Genel Halk Komitesi
.svg) |
|---|
Genel Halk Komitesi (Arapça: اللجنة الشعبية العامة, al-lajna ash-sha'biyya al-'āmma), genellikle GHKO olarak kısaltılır, Muammer Kaddafi'nin Libya Arap Cemahiriyesi'nin varlığı sırasında Libya hükûmetinin yürütme organıydı. Kitleler ve hükûmet liderliği arasında aracı olarak hizmet etti ve Genel Sekreter ve yaklaşık 600 yerel Temel Halk Kongresi'nin (THK) yirmi sekreterinden oluşuyordu, GHKO üyeleri ülke parlamentosu, Genel Halk Kongresi (GHK) tarafından seçildi ve sabit dönemleri yoktu.
Birçok cumhuriyette, anayasal demokrasilerde ve anayasal monarşilerdeki kabinenin ve aynı zamanda Birinci Libya İç Savaşı'nın bir sonucu olarak, 2011 sonunda Cemahiriye Libyası'nın baskın gücü olarak yerini alan rakip Geçici Ulusal Konseyin yürütme kurulunun kaba eşdeğeriydi. GHKO, Trablus'un düşmesiyle dağıldı, bazı üyeleri sürgüne kaçtı, bazıları savaş esiri oldu ve bazıları Libya'da kaldı.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Mart 1977'de Genel Halk Kongresi (GHK) "Halk Otoritesinin Kurulmasına İlişkin Bildiri"yi kabul etti ve Libya Arap Cemahiriyesi'ni ilan etti. Halk; halk komiteleri, halk kongreleri, meslek birlikleri ve GHK aracılığıyla otoriteyi kullanırdı. Seçimler doğrudandı ve tüm oylamalar bir el kaldırma ya da evet veya hayır kamplarına bölünmeden oluşuyordu. Oy hakkı ve komite veya kongre üyeliği, yasal ve siyasi durumu iyi olan on sekiz yaş ve üzerindeki tüm Libya vatandaşlarına açıktı.
Teoride, her bölgenin sakinleri kendi halk komitelerini seçtiler. Benzer şekilde, her şube belediyesinin sakinleri kendi Temel Halk Kongresini (THK) seçtiler. THK üyeleri daha sonra bir başkan ve beş üyeli bir şube veya belediye halk komitesi seçtiler. Genel Halk Kongresi; THK, şube ve belediye halk komitelerinin başkanlarından ve sendikalar, meslek birlikleri ve öğrenci birlikleri için halk komitelerinin temsilcilerinden oluşuyordu.[1] GHKO, eski Bakanlar Kurulunun yerini aldı ve üyelerine bakanlardan ziyade sekreterler olarak atıfta bulunuldu. Yasama ve yürütme yetkisi GHK'ye verildi. Ancak bu organ, en önemli yetkiyi kendi genel sekreterine, genel sekreterliğine ve GHKO'ya devretti. Muammer Kaddafi, GHK genel sekreteri olarak birincil politika yapıcı olarak kaldı. Eylül 1988'de üstlenilen bir adem-i merkeziyetçilik programının bir parçası olarak, dış politika ve bilgiden sorumlu olanlar hariç tüm GHKO sekreterlikleri Trablus'tan uzaklaştırıldı. 1993 yılının başlarında, Dış İrtibat ve Uluslararası İşbirliği Sekreterliğinin Ra's Lanuf'a taşınacağı açıklandı.[2]
GHKO'nun Yetkinlikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- THK (المؤتمرات شعبية اساسية) tarafından formüle edilen GHK (مؤتمر الشعب العام) tarafından yayınlanan yasaları ve kararları uygulamak.
- Genel Planlama Konseyi için proje teklifleri ve bütçeler hazırlamak.
- Kamu projeleri için planları Genel Planlama Konseyine sunmak.
- THK'lere sunulan diğer konuların yanı sıra bütçeleri önermek.
- Stratejik projeleri uygulamak ve yönetmek.
- THK kararlarına uygunluğunu sağlayan THK komitelerini, kurumları ve kamu şirketlerini izlemek.
- Büyük İnsan Yapımı Nehir projesini ve diğer yatırımları denetlemek.
- Hükûmet için organizasyon yapıları hakkında kararlar vermek.
- Libya'daki yabancı yatırımı teşvik etmek ve yurtdışındaki yatırımları izlemek.[3]
- Müfredatı belirlemek.
- Bütçeden finanse edilen sözleşmeli işleri düzenlemek için yönetmelikler yayınlamak.
- Yargı yetkisinin öngördüğü yasaları çıkarmak ve düzenlemek.
- Kurumlar, şirketler ve bayındırlık işleri kurmak, birleştirmek ve düzenlemek.
- GHK veya BHK'nin işletme maliyetini belirlemek.
Sorumluluklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- GHK'de hazırlanan THK'ler tarafından yayınlanan yasaları ve kararları uygulamak.
- GHKO toplantılarına davet ve uygulamanın izlenmesi.
- Onay için GHKO'ya sunulan bütçeleri ve diğer konuları önermek.
- Anlaşmaları, sözleşmeleri ve uluslararası kredileri sonuçlandırmak (THK tarafından onaylanır).
- Ortak komite toplantıları için tutanaklar benimsemek ve uluslararası işbirliğine ilişkin soruları ele almak.
- Mütevelli Heyetlerini, THK üyelerini ve ajanslarını adlandırmak; kamu kuruluşları ve kamuya açık şirketlerin genel kurul üyelerini idari düzenlemelerle belirlemek.
- Uluslararası kuruluşlara ve yabancı şirketlerle sözleşme yapan kamu şirketlerine yetki vermek.
- Halk komitelerini araştırmak ve mevcut mevzuata göre cezalandırmak.
GPCO bakanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak 2007'de, Genel Halk Komitesi şu üyelerden oluşuyordu:[4]
| İsim | Bakanlık | İnternet Sitesi | Görev Başlangıcı | Görev Sonu |
|---|---|---|---|---|
| Mustafa Miftah Bel'id el-Dersi | Gençlik ve Spor Bakanı | www.gpcs.gov.ly | Ocak 2006 | |
| Ebu-Bekir Yunus Cabir | Savunma Bakanı | Ocak 1970[5] | 20 Ekim 2011'de öldürüldü[6] | |
| Abdulhafid Mahmud el-Zulaytini | Sekreter Yardımcısı (Başbakan Yardımcısı) | Ocak 2007 | ||
| Bağdadi Mahmudi | GHKO Sekreteri (Başbakan) | www.gpco.gov.ly | Mart 2006 | 23 Ağustos 2011'de ülkeden kaçtı |
| Abdurrahman Şalgam Musa Kusa |
Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı | www.foreign.gov.ly 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | 2000 4 Marct 2009 |
4 Mart 2009'da değiştirildi 30 Mart 2011'de istifa etti[7] |
| Ehtuş Ehtuş | Sağlık Bakanı | 2000 | ||
| Tahar el-Hadi el-Cuhaymi | Planlama Bakanı | 2006 | ||
| Ali Abdulaziz el-İsavi | Ekonomi, Ticaret ve Yatırım Bakanı | Ocak 2007 | ||
| Ammar Latif | Turizm Bakanı | Makam kaldırıldı | ||
| Nuri Dav el-Humaydi | Kültür ve Enformasyon Bakanı | 2006 | ||
| Mustafa Abdul Celil | Adalet Bakanı | Ocak 2007 | 21 Şubat 2011'de istifa etti | |
| Muhammad el-Huveyc | Maliye Bakanlığı | www.mof.gov.ly 5 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | Ocak 2007 | |
| Salih Receb el-Mismari | Kamu Güvenliği Bakanı | www.almiezan.gov.ly | 2006 | |
| Bağdadi Mahmudi | Eğitim Bakanı | www.edu.gov.ly | 2006 | 23 Ağustos 2011'de ülkeden kaçtı |
| Ali Yusuf Zikri | Sanayi ve Maden Bakanı | Ocak 2007 | ||
| Ebu Bekir el-Mansuri | Tarım, Hayvan Zenginliği ve Deniz Kaynakları Bakanı | 2006 | ||
| Muhammed Ebu el-Ucayli Reşid | Sağlık ve Çevre Bakanı | Ocak 2007 | ||
| İbrahim el-Zuruk eş-Şerif | Sosyal İşler Bakanı | Ocak 2007 | ||
| Agil Hüseyin Agil | Yüksek Eğitim Bakanı | www.higheredu.gov.ly | Ocak 2007 | |
| Muhammed Ebu Uceyl el-Mabruk | Telekomünikasyon ve Ulaştırma Bakanı | www.ctt.gov.ly | Ocak 2007 | |
| Ümran İbrahim Ebu Kra'a | Elektrik, Su Kaynakları ve Gaz Bakanı | Ocak 2007 | ||
| Muhammed Ali el-Hivice | Maliye Bakanlığı | Ocak 2007 | ||
| M'atoog Mohamed M'atoog | İnsan Gücü, Eğitim ve Operasyon Bakanı | www.smpt.gov.ly | ||
| Mahmud Cibril | Ulusal Planlama Konseyi Bakanı | wpc.gov.ly | Ocak 2007 | |
| Abdurrahman Gamudi | Genel Yatırım Bakanı | www.gia.gov.ly 27 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.lsm.gov.ly 14 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
Ocak 2007 | |
| Ali Şamk | Enerji Bakanı | Nisan 2009 | ||
| Şükrü Ganem | Petrol Bakanı | Ekim 2009 | Mayıs 2011 ortasında iltica etti, daha önce Şubat 2011'de iltica ettiği bildirildi (yanlışlıkla)[8][9] | |
| Abdül Fettah Yunus | İçişleri Bakanı ve Ordu Generali | 2009 | 22 Şubat 2011'de iltica etti |
Notlar:
1. İtalik yazılan bakanlar artık görev yapmıyor.
2. GHKO 2007'de değiştirildi: Turizm ve Enerji Bakanları görevden alındı.
Dışişleri Bakanlığı aşağıdaki yardımcıları içerir:
- Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Tahir Sayyala
- Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Tireki
- Mağribi Dışişleri Bakan Yardımcısı Müftah Ömer Madi
Diğer Sekreter yardımcıları
- Omaran Hemida Sudani, Kamu Güvenliği Bakan Yardımcısı (şu anda Kamu Güvenliği Bakanı olarak görev yapıyor)
- Aşur Halife Tiribil, Maliye Bakan Yardımcısı
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Temel Halk Kongresi (idari bölüm)
- Temel Halk Kongresi (siyasi)
- Doğrudan demokrasi
- Genel Halk Kongresi (Libya)
- Kaddafi döneminde Libya'da insan hakları
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Medina Project, Libyan Political System 30 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ A History of Modern Libya By Dirk J. Vandewalle
- ^ Resolution of the General People's Committee No. (86) of (2006) Of Modification of some provisions of the Executive Regulation of Law no. (5) of 14–26 P.B. with regard to Encouragement of Foreign Capital Investment and Stipulation of other Provisions.
- ^ Rashid Khashana, Swiss Info: 1 February 2007
- ^ "Military Leadership". Global Security. 27 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2013.
- ^ "Accounts emerge of Gaddafi's final moments". Al Jazeera. 4 Ekim 2011. 6 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011.
- ^ Gaddafi forces push rebels back 22 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 30 March 2011
- ^ Libya's oil minister defects to 'fight for democracy' 2 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, 1 June 2011
- ^ "Libya crisis: Gaddafi envoy visited London". BBC. 1 Nisan 2011. 12 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2013.
