı olarak sürdürdü ve Ocak 2011'e kadar bu görevde kaldı.^[13]

Ödülleri

27 Ekim 2017 tarihinde Türkiye Barolar Birliği tarafından verilmeye başlanan Onur Ödülü'nün ilkine layık görülmüştür.^[14]

Özel yaşamı

Dilek Cindoruk ile evli ve üç çocuk babasıdır.^[15] Emin Çölaşan'ın kuzenidir.^[16]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c "TBMM Albümü 3. Cilt (1983-2010)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 11 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ Cindoruk: Aksini söyleyen mi var 11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Samanyolu Haber, 8 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
^ ^a ^b Hüsamettin Cindoruk biyografisi 11 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Demokrat Parti, erişim tarihi: 15 Mart 2010.
^ Cindoruk: Askeri garnizonda kurulan ilk parti DYP'dir 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 24 Haziran 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.
^ Dünden Bugüne Siyaset Tarihinde Demokrat Parti 20 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Demokrat Parti, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
^ Meclis Başkanlarımız 29 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türkiye Büyük Millet Meclisi, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
^ Ayın Tarihi - Nisan 1993 5 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
^ "Cumhuriyetin seyir defterinden". Hürriyet gazetesi. 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2009.
^ Ülsever, Cüneyt (13 Mayıs 1999). "Cüneyt Ülsever: DTP: Bir devlet partisi hikáyesi". Hürriyet. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.
^ DP'nin yeni lideri Cindoruk 17 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTVMSNBC, 16 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
^ Birleşme DP çatısı altında, liderlik Cindoruk'ta 26 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 23 Temmuz 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.
^ ANAVATAN ve Demokrat Parti birleşti 17 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Turk, 31 Ekim 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.
^ "Cindoruk aday olmadı". Yeni Asya. 16 Ocak 2011. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.
^ "Cindoruk'a onur ödülü". 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
^ Yavuz Donat, Hüsamettin Cindoruk 18 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah, 16 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
^ Emin Çölaşan (25 Nisan 2020). "MİT'çi". 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021.

Vikisöz'de Hüsamettin Cindoruk ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Siyasi görevi
Önce gelen: İsmet Kaya Erdem	17. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı 16 Kasım 1991 - 1 Ekim 1995	Sonra gelen: İsmet Sezgin
Önce gelen: Turgut Özal	Türkiye Cumhurbaşkanı Vekili 17 Nisan 1993 - 16 Mayıs 1993	Sonra gelen: Süleyman Demirel
Parti siyasi görevi
Önce gelen: Süleyman Soylu	Demokrat Parti Genel Başkanı 16 Mayıs 2009 - 15 Ocak 2011	Sonra gelen: Namık Kemal Zeybek
Önce gelen: Yeni makam	Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkanı 7 Ocak 1997 - 20 Nisan 1999	Sonra gelen: İsmet Sezgin
Önce gelen: Yıldırım Avcı	Doğru Yol Partisi Genel Başkanı 14 Mayıs 1985 - 24 Eylül 1987	Sonra gelen: Süleyman Demirel

[TBMM-1] "TBMM Albümü 3. Cilt (1983-2010)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 11 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[SH080509-2] Cindoruk: Aksini söyleyen mi var 11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Samanyolu Haber, 8 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.

[DPBiyografi-3] Hüsamettin Cindoruk biyografisi 11 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Demokrat Parti, erişim tarihi: 15 Mart 2010.

[Milliyet240609-4] Cindoruk: Askeri garnizonda kurulan ilk parti DYP'dir 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 24 Haziran 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.

[DPliste-5] Dünden Bugüne Siyaset Tarihinde Demokrat Parti 20 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Demokrat Parti, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.

[TBMMliste-6] Meclis Başkanlarımız 29 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türkiye Büyük Millet Meclisi, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.

[BYEGMnisan93-7] Ayın Tarihi - Nisan 1993 5 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.

[8] "Cumhuriyetin seyir defterinden". Hürriyet gazetesi. 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2009.

[9] Ülsever, Cüneyt (13 Mayıs 1999). "Cüneyt Ülsever: DTP: Bir devlet partisi hikáyesi". Hürriyet. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.

[NTV160509-10] DP'nin yeni lideri Cindoruk 17 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTVMSNBC, 16 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.

[Hürriyet230709-11] Birleşme DP çatısı altında, liderlik Cindoruk'ta 26 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 23 Temmuz 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.

[CNNTurk311009-12] ANAVATAN ve Demokrat Parti birleşti 17 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Turk, 31 Ekim 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.

[13] "Cindoruk aday olmadı". Yeni Asya. 16 Ocak 2011. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.

[14] "Cindoruk'a onur ödülü". 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.

[Donat160509-15] Yavuz Donat, Hüsamettin Cindoruk 18 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah, 16 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.

[Sözcü-16] Emin Çölaşan (25 Nisan 2020). "MİT'çi". 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

g t d Doğru Yol Partisi Genel Başkanları
İlk açılış (1983-2007)	Ahmet Nusret Tuna (1983) Yıldırım Avcı (1983-1985) Hüsamettin Cindoruk (1985-1987) Süleyman Demirel (1987-1993) Tansu Çiller (1993-2002) Mehmet Ağar (2002-2007)
İkinci açılış (2007-günümüz)	Çetin Özaçıkgöz (2007-2024) Cenk Küpeli (2024-günümüz)

g t d Demokrat Parti/Adalet Partisi/Doğru Yol Partisi/Demokrat Parti genel başkanları
Demokrat Parti (1946–1960)	Celâl Bayar (1946–1950) Adnan Menderes (1950–1960)
Adalet Partisi (1961–1981)	Ragıp Gümüşpala (1961–1964) Süleyman Demirel (1964–1981)
Doğru Yol Partisi (1983–2007)	Ahmet Nusret Tuna (1983) Yıldırım Avcı (1983–1985) Hüsamettin Cindoruk (1985–1987) Süleyman Demirel (1987–1993) Tansu Çiller (1993–2002) Mehmet Ağar (2002–2007)
Demokrat Parti (2007-günümüz)	Mehmet Ağar (2007–2008) Süleyman Soylu (2008–2009) Hüsamettin Cindoruk (2009–2011) Namık Kemal Zeybek (2011–2012) Gültekin Uysal (2012-günümüz)