George Harney
George Julian Harney (1817–1897), İngiliz Çartist hareketinin önde gelen liderlerinden, gazeteci ve sosyalist düşünürdür. Harney, 19. yüzyılın ortalarında İngiltere'de işçi sınıfı hareketinin gelişiminde ve sosyalist fikirlerin yayılmasında önemli bir rol oynamıştır.[1]
Harney, genç yaşta işçi sınıfı haklarını savunan Çartist harekete katıldı ve bu hareketin önde gelen yayın organı olan Northern Star gazetesinin editörlüğünü üstlendi. Editörlüğü döneminde gazete, uluslararası sosyalist hareketlerle bağlantılarını güçlendirdi ve Avrupa'daki radikal akımlara yer verdi11. Harney, 1845 yılında Fraternal Democrats (Kardeş Demokratlar) adlı uluslararası bir örgütün kurulmasına öncülük etti.[2]
Harney, Friedrich Engels ile ilk kez 1843 yılında tanıştı. Engels, İngiltere'deki işçi sınıfının durumu üzerine araştırmalar yapmak için geldiğinde Harney ile Northern Star ofisinde buluştu. Harney, Engels'in İngilizcesinin mükemmelliğinden ve Çartist harekete olan ilgisinden övgüyle bahsetmiştir. Engels ve Harney arasında ömür boyu süren bir dostluk ve yazışma ilişkisi gelişti; Harney, Engels'in yazılarını Northern Star'da yayımladı ve Engels'i İngiliz sosyalist çevreleriyle tanıştırdı81011. Marx ile ise 1845 yılında tanışan Harney, bir süre Londra'daki komünistlerle Brüksel'deki grup arasında bağlantı görevi üstlendi.[3]
Harney'nin sosyalist hareket içindeki uluslararası bağlantıları ve özellikle Avrupa'dan gelen radikal sürgünlerle kurduğu ilişkiler, Marx ve Engels ile zaman zaman fikir ayrılıklarına yol açtı. Özellikle Harney'nin farklı siyasi eğilimlerden gelen radikal mültecilere destek vermesi, Marx ve Engels tarafından eleştirildi.[1]
Harney, 1850 yılında Red Republican adlı kendi gazetesini kurdu. Bu gazete, Komünist Manifesto'nun İngilizceye ilk kez çevrilip yayımlandığı yayın organı oldu. Çeviri, Helen Macfarlane tarafından yapılmış ve "Howard Morton" takma adıyla yayımlanmıştır.[3]
Harney, 1851 yılında Marx, Engels ve Fransız sosyalistlerle birlikte Evrensel Komünist Devrimciler Cemiyeti'nin (Universal Society of Communist Revolutionaries) kuruluşunda yer aldı. Hayatının ilerleyen dönemlerinde İngiltere dışında yaşadı ve sosyalist harekete katkılarını sürdürdü. Harney, Engels'in ölümünden sonra ona duyduğu dostluk ve saygıyı vurgulayan yazılar kaleme aldı.[4]
George Julian Harney, İngiltere'deki işçi hareketinin uluslararası sosyalist akımlarla buluşmasında ve sosyalist düşüncenin yaygınlaşmasında anahtar bir figür olarak kabul edilmektedir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Ancestors, Chartist (17 Ağustos 2023). "George Julian Harney, 1817-1897". chartist ancestors (İngilizce). 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
- ^ George Julian Harney (İngilizce), 1 Mart 20259 Mayıs 2025
- ^ a b "Today in London radical history: Chartist socialist George Julian Harney born Deptford, 1817". LONDON RADICAL HISTORIES (İngilizce). 17 Şubat 2019. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
- ^ "George Julian Harney: A Straggler of 1848". www.marxists.org. 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
- ^ "Engels: a working class hero". Counterfire (İngilizce). Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
